(HBĐT) - Hiện nay, trên địa bàn huyện Yên Thủy có 3 HTX hoạt động quản lý, kinh doanh bán lẻ điện nông thôn. Theo đánh giá của UBND huyện, lưới điện HTX quản lý đều là lưới điện hạ áp do Dự án Re II đầu tư và đang trong thời gian trả nợ vốn vay của HTX nên việc đầu tư cải tạo hạn chế, một số khu vực, đường dây 0,4 kV kéo dài chưa được đầu tư đồng bộ. Vì thế, công suất, chất lượng điện không đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, đặc biệt là trong mùa nắng nóng. 

Vào giờ cao điểm từ 17 - 20 h hàng ngày, gia đình ông Khuất Văn Minh, xóm Đại Đồng, xã Ngọc Lương lại khốn đốn vì điện yếu. Bật công tắc điện, nhưng phải chờ đến 15 phút sau, bóng điện trong nhà mới bắt đầu sáng. Quạt bật không quay, điện chập chờn lúc có, lúc không. Không chỉ nhà ông Minh, nhiều hộ dân ở xã Ngọc Lương cùng chịu chung tình cảnh trên. Ông Khuất Đình Vọng, Trưởng xóm Đại Đồng cho biết: Từ nhiều năm nay, người dân trong xóm khổ sở vì điện yếu, mùa hè nắng nóng nhưng quạt điện không bật được, điện tối tù mù, vào ngày cao điểm thì mất điện hàng tiếng đồng hồ. Ngay đêm 30 Tết vừa qua, cả xóm mất điện tới 3 lần, mỗi lần mất cũng hàng tiếng đồng hồ. Đầu năm nay, Điện lực đã hỗ trợ thêm một đường dây, tình hình có cải thiện hơn, nhưng còn rất nhiều hộ vẫn đang trong tình cảnh này. 

Theo báo cáo của UBND huyện Yên Thủy, huyện có 3 HTX điện năng với tổng cộng 24 trạm biến áp (TBA) đang hoạt động. Tuy nhiên, do việc đầu tư lưới điện, đặc biệt là đường dây 0,4 kV 1 pha ở các trạm còn hạn chế nên chưa đảm bảo nhu cầu tiêu dùng điện của người dân. HTX điện năng Ngọc Lương hiện quản lý 10 TBA đang hoạt động với 22 lộ 3 pha. Tại nhiều TBA đường nhánh 1 pha xa nhất là từ 100 - 300 m, vì vậy, nhiều điểm điện áp cuối nguồn chỉ đạt hơn 200 V, có nơi chưa đạt 200 V. Vào mùa nắng nóng, nhu cầu sử dụng điện tăng cao, không tránh khỏi điện áp ở cuối nguồn yếu. Tương tự, tại HTX điện năng Yên Trị, đường nhánh 1 pha xa nhất từ 400 - 700 m nên điện áp không đảm bảo. Trong khi đó, từ năm 2015 đến nay, HTX điện năng Ngọc Lương mới đầu tư mới được 2,56 km đường dây 0,4 kV và cải tạo 3,36 km đường dây 0,4 kV; HTX điện năng Yên Trị mới thực hiện đầu tư 0,4 km đường dây 0,4 kV; HTX điện năng Bảo Hiệu đầu tư được 2 km đường dây 0,4 kV. Lưới điện 0,4 kV chưa được đầu tư đồng bộ các đường trục 3 pha, chủ yếu sử dụng dây A50 - A70, đường nhánh 1 pha sử dụng dây A35, bán kính cấp điện xa, tại các xóm như: Khuyển, Nâu, Hiệu (xã Bảo Hiệu) do đường trục 0,4 kV xa nhà dân nên nhiều hộ phải tự kéo điện bằng cột bương, tre, dây dẫn không đảm bảo. Công tác quản lý ở các HTX còn hạn chế, việc duy tu bảo đảm cao trình, phát quang hành lang lưới điện chưa được thực hiện thường xuyên, vì thế, còn nhiều vị trí lưới điện 04 kV chưa đảm bảo an toàn về hành lang. 

Mặt khác, các HTX hiện nay về số lượng thành viên và các chức danh cơ bản đảm bảo theo quy định nhưng đa số chưa được qua đào tạo về công tác quản lý, chuyên môn nghiệp vụ, chủ yếu qua đào tạo chứng chỉ nghề điện nông thôn. Tại HTX điện năng xã Bảo Hiệu có 7 thành viên, trong đó, 4 người là thành viên HTX điện năng Ngọc Lương, 2 thành viên là người xã Ngọc Lương nên việc kiểm tra, quản lý lưới điện chưa được sâu sát, thường xuyên. 

Một trong những nguyên nhân dẫn đến chất lượng dịch vụ điện năng kém là do HTX hiện nay đang trong thời gian trả nợ vốn vay của dự án, vì thế kinh phí đầu tư dành cho phát triển lưới điện chưa có. 

Trước thực tế đó, để đảm bảo nâng cao chất lượng điện trong mùa nắng nóng, huyện Yên Thủy đã yêu cầu HTX bố trí vốn để tiếp tục nâng cấp cải tạo lưới điện đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, nhất là ưu tiên cho các vị trí đường dây 0,4 kV do các hộ dân tự kéo; làm việc với ngành Điện lực để có kế hoạch đầu tư thêm TBA đối với các khu vực bán kính cấp điện lớn. Đồng thời, có kế hoạch kiểm tra đối với các HTX điện năng không hiệu quả đề nghị xem xét bàn giao cho Điện lực quản lý.