Chưa có thống kê chính thức về tình trạng thanh thiếu niên (TTN), học sinh sử dụng, hút thuốc lá điện tử (TLĐT), nhưng qua công tác tuyên truyền về tác hại của ma túy và TLĐT tại 14 trường học trong năm học 2022 - 2023, tổ tuyên truyền pháp luật và phòng, chống tội phạm Công an huyện Yên Thủy đã phát hiện, thống kê có trên 300 học sinh từng sử dụng TLĐT, trong đó trên 80 em là học sinh tiểu học. Tại buổi tuyên truyền ở Trường TH&THCS Đoàn Kết vào tháng 5/2023, quá trình giao lưu với cán bộ, chiến sỹ trong tổ công tác, 34 học sinh thừa nhận đang và đã từng sử dụng TLĐT, trường hợp nhỏ nhất là học sinh lớp 2. Hay tại buổi tuyên truyền ở Trường TH&THCS Lạc Lương, tổ công tác phát hiện 16 trường hợp đã, đang sử dụng TLĐT, nhiều trường hợp thừa nhận sử dụng TLĐT trong một thời gian dài. 

Thời gian qua, tình trạng sử dụng TLĐT trong TTN và học sinh có xu hướng gia tăng, phần lớn là sử dụng lén lút. Qua tìm hiểu thực tế tại một số trường học trên địa bàn TP Hòa Bình được biết, có những học sinh mua TLĐT gửi tại các hàng quán quen ở cổng trường, khi tan học hoặc thời điểm phù hợp rủ nhau đến sử dụng. Theo Trung tá Phạm Công Bằng, Đội trưởng Đội công tác nghiệp vụ cơ bản, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh, bên cạnh tác hại như thuốc lá điếu thông thường, TLĐT còn có nguy cơ tiềm ẩn, phát sinh tệ nạn xã hội. Nhiều trường hợp lợi dụng để sử dụng trái phép ma túy và các chất gây nghiện khác, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, lối sống của TTN cũng như tình hình an ninh trật tự tại địa bàn. Qua công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, lực lượng chức năng Công an tỉnh và Công an các địa phương đã phát hiện, bắt giữ số lượng lớn dung dịch chứa tinh dầu cần sa (thường gọi là CDB) dùng để sử dụng qua TLĐT.  

Theo bác sỹ Vũ Trung Thành, Trưởng khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh, việc sử dụng TLĐT có hại cho sức khỏe của cả người hút và người xung quanh như thuốc lá thông thường. Các loại tinh dầu có trong TLĐT đều có chứa nicotin, đây là chất độc nặng, có trong thành phần thuốc trừ sâu. Khi sử dụng nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe thần kinh và gây nghiện. Ngoài ra, TLĐT còn chứa nhiều chất phụ gia tạo màu, tạo mùi... có thể chứa ma túy. Ngoài việc tăng nguy cơ gây nghiện, một số người sau khi sử dụng TLĐT còn dẫn đến các biểu hiện rối loạn tâm thần, nhất là với những người sử dụng tinh dầu có chứa ma túy trong TLĐT, có thể xuất hiện biểu hiện hoang tưởng, ảo giác. Đây là dấu hiệu khởi phát của bệnh tâm thần phân liệt cực kỳ nguy hiểm.

Cũng theo Trung tá Phạm Công Bằng, TLĐT là sản phẩm chưa được cấp phép kinh doanh tại Việt Nam. Ngoài trường hợp bắt giữ đối tượng mua bán trái phép số lượng lớn tinh dầu cần sa dùng cho TLĐT vào thời điểm đầu năm, thì vào tháng 6/2023, trong quá trình thực hiện chuyên đề về thực hiện dự án tăng cường năng lực phòng, chống ma túy trong trường học, Đội Cảnh sát kinh tế, Công an TP Hòa Bình đã phát hiện Nguyễn Ngọc H. (SN 1992), trú tại phường Phương Lâm hoạt động kinh doanh hàng hóa với 827 sản phẩm có dấu hiệu vi phạm, gồm 530 sản phẩm tinh dầu TLĐT (dạng chai), 148 sản phẩm TLĐT sử dụng 1 lần (Pod), 149 sản phẩm TLĐT (Vape) dạng máy sử dụng tinh dầu. Toàn bộ hàng hoá trên do nước ngoài sản xuất, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, chủ cơ sở không xuất trình được hoá đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá. Làm việc với cơ quan chức năng, Nguyễn Ngọc H. cho biết, số hàng hóa trên được mua trên mạng xã hội về bán kiếm lời, khách mua hàng chủ yếu từ 17 - 35 tuổi. Ngoài việc tìm mua TLĐT do các đối tượng lén lút kinh doanh, nhiều TTN, học sinh mua TLĐT qua mạng xã hội. Việc mua bán, giao dịch diễn ra theo các phương thức kín đáo giữa người bán và người mua nên rất khó phát hiện. Do đó, TLĐT ngày càng phổ biến và đối tượng sử dụng ngày càng sớm.

Trung tá Phạm Công Bằng cho biết thêm: Mặc dù lực lượng Công an đã vào cuộc quyết liệt. Công an các địa phương tổ chức hàng chục buổi tuyên truyền về phòng, chống tác hại của TLĐT và ma túy khi xâm nhập học đường. Nhưng việc phòng, chống TLĐT trong trường học còn gặp không ít khó khăn vì TLĐT dễ mua, khó phát hiện do được người sử dụng "ngụy trang”, cất giấu bằng nhiều hình thức. Để ngăn ngừa TTN, học sinh tiếp cận TLĐT nói riêng và các loại ma túy trá hình nói chung cần phải làm triệt để từ khâu vận chuyển, mua bán, tàng trữ... với sự vào cuộc của nhiều lực lượng. Nhưng trên hết phải trang bị kiến thức, kỹ năng nhận biết để mỗi học sinh tự có ý thức phòng ngừa. Cùng với đó, các bậc phụ huynh quan tâm sát sao hơn tới con em mình, bởi TLĐT cũng là đường vào của các chất gây nghiện khác.