Văn hóa các dân tộc Việt Nam là nguồn lực phát triển đất nước và nguồn lực ấy hiện còn nhiều tiềm năng. Tuy nhiên, cần phải thay đổi nhận thức, thiết lập chiến lược, chính sách để khai thác hiệu quả nguồn lực này.
Năm 2023, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức Liên hoan Nghệ thuật dân gian các dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình qua đó góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc.
Thực tiễn cho thấy, văn hóa là yếu tố quyết định đến sự phát triển con người toàn diện, làm nên tinh thần xã hội tiến bộ, lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, chống lại sự đồng hóa. Văn hóa giúp xây dựng và bảo vệ chủ quyền quốc gia, mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Một quốc gia không chỉ cần có quân đội mạnh, có một nền kinh tế vững mà cần mạnh cả về văn hóa. Chính văn hóa tạo ra môi trường cho dân chủ phát triển, thúc đẩy công bằng, củng cố mối quan hệ đoàn kết dân tộc. Một xã hội được coi là văn minh nhất định phải được xây dựng trên một nền tảng văn hóa có tinh thần xã hội tiến bộ, nhân văn, lấy con người làm trung tâm của sự phát triển.
Việt Nam có một nền văn hóa đặc sắc, lâu đời, gắn với lịch sử hình thành và phát triển của 54 dân tộc anh em; tạo nên lịch sử dựng nước và giữ nước qua hàng ngàn năm. Mỗi dân tộc đều có một bản sắc văn hóa riêng, tạo nên sự đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam. Đó là đặc trưng, đồng thời là quy luật phát triển của văn hoá nước nhà; làm nên sức mạnh nội sinh, tổng hợp sức mạnh quốc gia và sức hấp dẫn của nền văn hoá Việt Nam; góp phần định vị bản sắc văn hoá Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước ta có chủ trương đẩy mạnh phát triển văn hoá trong chính trị và phát triển văn hoá trong kinh tế nhằm hướng đến xây dựng nền chính trị lành mạnh, chống lại sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, phát triển kinh tế dựa trên nền tảng văn hoá, đạo đức, hướng đến vì con người, cộng đồng, dân tộc. Đồng thời, trên bình diện đối ngoại quốc tế, chúng ta đang tăng cường quảng bá, giới thiệu sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa các dân tộc Việt Nam ra thế giới; từng bước thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp văn hóa thể hiện sức sáng tạo, khả năng chuyển hóa các nguồn lực văn hóa dồi dào trong cộng đồng các dân tộc nhằm phát huy sức mạnh mềm văn hóa và nâng cao vị thế hình ảnh đất nước Việt Nam trên trường quốc tế. Do đó, việc khai thác, phát huy nguồn lực văn hóa của cộng đồng các dân tộc là công việc cần làm, theo hướng bền vững và thực hiện từng bước, từng nhiệm vụ có trọng tâm trọng điểm...
Nhiều năm qua, các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là chính sách, chương trình, dự án bảo tồn bản sắc văn hóa, phát huy giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số đã được ban hành và triển khai rất tích cực, thu được nhiều kết quả đáng trân trọng. Nhiều lễ hội cổ truyền được phục dựng; tập tục cổ của các tộc người được chú ý khai thác vận dụng. Vai trò của già làng, trưởng bản, trưởng họ được phát huy; chương trình phát thanh, truyền hình bằng tiếng của các dân tộc thiểu số được phát sóng; nhiều tài liệu tuyên truyền, cổ động bằng chữ viết của các dân tộc thiểu số được phát hành. Những cố gắng đó đã góp phần đáng kể phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng miền núi và dân tộc trong nhiều năm qua. Tuy vậy, nền kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu vừa mang lại những thời cơ và giao lưu kinh tế - xã hội tích cực, vừa tạo nên những nguy cơ lớn đối với văn hóa các dân tộc thiểu số.
Nguồn lực văn hóa các dân tộc thiểu số hiện nay còn nhiều tiềm năng để khai thác, phát huy. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế, xã hội thông qua nguồn lực văn hóa các dân tộc cần phải thay đổi nhận thức, thiết lập chiến lược, chính sách cũng như tổ chức áp dụng các chiến lược, chính sách ấy trong thực tiễn cho mục đích phát triển bền vững đất nước.
