KNTC còn diễn biến phức tạp
Không phải là địa bàn "nóng” về tình hình KNTC của công dân nhưng theo đồng chí Hà Văn Bổng, Chánh Thanh tra huyện Mai Châu thì chỉ tính trong những tháng đầu năm 2018, cơ quan chức năng huyện Mai Châu đã tiếp nhận 88 đơn KNTC, kiến nghị, phản ánh. Trong đó, cấp huyện tiếp nhận 19 đơn, cấp xã tiếp nhận 69 đơn. Nội dung chủ yếu là kiến nghị, đề nghị, phản ánh, tập trung vào lĩnh vực tranh chấp đất đai, công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, ô nhiễm môi trường, việc thực hiện chế độ, chính sách. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý Nhà nước về đất đai trước đây không có hồ sơ, bản đồ trích lục địa chính có nhưng quá trình đo đạc, kẻ vẽ thủ công nên có sai số về diện tích, hình thể thửa đất. Công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này ở cấp địa phương còn nhiều hạn chế như việc xác định nguồn gốc sử dụng đất, đo đạc, lập hồ sơ đề nghị cấp giấy CNQSDĐ chưa chặt chẽ. Cùng với đó, hiện nay, nhu cầu sử dụng đất lớn, kéo theo giá trị của đất ngày càng tăng dẫn đến việc lấn chiếm, tranh chấp đất đai phát sinh. Trong khi đó, công tác hoà giải chưa kịp thời, dẫn đến đơn thư vượt cấp. Việc tiếp nhận, thụ lý, xác minh giải quyết tranh chấp, khiếu nại, kiến nghị về đất đai ở cấp xã chưa đúng quy trình, có hiện tượng làm theo cảm tính nên phát sinh việc khiếu nại, kiến nghị, đề nghị, phản ánh của người dân kéo dài trên địa bàn huyện.
Còn ở TP Hoà Bình, nơi luôn được xem là địa bàn phức tạp về tình hình KNTC. Tính riêng 9 tháng năm 2018, thành phố đã tiếp 53 đoàn với 71 lượt người, giảm 10 đoàn và 17 lượt người. Tuy nhiên, nội dung KNTC, kiến nghị của công dân vẫn tập trung vào các lĩnh vực: quản lý, sử dụng đất đai, tranh chấp đất; công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất... Cùng với đó, TP Hoà Bình đã tiếp nhận 155 đơn, thư KNTC. Trong đó, có 2 đơn khiếu nại, 2 đơn tố cáo, 151 đơn kiến nghị, phản ánh. Từ thực tế nêu trên có thể nói, tình hình KNTC của công dân trên địa bàn thành phố thời gian qua tuy không tăng về số lượng nhưng nội dung đơn thư KNTC của công dân tiếp tục có diễn biến và mang tính phức tạp hơn.
Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết KNTC?
Theo đánh giá của UBND tỉnh, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh vẫn phát sinh các vụ việc KNTC đông người, phức tạp. Quá trình giải quyết một số vụ việc còn kéo dài. Trong đó, chủ yếu liên quan đến lĩnh vực đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Điển hình như khiếu nại của các hộ dân thôn Gò Mu, thôn Thanh Xuân, xã Thanh Lương (Lương Sơn) liên quan đến việc quy hoạch đất 5% của xã; khiếu nại của các hộ dân xóm Nhòn, xóm Cọ, xã Lạc Thịnh (Yên Thuỷ) về việc khai thác đá của Công ty Trung Dũng; khiếu nại của người dân xóm Miều, xã Trung Minh (TP Hoà Bình) liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đường Hoà Lạc - Hoà Bình; kiến nghị, phản ánh của người dân xóm Rụt, xã Tân Vinh (Lương Sơn) liên quan đến hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty THT xả thải gây ô nhiễm môi trường...
Đáng nói, trong những vụ việc KNTC kéo dài, có nhiều vụ việc đã được lãnh đạo các cấp đối thoại, tập trung chỉ đạo, giải quyết nhưng người dân không nhất trí, tiếp tục khiếu kiện với thái độ bức xúc, gay gắt. Thậm chí một số công dân có hành vi quá khích, lăng mạ, đe dọa cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp. Một số đối tượng cơ hội đã lợi dụng tình hình KNTC để lôi kéo, kích động công dân khiếu kiện đông người làm tình hình phức tạp hơn, ảnh hưởng xấu đến ANTT. Nguyên nhân của tình trạng này, theo đánh giá là do cơ chế, chính sách, pháp luật còn bất cập, thường xuyên thay đổi, có điểm chưa thật sự phù hợp với thực tế nên việc áp dụng không đồng bộ, thống nhất. Một số chương trình, dự án trong quá trình triển khai thực hiện còn thiếu công khai, dân chủ; quá trình kiểm đếm, lập phương án bồi thường, hỗ trợ chưa thực hiện đúng trình tự, thủ tục, thiếu khách quan, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân. Trách nhiệm của một số thủ trưởng cơ quan có thẩm quyền, trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết KNTC chưa cao, thực hiện chưa đầy đủ trách nhiệm theo quy định...
Theo thống kê, trong những tháng đầu năm 2018, các cơ quan Nhà nước của tỉnh đã tổ chức tiếp 384 lượt người. Trong đó có 13 đoàn đông người. Công tác tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân của tỉnh có 417 đoàn với 543 lượt công dân đến nộp đơn KNTC, kiến nghị, phản ánh. Trong đó, tiếp công dân thường xuyên có 298 đoàn với 438 lượt người; tiếp công dân định kỳ có 119 đoàn với 145 lượt người.
Để giải quyết vấn đề này, ngoài việc cần phân công rõ cơ quan chủ trì giải quyết từng vụ việc cũng như kịp thời thụ lý, giải quyết đơn, thư KNTC ngay từ cơ sở thì quá trình giải quyết phải được đối thoại, lắng nghe, hợp tình, hợp lý, không để phát sinh thành điểm "nóng”. Đồng thời, phải coi trọng công tác dân vận cũng như tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật để người dân hiểu rõ về quyền, lợi ích hợp pháp và nghĩa vụ của mình cũng như cần có sự vào cuộc tích cực của các tổ chức chính trị địa phương, cơ sở nhằm tạo sự thống nhất giữa các cơ quan Nhà nước và người khiếu kiện trong quá trình giải quyết vụ việc. Coi trọng, tăng cường công tác đối thoại giữa người dân và các cơ quan quản lý Nhà nước trong quá trình giải quyết các vụ việc KNTC... Ngoài ra, để thực hiện tốt các công tác này, theo đồng chí Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh tại hội nghị trực tuyến chuyên đề về các giải pháp nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trên địa bàn tỉnh được tổ chức mới đây thì các sở, ngành, các địa phương trong tỉnh cần phải nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải quyết KNTC... nhằm giải quyết triệt để, không để các vụ việc KNTC kéo dài, đông người, vượt cấp.
Mạnh Hùng