Trên bia ghi tên các liệt sĩ ở nghĩa trang Điện Biên có nhiều tên tuổi các chiến sĩ của mọi miền đất nước, trong đó có con em tỉnh Hòa Bình. Ảnh: Hội viên Hội Nhà báo tỉnh thăm nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên. Ảnh: p.v
(HBĐT) - Từng đến và đi tới nhiều vùng đất ở Điện Biên nên có cảm giác bất cứ địa danh hay đường phố, trường học đều gắn với một chiến công hay di tích của chiến dịch Điện Biên Phủ hào hùng. Đường phố, nhà nghỉ Him Lam, khách sạn Mường Thanh, trường tiểu học Bế Văn Đàn, tiểu học Mường Phăng...
Lần này đến thăm thành phố Điện Biên, được đi dọc những vuông cỏ xanh, thắp hương cho các liệt sĩ ở nghĩa trang liệt sĩ đồi A1 hay còn gọi là nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên trong lòng thành phố thấy trào dâng những nỗi niềm khó nói nên lời. Điện Biên hôm nay và Điện Biên trong ký ức, trong dòng lịch sử hiện về lung linh, chói sáng. Đến chiến trường Điện Biên năm xưa, bỗng thấy tâm tư của một cô giáo dạy lịch sử ở Hoà Bình sao mà da diết và đáng chia sẻ đến vậy... “Các anh đi thăm Điện Biên nhớ quay phim, chụp ảnh thật kỹ các địa danh lịch sử nhá. Giờ học lần sau, lớp học có thêm tư liệu mới”…
Trong tiếng nhạc trầm hùng cất lên, lòng bồi hồi khi được thắp những nén hương thành kính lên mộ các Anh hùng liệt sĩ như Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót, Trần Can và cả những bia mộ chưa có tên trong tổng số 644 ngôi mộ. Nơi này, gió thổi như nhẹ hơn và nắng cũng chẳng hề gay gắt; những hàng cây xanh ngắt nơi nghĩa trang như có bao điều muốn nói cùng du khách. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đã lùi xa 58 năm rồi, trong không gian đã không còn vương mùi bom, đạn, nhưng những điều về Điện Biên Phủ không hề phai mờ. Ngày ngày vẫn có hàng trăm du khách hành hương đến viếng các nghĩa trang và thăm các di tích trong quần thể di tích lịch sử mà nghĩa trang các liệt sĩ Điện Biên là một trong các “địa chỉ đỏ” đó. Nghĩa trang này được xây dựng từ năm 1958 và năm 1994 được tu sửa, nâng cấp với nhiều hạng mục. Đây là một trong 3 nghĩa trang liệt sĩ - nơi yên nghỉ của các anh hùng liệt sĩ hy sinh trên chiến trường Điện Biên Phủ. Bất chợt sáng lên câu thơ của nhà thơ Tố Hữu “Dù bom đạn xương tan, thịt nát/Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh/Hỡi các chị, các anh/Trên chiến trường ngã xuống”. Giọng của người giới thiệu về các chiến tích của các anh hùng, liệt sĩ như lạc đi vì xúc động, dẫu bao lần được vào vai người dẫn du khách ngược dòng lịch sử. Trong trang sách mỗi tuổi học trò đều có các bài văn, câu thơ nhắc về các chiến công của các anh hùng, liệt sĩ, về những hy sinh, gắn với tên đất, tên người Điện Biên trong những tháng cuối cùng của cuộc kháng chiến 9 năm chống Pháp nên khi được đến đây, đứng trước những anh linh anh hùng, quả cảm, càng dâng lên trong lòng những xúc động cùng lòng cảm phục, biết ơn vô bờ bến. Người Anh hùng liệt sĩ Tô Vĩnh Diện gắn với chiến công những đoàn quân kéo pháo vượt núi, đồi vào trận địa để dội lửa xuống lòng chảo Điện Biên cùng hành động anh hùng, quả cảm lấy thân mình cứu pháo. Là người chiến sĩ Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng và nhờ hành động anh hùng đó đã góp phần cản được bước tiến của quân thù. Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai, ngăn những họng súng của giặc đang “khạc lửa” vào đội hình tiến quân của bộ đội trong trận đánh mở màn của bộ đội ta ở đồi Him Lam (
Rời các nghĩa trang, đi trên cầu Mường Thanh bắc qua dòng sông Nậm Rốm, nơi đại quân ta tiến vào sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên, nơi có hầm của Đờ-cát. Đến với Điện Biên, bên cạnh niềm tự hào, với những cảm xúc trào dâng còn có cả đôi chút hãnh diện vì đã được đến đây, được cảm nhận từ những chiến công, địa danh lịch sử và những con người nơi chiến trường xưa... Chiến dịch 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt/Máu trộn bùn non/ Gan không núng/Chí không mòn” còn lưu mãi trong sử sách và trong tâm khảm của bao người dân đất Việt. Thật khó cảm nhận và kể hết những gian khổ, mất mát và sự hy sinh của quân, dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Biết bao chiến công không phai mờ trong ký ức lịch sử. Trận chiến cứ điểm đồi A1 gắn với thắng lợi chiến dịch Điện Biên Phủ mà mỗi khi nhắc đến đều được gắn liền với tiếng nổ của khối thuốc nổ nặng gần 1.000 kg làm sụp đổ cả hệ thống vành đai của trung tâm Mường Thanh và “mở toang” cánh cổng cho bộ đội ta tiến công toàn thắng vào ngày 7/5/1954. Các địa danh khác như đồi Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo, sông Nậm Rốm, hầm Đờ cát, đường kéo pháo huyền thoại trong lịch sử dân tộc, tượng đài chiến thắng, đồi D1…Từng chiến công đã dồn góp làm nên ngày chiến thắng, đồng thời cũng là đòn quyết định để kẻ thù phải ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ, hoà bình lập lại ở miền Bắc (năm 1954)…
Cũng thật hiểu vì sao, người viết bài này và nhiều du khách khác thấy bịn rịn vô cùng sau khi thăm, chụp ảnh lưu niệm bên những xe tăng, cỗ pháo, hố bộc phá trên đồi A1, hầm tướng Đờ cát... Cũng bởi một mong muốn nhỏ nhoi, mang hình ảnh và âm hưởng hào hùng từ những “địa chỉ đỏ” này đến với giờ dạy sử của cô, trò một trường vùng ven TP.
Bùi Huy
Bùi Đức Hinh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh
Phát triển bởi ICT GROUP.
