Mảnh đáy của chiếc bát đặt hàng riêng cho hoàng cung là chứng nhận quan hệ giao thương Nhật - Việt thời vua Lê chúa Trịnh bằng gốm hoa lam. Nó cũng cho thấy sự tinh tế, sang trọng của các chủ nhân Hoàng thành Thăng Long thời ấy.

 

Một xuất xứ khác

TS Bùi Minh Trí, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh thành Thăng Long, cho biết: “Mảnh đáy bát hoa lam này có lớp men mỏng và trong lạ thường. Xương gốm cũng mảnh và khác hẳn với những mảnh gốm Trung Hoa đã tìm thấy trong Hoàng thành Thăng Long. Những yếu tố này khiến chúng tôi nghĩ đến việc nó có một xuất xứ khác”.

Đặc biệt hơn, mảnh đáy bát có kỹ thuật tạo chân đế cũng khác biệt với những chân đế từng thấy tại Hoàng thành Thăng Long. “Thật khó tả cho người ngoài nghề gốm về điều này. Chỉ có thể nói rằng chiếc bát thuộc nhóm đồ sứ rất cao cấp do triều đình đặt làm. Nhưng mọi người có thể nhìn vào điều dễ thấy nhất là những hoa văn, dòng chữ ghi trên đó, tuy nó không còn nhiều”, TS Trí nói.

Giữa lòng đáy bát vẽ hình linh thú. Dưới đáy chỉ còn ghi: “Nội… thị…”. Do một nửa còn lại của đáy bát này chưa tìm thấy nên không biết được hai chữ Hán còn lại. Mặc dù vậy, theo TS Trí, dựa vào lối viết chữ Hán và từ hai từ này có thể suy đoán chắc chắn rằng, toàn bộ chữ trên đó là “Nội phủ thị trung”, “Nội phủ thị hữu” hoặc “Nội phủ thị tả”… Đây là loại vật dụng dưới đáy bát ghi rõ chúng của phủ nào trong hoàng cung - từ chuyên môn gọi là ghi hiệu đề.

Điểm thú vị không kém là cuộc khai quật khu di tích Hoàng thành Thăng Long cho đến giờ chưa tìm thấy hiện vật gốm sứ có hiệu đề nào của Trung Quốc. Mặc dù, số lượng đồ sứ Trung Quốc tại đây không hề nhỏ. 

Mảnh gốm Nhật Bản có chất lượng tuyệt hảo phản ánh nhu cầu rất cao của đời sống hoàng cung Thăng Long lúc bấy giờ

TS Bùi Minh Trí

Một con đường giao thương dài

Thông tin về gốm hiệu đề có xuất xứ Nhật Bản này đã đem lại sự bất ngờ cho giới nghiên cứu, bởi từ lâu người ta chỉ biết đến những đồ sứ hoa lam do triều đình Đại Việt đặt làm tại lò Cảnh Đức Trấn, Trung Quốc, gọi là đồ sứ kí kiểu. Đặc điểm quan trọng của những đồ sứ này là phổ biến trang trí các đồ án hoa văn rồng, phượng, hoa lá và động vật, đặc biệt dưới đáy được ghi rõ nơi sử dụng… Thậm chí, triều đình có quy định rất chặt chẽ về việc sử dụng và bày đặt các loại gốm quý tại các cung điện trong hoàng cung.

TS Trí cho biết: “Những khảo cứu công phu của Hoàng Anh Tuấn về giao thương của nước ta cho thấy từ năm 1666 đến 1681, Thế tử Trịnh Căn và chúa Trịnh Tạc đã đặt mẫu làm đồ sứ Nhật Bản với số lượng đáng kể. Phần nhiều trong số này là các loại bình để trang trí nội thất và những đồ gốm dùng cho sinh hoạt hằng ngày trong Vương phủ”.


  Gốm được phát hiện ở Hoàng thành Thăng Long - Ảnh: T.L

Ông Trí nói thêm, gốm Nhật Hizen từ lâu đã trở nên quen thuộc với giới nghiên cứu thông qua các bài viết về những phát hiện đồ sứ Nhật Bản tại các di tích thương cảng, di chỉ cư trú và mộ táng ở khu vực miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Tuy nhiên, đó không phải là đồ sứ đặt làm theo yêu cầu. Còn thông tin về những đồ sứ Nhật Bản do vua chúa Đại Việt đặt làm như chính chiếc bát có đáy vỡ này lại rất ít người biết đến.