Để khai thác nguồn lực văn hóa, phát triển con người, đất nước, chúng ta cần quán triệt quan điểm xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân, do Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Chúng ta cần huy động sự tham gia của tất cả các bên liên quan có vai trò đóng góp, thúc đẩy nguồn lực văn hoá các dân tộc cho sự phát triển đất nước.
Về phía Nhà nước, các bộ, ban, ngành, chính quyền địa phương cần nỗ lực xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm tăng cường đầu tư cho văn hóa, bảo vệ và phát huy di sản văn hóa, khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, khai thác, phát huy nguồn lực văn hóa các dân tộc cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là phát triển du lịch, tuyên truyền, quảng bá văn hóa, đào tạo nhân lực văn hóa.
Về phía cộng đồng các dân tộc, với tư cách là chủ thể sáng tạo, tham gia và hưởng thụ văn hóa, cần nâng cao trách nhiệm bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tham gia tích cực vào hoạt động sáng tạo, truyền dạy và thực hành văn hóa; kế thừa và phát huy những phẩm chất truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam; tiếp thu và bổ sung những giá trị mới nhằm xây dựng con người có những giá trị phù hợp với thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.
Vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc thiểu số, coi văn hóa các dân tộc Việt Nam là nguồn lực phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc chính là khẳng định sự phong phú đa dạng trong sự thống nhất của nền văn hóa Việt Nam "tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Đó là một nền văn hóa lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tinh thần, nhằm mục tiêu xây dựng con người - nguồn lực cơ bản nhất trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước...
Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
Mường Bi - Tân Lạc là 1 trong 4 vùng Mường lớn của tỉnh Hòa Bình. Huyện có khoảng 85% dân số là người dân tộc Mường và còn gìn giữ được khá nguyên vẹn những nét đẹp văn hóa đặc sắc. Bởi vậy những năm qua, huyện Tân Lạc luôn quan tâm công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Mường.
Tối 31/12, tại sân khấu ngoài trời Trung tâm Văn hoá thành phố, UBND thành phố Hoà Bình tổ chức chương trình nghệ thuật "Chào năm mới 2024”.
Trước việc chùa Ba Vàng tổ chức sự kiện cung rước, chiêm bái "Xá lợi tóc của Đức Phật” trong khuôn khổ Đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh, gây xôn xao dư luận, có nhiều ý kiến hoài nghi về nguồn gốc của "Xá lợi tóc” và mục đích tổ chức sự kiện, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết đã có công văn yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh giải trình vụ việc.
Trong nhịp sống hiện đại, người Mường ở Hòa Bình vẫn lưu giữ được bản sắc văn hóa riêng. Đặc biệt là ở vùng Mường Vang (Lạc Sơn) được biết đến như xứ sở của những câu hát dân ca mang cảm xúc ngọt ngào, sâu lắng.
Với những giá trị to lớn về nhiều mặt, tài liệu lưu trữ được coi là di sản, là hồn cốt của dân tộc, có giá trị đặc biệt. Ở cấp tỉnh, Trung tâm Lưu trữ lịch sử là kho tàng quý giá đối với những người quan tâm và nghiên cứu về quá khứ của địa phương. Nơi đây bảo quản, quản lý và cung cấp các tài liệu, hồ sơ lịch sử, thông tin liên quan đến lịch sử và văn hóa của tỉnh. Trong những năm qua, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh không chỉ đơn thuần là nơi lưu giữ các tài liệu lịch sử, mà còn là một nguồn thông tin quý báu dành cho độc giả. Trung tâm đã tổ chức khai thác, sử dụng tài liệu lưu trữ hiệu quả, đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin và mở rộng ảnh hưởng của tài liệu lưu trữ đối với xã hội.
Thực hiện tổ chức hoạt động theo Quyết định số 2188/QĐ-UBND, ngày 27/9/2021 của UBND tỉnh quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm Lưu trữ lịch sử (LTLS) trực thuộc Sở Nội vụ, trung tâm được giao 15 biên chế sự nghiệp, trong đó 13 biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước và 2 biên chế hưởng lương từ hoạt động sự nghiệp. Trung tâm tự chủ tài chính 13% về chi thường xuyên. Năm 2023 trung tâm được giao đủ số lượng viên chức theo quy định và áp dụng mức tự chủ về chi thường xuyên theo quy định.