(HBĐT) - Xóm Muôn, xã Kim Sơn (Kim Bôi) có 219 hộ, 1.038 nhân khẩu. Dân tộc Mường chiếm hơn 90% dân số. Hiện nay, một bộ phận giới trẻ trong xóm còn thờ ơ với văn hóa truyền thống. Trước thực tế đó, xóm Muôn đã quan tâm đến bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường như duy trì các lễ hội truyền thống, dạy đánh chiêng, tổ chức nhiều trò chơi dân gian.
Toàn xóm có 40 chiếc chiêng, trong đó có 20
chiêng cổ và 20 chiêng mua mới. Ban lãnh đạo xóm luôn có kế hoạch bảo tồn và
phát huy tiếng chiêng trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Tại các cuộc họp xóm,
cán bộ thường xuyên vận động người cao tuổi truyền dạy cách đánh chiêng cho thế
hệ con cháu. Xóm có một bộ chiêng gồm 12 chiếc phục vụ các hoạt động văn hóa,
văn nghệ. Vào thứ bảy, chủ nhật hàng tuần các cụ cao niên đến nhà văn hóa để
dạy cách đánh chiêng cho các cháu thiếu niên, nhi đồng. Trong xóm có từ 20 - 30
cụ phụ trách dạy chiêng. Lúc đầu, trẻ em không hào hứng học nhưng với lòng
nhiệt huyết, sự tận tình của các cụ cao niên, cùng với đó, bố mẹ phân tích về
giá trị văn hóa dân gian đã làm thay đổi nhận thức, từ đó thiếu niên, nhi đồng
trong xóm đã tích cực tham gia học đánh chiêng.
Người dân xóm Muôn, xã Kim Sơn (Kim Bôi) tích cực
tập đánh chiêng.
Mế Bùi Thị Hiếm chia sẻ: Năm nay đã 80 tuổi nhưng tôi
luôn mong muốn và cố gắng truyền dạy cách đánh chiêng cho thế hệ con cháu.
Chiêng và sinh hoạt văn hóa chiêng có từ lâu đời, trở thành yếu tố quan trọng
làm nên bản sắc văn hóa độc đáo của người Mường. Chiêng Mường gắn bó mật thiết
với đời sống cộng đồng người Mường. Trong các dịp lễ hội, tiếng chiêng trầm
bổng, ngân vang khắp xóm. Chiêng còn được sử dụng là hiệu lệnh báo động khi có
việc quan trọng như đám cưới, mừng nhà mới, đám tang đều cần có tiếng chiêng
trầm đục, lặng buồn đưa đường cho linh hồn người chết về với tổ tiên.
Ngoài giữ gìn và truyền dạy chiêng, xóm đã đề ra nhiều
chủ trương, giải pháp nhằm bảo tồn những nét đẹp trong văn hóa Mường. Chú trọng
công tác tuyên truyền để người dân hiểu và tôn trọng, giữ gìn bản sắc văn hóa
của dân tộc. Để bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ, lễ hội của đồng bào dân
tộc Mường, hàng năm, vào các dịp lễ hội, Tết cổ truyền, xóm đều tổ chức các
hoạt động văn hóa, văn nghệ thu hút đông đảo người dân tham gia. Trong lễ hội
tổ chức các trò chơi dân gian như ném còn, đánh mảng, đẩy gậy, đi cà kheo, đánh
đu… Đặc biệt, hàng năm vào mồng 4 Tết, xóm tổ chức Lễ rước kiệu phục vụ lễ hội
xuống đồng. Đoàn rước kiệu gồm 6 người đi đến từng gia đình chúc mừng một năm
mới nhiều may mắn. Đây là một nghi thức truyền thống được giữ gìn từ đời này
qua đời khác của người dân xóm Muôn.
Đồng chí Bùi Văn Phan, Trưởng xóm Muôn nhấn mạnh: Với
mong muốn giữ gìn và phát huy các giá trị tốt đẹp của dân tộc Mường, xóm đã
tích cực triển khai nhiều giải pháp, trong đó coi trọng vai trò, uy tín của các
cụ cao niên. Vào dịp lễ, Tết, nhất là ngày hội đại đoàn kết toàn dân, xóm tổ
chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ mang đậm nét văn hóa Mường. Người cao tuổi
truyền dạy cho thế hệ trẻ qua tiếng nói, trang phục, cách đánh chiêng... Đội
chiêng của xóm tham gia các chương trình hội diễn của huyện và đạt được nhiều
kết quả cao. Để đạt được kết quả đó là cả quá trình vận động, tuyên truyền cho
người dân hiểu và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Mường.
Thu Thủy