Vụ cháy nhà trọ 5 tầng ở phố Trung Kính, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội đêm 24/5 gây hậu quả thảm khốc, đã có 14 người chết. Thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ cháy chung cư mi ni, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh gây hậu quả nghiêm trọng. Đơn cử như vụ cháy chung cư mini đêm 12/9/2023 tại quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội có tới 56 người tử vong, trong đó 3 người Hòa Bình. Vụ cháy xảy ra sáng 15/7/2023 tại ngôi nhà ở 3 tầng kết hợp kinh doanh thuộc tổ 14, phường Tân Thịnh, TP Hòa Bình cũng khiến 3 người tử vong.

Theo rà soát của lực lượng chức năng, trên địa bàn tỉnh có 570 cơ sở kinh doanh nhà trọ, tập trung chủ yếu tại các khu, cụm công nghiệp và trung tâm các phường, xã, thị trấn. Tại các khu, cụm công nghiệp lớn (Lương Sơn, Bình Phú, Bờ trái sông Đà...) không có nhà ở cho công nhân nên hầu hết họ phải thuê trọ. Các nhà trọ thường diện tích chỉ 12m2 - 25m2 nhưng từ 2 - 4 người ở, đồ đạc nhiều chất dễ cháy.

Hầu hết các phòng trọ đều sử dụng gas để đun nấu. Đặc biệt, một số gia đình còn sử dụng bình gas mini và tái sử dụng vỏ bình để nạp lại gas. Điều này cực kỳ nguy hiểm khi khí gas hay vỏ bình không còn đủ độ an toàn có thể dẫn tới cháy, nổ. Phần lớn các nhà trọ đã xây lâu năm, thời điểm xây đa số sử dụng với mục đích nhà ở hộ gia đình, sau đó chuyển đổi công năng thành nhà trọ, không đáp ứng yêu cầu về PCCC. Đa số nhà trọ nằm trong các ngõ nhỏ hẹp, xa nguồn nước, xe chữa cháy không thể tiếp cận nếu xảy ra cháy lớn.

Các nhà trọ trong khu dân cư thường có diện tích không lớn nên khi thiết kế, xây dựng thường không có lối thoát nạn an toàn (tập kết lượng lớn vật dụng, hàng hóa dễ cháy, không trang bị phương tiện chữa cháy ban đầu…) Bên cạnh đó, nhiều chủ cho thuê và người thuê chưa nhận thức được những nguy cơ tiềm ẩn gây cháy, nổ, yếu tố gây cháy lan, cháy lớn có thể gây hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản. Ý thức chấp hành quy định về PCCC còn hạn chế, thậm chí thiếu hợp tác khi lực lượng chức năng kiểm tra, nhắc nhở. Đặc biệt là thái độ chủ quan, mất cảnh giác,c lơ là trong sử dụng các thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt (thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, đun nấu, hút thuốc…) và hệ thống điện (đấu nối, câu móc; không thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng). 

Thời gian qua, tỉnh đã có những chỉ đạo cụ thể tăng cường công tác PCCC và cứu nạn cứu hộ (CNCH). Yêu cầu lực lượng Công an tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn và xây dựng, tổ chức thực tập phương án chữa cháy, thoát nạn cho 100% hộ gia đình, người làm việc tại các loại hình công trình nhà ở nhiều căn hộ, khu tập thể, ký túc xá học sinh, sinh viên, cơ sở kinh doanh dịch vụ thuê trọ, chung cư, nhà cao tầng... Xây dựng, nhân rộng các mô hình "Tổ liên gia an toàn PCCC”, "Điểm chữa cháy công cộng”, các biện pháp bảo đảm an toàn PCCC tại khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp. Qua rà soát, nếu tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng quy định an toàn PCCC kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Tổ chức kiểm tra an toàn PCCC&CNCH 100% nhà ở hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh; hướng dẫn trang bị các phương tiện PCCC; vận động mỗi  gia đình trang bị tối thiểu 1 bình chữa cháy và có ít nhất 1 người được tập huấn kỹ năng chữa cháy, thoát nạn…

Thượng tá Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an tỉnh khuyến cáo: Để đảm bảo an toàn PCCC, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người, tài sản đối với loại hình nhà trọ, nhà cho thuê để ở, chủ cơ sở và người dân phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về PCCC&CNCH. Thường xuyên tự kiểm tra, tuyên truyền nâng cao ý thức người thuê trọ về PCCC&CNCH. Mỗi cá nhân, gia đình chủ động chuẩn bị các phương án thoát nạn; sẵn thang, thang dây, các dụng cụ phá dỡ (búa, kìm cộng lực, xà beng…) để thoát nạn nếu cháy xảy ra. Không sắp xếp hàng hóa, vật dụng cản trở lối thoát nạn; đồ dùng, hàng hóa, vật liệu dễ cháy phải cách xa nơi phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt ít nhất 0,5m. Lắp các thiết bị bảo vệ (cầu chì, aptomat…), thường xuyên kiểm tra hệ thống điện và từng thiết bị điện tiêu thụ điện công suất lớn. Tắt các thiết bị tiêu thụ điện không cần thiết khi ra khỏi nhà, phòng làm việc. Quản lý chặt nguồn lửa, nguồn nhiệt khi đun nấu, thắp hương thờ cúng. Không tích trữ xăng dầu, khí đốt, khí dễ cháy, nổ và các chất lỏng dễ cháy trong nhà ở. Lắp các thiết bị cảnh báo cháy sớm, chuẩn bị sẵn sàng phương tiện chữa cháy tại chỗ (nước, chăn, bình chữa cháy xách tay…) để dập tắt đám cháy ngay từ khi mới phát sinh. Trang bị mặt nạ phòng độc, khăn để phòng, chống ngạt khói. Khi xảy ra cháy, bình tĩnh suy xét, hô hoán, báo động cho tất cả mọi người mau chóng di chuyển ra ngoài; tuyệt đối không núp trong phòng, nhà vệ sinh… Tổ chức chữa cháy, cứu người, tài sản, đồng thời điện báo ngay cho Cảnh sát PCCC&CNCH theo số 114.