Lá dong để gói bánh, gói xôi, thịt trong ngày Tết ở Mường Vang.

Lá dong để gói bánh, gói xôi, thịt trong ngày Tết ở Mường Vang.

(HBĐT) - Năm nay, Tết đến sớm hơn một ngày. Cũng như mọi năm, tôi sẽ cùng gia đình lại về quê ở vùng Mường Vang ăn Tết để thực sự cảm nhận cái Tết đơn giản, mộc mạc mà ấm áp của quê hương...

 

Tôi còn nhớ như in những ngày áp Tết năm ngoái, thức dậy sau một đêm ấm áp trong vòng tay bà, bếp lửa đã rực hồng với những nồi to, nhỏ đang sôi. Trên nhà không còn ai, cả nhà đang ở dưới sân. Có rất nhiều âm thanh rộn ràng của ngày mới-ngày ăn đụng lợn của gia đình.

 

Theo phong tục, những người đàn ông trong gia đình sẽ phụ trách phần thịt lợn và chế biến các món ăn truyền thống. Phụ nữ lo những việc nhẹ nhàng hơn như đồ xôi, dọn dẹp nhà cửa, rửa lá để tối làm bánh chưng... Lúc này tôi sực nhớ đến vườn lá dong cổ tích của bà. Bà đang ở đó, lấy lá làm bánh Tết cho tôi!

 

Trời còn mờ sương, chút ánh sáng mỏng manh của mùa đông cũng đủ làm ánh lên màu xanh mướt của vườn lá. Bà tôi đang nhẹ nhàng, cẩn thận lựa chọn từng chiếc lá. Gương mặt bà hiền hậu với đôi mắt đầy niềm vui và hạnh phúc. Năm nay được nước, lá nhiều và đẹp, thoải mái gói bánh cho cả nhà ăn đến ra giêng...  Câu nói của bà làm tôi sực tỉnh sau chút bâng khuâng. Bà đưa tôi một con dao nhỏ để cùng bà hái lá. Bà dặn chỉ được hái những chiếc lá to, đẹp. Những chiếc còn non, nhỏ phải để lại nuôi cây.

 

Lá dong được coi là lá lộc của núi rừng. Theo truyền thuyết từ thời Vua Hùng, dân gian ta đã sử dụng lá để gói bánh dâng vua. Đến nay, thứ lá ấy vẫn được dân ta ưa chuộng và không thể thiếu trong những ngày lễ, Tết của quê hương, dân tộc. Người ta thường chọn những chiếc lá to, đẹp để gói bánh. Những chiếc bánh vuông vắn sau khi gói xong còn được buộc ghép thật chặt lại thành cặp 3, 4 chiếc rồi mới đem luộc. Theo kinh nghiệm của bà, khi luộc bánh, bà lấy những chiếc lá dong xấu hoặc những đầu lá thừa, lót vào đáy nồi để không dính và tạo được màu xanh cũng như tăng thêm vị thơm đặc trưng của bánh.

 

Những năm trước đây, lá dong mọc bạt ngàn trong những khe núi, khe suối ẩm ướt.  Nhiều người dân ở quê tôi những ngày giáp Tết thường đi lấy lá dong rừng về bán. Có ngày có gia đình 2, 3 người cùng đi lấy được từ 3.000 - 4.000 lá. Giá bán buôn ổn định cũng kiếm được tiền triệu tiêu Tết. Nhưng mấy năm nay, rừng già không còn, độ ẩm của rừng thấp, lá dong không còn nhiều như trước. Đi lấy lá dong rừng phải đi xa hơn, vất vả hơn nên đa số các hộ dân ở quê tôi đều dành một phần đất nhỏ gần khu vực có nguồn nước để trồng lấy một khoảnh cây dong, phục vụ cho nhu cầu của gia đình. Theo bà tôi kể, trước đây, đa số người dân khi nhà có việc hoặc đến dịp Tết mới lên rừng hoặc ra suối lấy lá dong. Họ không trồng trong vườn nhà. Chỉ trừ những nhà giàu, nhiều ruộng, đất mới dành riêng một khu vườn để trồng lá dong. Những nhà giàu trồng bởi họ thường xuyên tổ chức những cuộc ăn uống linh đình, phải sử dụng nhiều lá để gói bánh, gói xôi, thịt.

 

Mùi vị dịu ngọt rất Tết của lá dong khiến bất cứ ai cũng nhớ da diết hương vị ngày Tết quê hương; thôi thúc tâm hồn mỗi người trở về đoàn tụ, quay quần ấm áp bên gia đình... Đến nay, dù đã thấm thía và thực sự cắt nghĩa được lá dong làm nên Tết như thế nào, tôi vẫn thích được nghe bà nói lại câu nói trìu mến, yêu thương: “Bà làm Tết cho con”.

 

 

                                                          Hồng Duyên 

                                                        

 

 

 

Các tin khác

Phiên chợ Tết ở vùng cao xã Tân Minh (Đà Bắc).
Gian hàng hoa của Trung tâm nghiên cứu ứng dụng KHCN tỉnh thu hút khách thăm quan, mua sắm tại Hội hoa Xuân.
Xin chữ lấy may đầu Xuân. (Ảnh: Trịnh Duy Hưng/TTXVN)
Bà Quách Thị Tèo, người đoạt vương miện trong cuộc thi Hoa hậu xứ Mường lần thứ 5.

Lương Sơn có trên 1,6 vạn gia đình văn hóa

(HBĐT) - Thực hiện CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở KDC”, năm 2012, huyện Lương Sơn có 16.463 hộ đăng ký được công nhận gia đình văn hóa, đạt 81,04%; 122 làng, bản đạt làng văn hóa, chiếm 65,2%; 34 cơ quan, đơn vị (chiếm 87,2%), 65 trường học (chiếm 85,7%) đạt danh hiệu văn hóa.

Những vấn đề đặt ra trong công tác quản lý, tổ chức các lễ hội

(HBĐT) - Tỉnh ta hiện có 172 địa chỉ di tích danh thắng được đưa vào danh mục bảo vệ, 39 di tích được công nhận cấp quốc gia, 22 di tích cấp tỉnh và 124 địa chỉ phong tục, tập quán tín ngưỡng, trong đó có 36 địa chỉ các lễ hội dân gian truyền thống của các dân tộc...

Lạc Sơn triển khai có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII)

(HBĐT) - Ông Bùi Văn Hiền, Phó Bí thư Huyện uỷ Lạc Sơn cho biết: Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, huyện Lạc Sơn đã đạt được những thành tích quan trọng. Quá trình thực hiện Nghị quyết đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp phát triển văn hóa.

Mai Châu tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (Khóa VIII)

(HBĐT) - Vừa qua, huyện Mai Châu tổ chức hội nghị tổng 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) “về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”.

Sẽ bắn pháo hoa đêm giao thừa trên cầu Hòa Bình

(HBĐT) - UBND TP Hòa Bình vừa xây dựng Kế hoạch tổ chức bắn pháo hoa đêm giao thừa.

Tha thiết tiếng kèn lá gọi người yêu thương

(HBĐT) - “Ở trên cành là lá, đặt lên môi em thành lời/ Lời tâm tình dịu êm, từ trong con tim em vấn vương/ Gọi mùa xuân sang từ lung linh hương sắc/ Gọi tình yêu về từ lòng em... say mê”... Mỗi lần có dịp đến với bản Mông ở xã Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu), tôi luôn mải miết đi tìm hình ảnh đó, âm thanh đó để tích luỹ nguồn cảm xúc cho mỗi bản nhạc mà tôi trình diễn được thăng hoa. Đó là lời tâm tình của anh Bùi Văn Định, một chàng trai dân tộc Mường say mê với âm thanh lảnh lót, thanh cao của chiếc “kèn lá” - loại nhạc cụ đơn sơ nhưng hết sức độc đáo của đồng bào Mông.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục