.jpg)
Năm nào cũng vậy, khi thời tiết trở
lạnh là xảy ra những ca ngộ độc do sử dụng than để sưởi ấm. Nguyên nhân là khi
đốt than trong phòng ngủ, phòng tắm chật hẹp lại đóng kín cửa, than cháy sẽ đốt
hết khí ôxy, sinh ra khí CO gây ngộ độc. Trong khi đó, khí CO không màu, không
mùi vị nên rất khó nhận biết, nhất là khi đang ngủ, mọi người sẽ dần lịm đi mà
không biết gì.
Tổn thương do ngộ độc khí CO
Ngộ độc khí than là do thiếu ôxy não,
trong khi các tế bào chất xám chỉ huy hoạt động của con người, chịu trách nhiệm
về hoạt động tinh thần, tình cảm, lý trí lại rất nhạy cảm với tình trạng thiếu
ôxy. Vì vậy, khi ngộ độc khí than, các tế bào này sẽ tổn thương trước. Ngộ độc
quá nặng sẽ gây tử vong, còn những người sống được thì lại mất trí tuệ. Càng ở
phòng kín thì nguy cơ ngộ độc khí CO càng tăng. Quá trình nhiễm độc khí xảy ra
rất nhanh, khi bệnh nhân bắt đầu cảm thấy có điều gì đó "bất thường” cũng là
lúc không còn khả năng kháng cự rồi lịm dần. Nếu không được phát hiện và xử lý
kịp thời thì có thể dẫn đến tử vong.
Biểu hiện lâm sàng ngộ độc khí CO
Nạn nhân bị ngộ độc khí CO sẽ có các
biểu hiện như sau: Khởi đầu chỉ là các triệu chứng tản mạn và không đặc hiệu.
Nếu ngộ độc nhẹ thường chỉ thấy đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, nôn, mệt mỏi, làm
người bệnh dễ nhầm là bị nhiễm virut. Có người thấy da đỏ nhưng đây là triệu
chứng không đặc hiệu.
.jpg)
Đun nấu than trong nhà dễ gây ngộ độc
khí CO2. Ảnh minh họa
Ở mức độ ngộ độc vừa: Nạn nhân thấy
đau ngực, khó tập trung, nhìn mờ, khó thở khi gắng sức nhẹ, mạch nhanh, thở
nhanh, hoại tử cơ, thất điều.
Khi bị ngộ độc nặng thấy đau ngực,
hồi hộp, mất định hướng, co giật, hôn mê, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, thiếu
máu cơ tim, bỏng da, tiểu tiện, đại tiện không tự chủ.
Bệnh nhân có thể bị ngất, tím ở môi
và các đầu ngón tay, ngón chân; co cứng tay chân hoặc có những động tác bất
thường. Nạn nhân thấy khó thở, thở trào bọt hồng. Tay chân sưng đau, nước tiểu
sẫm màu, đỏ và ít dần.
Di chứng thần kinh, tâm thần gặp ở
nhiều trường hợp ngộ độc CO, sau khi hồi phục người bệnh thay đổi tính cách,
giảm trí nhớ, giảm tập trung, liệt nửa người, vận động bất thường, đi đứng khó
khăn, cử động chậm, tay chân cứng và run, cơ mặt bị liệt. Những biểu hiện này
được gọi là hội chứng thần kinh - tâm thần muộn, chiếm tới 40% trường hợp nạn
nhân bị ngộ độc khí CO.
Xử trí khi có người bị ngộ độc khí CO
Người bị ngộ độc khí CO thường ở
trong phòng đóng kín cửa nhưng có động cơ đang nổ như: xe máy, máy phát điện
hoặc bếp than, củi… mà bệnh nhân bất tỉnh hoặc tử vong thì nghĩ ngay đến ngộ
độc khí. Cần nhanh chóng mở các cửa, khẩn trương đưa nạn nhân ra khỏi khu vực
nhiễm độc và nhanh chóng đưa đến cấp cứu ở cơ sở y tế gần nhất để được xử lý và
điều trị kịp thời vì khi ngộ độc mức độ CO trên 60% thì tỷ lệ hôn mê và tử vong
cao.
Cấp cứu cho bệnh nhi bị ngộ độc khí
than tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng
Nai. Ảnh:
Phương Liễu
Bản thân người đến cấp cứu nạn nhân
cũng phải chú ý đảm bảo an toàn cho mình, đồng thời nhanh chóng gọi người khác
hỗ trợ, gọi cấp cứu y tế như gọi 115. Nếu bệnh nhân thở yếu hoặc ngừng thở,
phải tiến hành ngay việc thổi ngạt bằng hô hấp nhân tạo miệng - miệng hay miệng
- mũi.
Nếu nạn nhân không còn tỉnh thì đặt
bệnh nhân nằm nghiêng ở tư thế an toàn rồi vừa hà hơi thổi ngạt, vừa nhanh
chóng chuyển đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí đúng cách và kịp thời.
Phòng tránh ngộ độc
Để phòng tránh ngộ độc thì cần phải
dùng than đúng cách. Không đốt than, củi trong nhà, trong lều, không cho động
cơ xe máy, ôtô... nổ máy trong phòng kể cả khi mở cửa cũng rất nguy hiểm.
Nhân viên y tế cần tăng cường tuyên
truyền cho nhân dân tại địa phương về cách phòng chống rét, đặc biệt với người
già và trẻ em. Cụ thể: Nhà cửa phải che chắn kỹ, chăn đệm đảm bảo đủ ấm, mặc
quần áo đủ ấm trước khi đi ra ngoài.
Các cơ sở khám chữa bệnh đảm bảo việc
phòng chống rét cho người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh. Nơi xếp hàng chờ
khám, buồng khám, buồng điều trị phải đảm bảo kín gió, có đủ chăn đệm, lò
sưởi... đảm bảo người bệnh được giữ ấm. Đồng thời, đảm bảo bố trí đủ cơ
số thuốc cấp cứu, giường bệnh, chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện cấp cứu để xử
lý kịp thời các trường hợp cấp cứu thường gặp do thời tiết rét lạnh như các
bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột qụy, viêm đường hô hấp cấp do các loai virut
đường hô hấp gây ra do thời tiết rét đậm, rét hại...
Sử dụng thiết bị sưởi thế nào để tốt
cho sức khỏe?
Trời lạnh là thời điểm các bệnh viêm
da cơ địa rất dễ phát sinh. Nhiều người cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu với làn da
khô, thô ráp, có người da nứt nẻ chảy máu rất đau. Nếu sử dụng máy sưởi làm ấm
nên có một chậu nước nhỏ đặt ở góc phòng và dùng kem dưỡng ẩm cho làn da thường
xuyên.
Không nên để thiết bị sưởi với nhiệt
độ quá cao so với nhiệt độ ngoài trời. Mức chênh lệch này chỉ nên ở trong
khoảng 10 độ, tránh xảy ra tình trạng nóng - lạnh đột ngột, dễ gây cảm và các
bệnh về hô hấp. Đặc biệt với trẻ nhỏ và người cao tuổi, cần giữ thân nhiệt ổn
định và hạn chế tiếp xúc với môi trường quá nóng hoặc quá lạnh, vì nguy cơ tai
biến rất cao. Không nên đóng kín phòng khi bật thiết bị sưởi, bởi nếu quá kín
thì sẽ không có sự lưu thông không khí, làm cho không khí khô nóng, dễ dẫn tới
thiếu khí, ngạt thở.
Sưởi bằng than tiết kiệm chi phí
nhưng là cách sưởi ấm nguy hiểm nhất là sưởi ấm trong phòng ngủ.
|
|
Theo SKĐS
Phát triển bởi ICT GROUP.
