(HBĐT) - Những năm gần đây, tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh có xu hướng giảm nhưng lại diễn biến phức tạp. Theo số liệu thống kê của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, từ năm 2014 đến tháng 2/2017, toàn tỉnh xảy ra 40 vụ giết người (năm 2014 xảy ra 10 vụ, năm 2015 xảy ra 9 vụ, năm 2016 xảy ra 15 vụ; 2 tháng đầu năm 2017 xảy ra 6 vụ). Đáng chú ý là có tới 33/40 vụ thuộc trường hợp giết người thân như cha giết con, con giết cha, vợ giết chồng, chồng giết vợ, mẹ giết con, cháu giết ông bà, em chồng giết chị dâu… Hầu hết các vụ trọng án này đều xảy ra ở vùng nông thôn, đối tượng gây án đa số đang trong độ tuổi lao động nhưng không có nghề nghiệp ổn định, học vấn thấp.
Tìm nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ trọng án cho thấy: Phần lớn các vụ giết người xảy ra đều ít nhiều liên quan đến rượu. Trước khi thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng gây án đã sử dụng rượu dẫn đến hệ thần kinh bị kích thích, không làm chủ được bản thân và trong những hoàn cảnh có xích mích, mâu thuẫn đã thực hiện hành vi tước đoạt mạng sống của người khác.
Điển hình như vụ án Bùi Văn Trụ, SN 1955, trú tại xóm Nạch, xã Tân Mỹ, huyện Lạc Sơn, vào trưa ngày 13/3/2015, sau khi uống rượu xong tại nhà hàng xóm, Trụ lại mời mọi người về nhà mình ăn cơm, uống rượu. Khi cuộc rượu gần tàn, chỉ còn anh Cú ngồi lại với Trụ. Rượu vào, lời ra, hai người xảy ra mâu thuẫn. Lúc này, tình bạn bè, hàng xóm đâu không thấy, chỉ thấy hai bên lao vào đánh nhau. Bị đánh đau, Bùi Văn Trụ chạy xuống gầm sàn nhà bếp lấy con dao nhọn rồi tiến về phía Bùi Văn Cú. Thấy Trụ cầm dao, Bùi Văn Cú liền bảo “Mày dám đâm thì đâm đi”...và hậu quả là Bùi Văn Cú đã tử vong. Ngày 31/3/2016, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh đã mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử đối với bị cáo Bùi Văn Trụ về tội “Giết người”, Hội đồng xét xử tuyên phạt Bùi Văn Trụ mức án 10 năm tù về tội “Giết người”, buộc bị cáo bồi thường 80 triệu đồng cho gia đình bị hại.
Vụ Giàng A Sùng, SN 1986, trú tại bản Thung Mặn, xã Hang Kia, huyện Mai Châu phạm tội giết người lại bắt nguồn từ việc nghi bùa, chài. Tối 13/3/2016, Giàng A Thào, 51 tuổi là thầy cúng ở cùng xã đến nhà Giàng A Sùng hỏi vay 1 con lợn để về cúng nhưng Sùng đã từ chối. Giàng A Thào tức giận bảo: “Có thì cho vay, không cho vay tí sẽ biết” rồi ra về. Sau khi Thào ra khỏi nhà thì con trai của Giàng A Sùng đang ngủ bỗng tỉnh dậy khóc to, nghi do Thào làm bùa, chài đối với con mình, Sùng liền lấy khẩu súng tự chế đuổi theo bắn Giàng A Thào làm Thào chết trên đường đi cấp cứu. Sau đó, Sùng đã đến Công an huyện Mai Châu đầu thú. Ngày 22/8/2016, TAND tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm xét xử đối với bị cáo Giàng A Sùng, xét bị cáo là người dân tộc thiểu số, hạn chế về nhận thức khi hành động, chưa có tiền án, tiền sự, đầu thú và thành khẩn trước hành vi phạm tội của mình và đã bồi thường 100 triệu đồng theo yêu cầu của gia đình bị hại, Hội đồng xét xử tuyên phạt Giàng A Sùng 9 năm tù về tội giết người.
Nhiều vụ án xảy ra lại xuất phát từ những mâu thuẫn trong sinh hoạt đời thường với nhau nhưng không được hòa giải kịp thời dẫn đến những bế tắc về tâm lý, khi có xung đột xảy ra, đối tượng không kiểm soát được bản thân đã gây án mạng.
Vụ án Bùi Văn Dược, SN 1982, trú tại xóm Bưa Lay, xã Địch Giáo, huyện Tân Lạc chỉ vì những xích mích hàng ngày với chị dâu là Bùi Thị Diện, Dược đã sử dụng nguồn điện cao thế và dao, búa chim để giết mẹ con chị Diện (rất may là mẹ con chị Diện không chết nhưng bị tổn hại từ 23 - 65% sức khỏe). Ngày 24/11/2016, TAND tỉnh đã mở phiên tòa lưu động tại huyện Tân Lạc xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với Bùi Văn Dược và tuyên phạt y 18 năm tù.
Bên cạnh đó, trong tổng số 40 vụ án giết người xảy ra trên địa bàn tỉnh có 6 vụ do đối tượng bị bệnh tâm thần gây nên như vụ bà Nguyễn Thị Hường, SN 1950, trú tại thôn Hồng Phong, xã Yên Bồng, huyện Lạc Thủy (là giáo viên nghỉ hưu) nhưng có tiền sử bệnh tâm thần từ năm 2010 đã được khám - chữa bệnh thường xuyên nên bệnh tình đã thuyên giảm. Bất ngờ đêm 15/2/2015, khi ông Vận (chồng bà Hường) đang ngủ bà Hường đã cầm dao đâm chết chồng, hay vụ án ông Phạm Bá Thức, trú tại xóm Vanh, xã Piềng Vế, huyện Mai Châu cũng do bị mắc bệnh tâm thần đã vô cớ cầm cuốc bổ chết người con gái duy nhất là chị Phạm Thị Hiếm (SN 1985) gây đau thương cho gia đình, họ hàng và sự hoang mang của làng xóm.
Trước tình hình này, mới đây Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã có Văn bản số 75/BC-KN ngày 27/2/2017 gửi Chủ tịch UBND tỉnh “kiến nghị một số giải pháp phòng ngừa tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội xảy ra trên địa bàn tỉnh Hòa Bình”, trong đó đề xuất các biện pháp để phòng ngừa và giảm thiểu tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội trên địa bàn. Kiến nghị này đã được Chủ tịch UBND tỉnh tiếp nhận, giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành hữu quan tham mưu và tổ chức các biện pháp thiết thực để hạn chế những vụ án đau lòng.
Thiết nghĩ, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền pháp luật cho nhân dân để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, ý thức coi trọng tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác (chú trọng địa bàn đặc biệt khó khăn, nơi trình độ dân trí, văn hóa, ứng xử của người dân còn nhiều hạn chế); nâng cao chất lượng công tác hòa giải những mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư; đấu tranh phòng ngừa loại tội phạm, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường rà soát, quản lý chặt chẽ và có chế độ chăm sóc, điều trị định kỳ đối với những người mắc bệnh tâm thần trên địa bàn, giảm thiểu nguy cơ gây án của những người mắc bệnh tâm thần, vì sự bình yên của mỗi gia đình và an ninh, trật tự của xã hội.
Mai Huệ
(Sở Tư pháp)
Phát triển bởi ICT GROUP.