Chính vì vậy, theo TS Trí, phát hiện về gốm Nhật có hiệu đề này được đánh giá rất quan trọng. Một phần bởi nó xác nhận những ghi chép về các sự kiện đặt làm đồ sứ cao cấp tại Nhật Bản vào những năm 1666-1681. Thêm vào đó, đây chính là bằng chứng hiếm hoi cho biết thời điểm đặt làm đồ sứ nước ngoài của triều đình Thăng Long. Bằng chứng này cho thấy rõ rằng, sau năm 1644, do biến động chính trị tại Trung Quốc, nhà Minh sụp đổ và nội chiến kéo dài tại miền nam Trung Quốc làm cho việc sản xuất đồ sứ tại các lò Cảnh Đức Trấn bị đình trệ, nên triều đình Thăng Long đã đặt hàng đồ sứ của các lò gốm vùng Hizen Nhật Bản thông qua thương lái Hà Lan.

“Mảnh gốm Nhật Bản có chất lượng tuyệt hảo, ghi hiệu đề nói đến trong bài viết này được xem là hình ảnh đồ sứ kí kiểu đầu tiên hiện biết tại Thăng Long, phản ánh nhu cầu rất cao của đời sống hoàng cung Thăng Long lúc bấy giờ”, ông Trí kết luận.

 

                                                 Theo ThanhNien

Các tin khác

Không có hình ảnh
Không có hình ảnh
Không có hình ảnh

Đã có nhiều tác phẩm văn học đầy hứa hẹn

Sau một tháng lao động nghệ thuật miệt mài, Trại sáng tác văn học "Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống" tổ chức tại Nhà nghỉ dưỡng 378 - Bộ Công an ở TP Nha Trang đã khép lại sau lễ bế mạc ngày 25/10. Đến dự có Trung tướng, nhà văn Hữu Ước - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục XDLL CAND, Tổng Biên tập Báo CAND, Chủ tịch Chi hội Nhà văn Công an cùng đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Công an tỉnh Khánh Hòa và một số cơ quan chức trách.

Phim VN khai mạc Liên hoan phim châu Á tại Berlin

Tối 26/10, tại Ngôi nhà các nền Văn hóa Thế giới tại Berlin đã khai mạc Liên hoan phim châu Á, với bộ phim Việt Nam được trình chiếu đầu tiên với tiêu đề "Bi, đừng sợ!" với sự hiện diện của đạo diễn Phan Đăng Di.

Cuột thi Hoa hậu thế giới 2011: Thúy Vy duyên dáng với 5000 chiếc lông công

Trên nền chiếc áo dài truyền thống, nhà thiết kế Cory đã đem đến cho người đẹp Thúy Vy bộ trang phục dân tộc duyên dáng, sáng tạo nhưng đậm chất truyền thống.

“Cứu” ca trù: Đừng bàn nữa, hãy làm đi!

Một lần nữa, danh hiệu thế giới của ca trù lại vang lên cùng với những ý kiến về giải pháp cho thực tế cần cứu chữa khẩn cấp của ca trù. Hội nghị kiểm kê và liên hoan ca trù toàn quốc 2011 diễn ra tại Viện Âm nhạc tiếp tục “lên dây cót” cho công cuộc “giải cứu ca trù”. Nhưng tương lai ca trù – Di sản thế giới cần bảo vệ khẩn cấp vẫn còn là một câu hỏi lớn!

Tranh luận về tiêu chí của Cặp đôi hoàn hảo

Ca sĩ Minh Quân cho rằng, từ đầu, giám khảo đã nhầm tiêu chí cuộc thi và họ đã thay đổi cách đánh giá trong đêm nhạc quốc tế. Tuy nhiên, giám khảo và ban tổ chức khẳng định, họ không áp đặt bất cứ tiêu chí nào cho thí sinh. Mọi nhận xét dựa trên thể hiện của các nghệ sĩ trong từng đêm thi.

Cần song hành giữa chất và lượng

(HBĐT) - CVĐ “Toàn dân ĐKXDĐSVH” là CVĐ rộng lớn, mang tính tổng hợp, bao trùm toàn bộ các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong đó, phong trào xây dựng gia đình, làng, bản, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị văn hóa được xác định là hạt nhân, động lực cho sự phát triển bền vững của toàn bộ CVĐ.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục