Đà Bắc có địa hình đặc thù vùng núi cao, độ dốc lớn, địa hình chia cắt mạnh. Trên địa bàn có nhiều suối lớn xen kẽ tạo thành nhiều dài hẹp, địa chất không ổn định, hạ tầng còn thấp kém và chưa đồng bộ, khi gặp mưa lớn thường xuyên xảy ra lũ ống, lũ quét, rất nguy hiểm đến tính mạng con người. Đặc biệt sau trận mưa lũ lịch sử trên địa bàn nhiều khu vực có nguy cơ trượt sạt, đá lở, đá lăn, nhiều khu vực tiềm ấn nguy cơ lũ ống, lũ quét, thường trực đe dọa tính mạng người dân.

Theo kết quả rà soát của UBND huyện Đà Bắc đầu tháng 5/2018, toàn huyện có 11/20 xã, thị trấn thuộc 74/163 thôn, bản với 149 điểm có nguy cơ thiên tai cao. Tổng số hộ bị ảnh hưởng bởi thiên tai trên địa bàn là 710 hộ, trong đó có 492 hộ nằm trong vùng nguy cơ sạt lở đất, đá; 218 hộ nằm trong vùng nguy cơ cao lũ ống, lũ quét. UBND huyện đang khẩn trương triển khai 5 khu tái định (TĐC) phục vụ di dân cấp bách ra khỏi vùng nguy cơ cao trượt sạt gồm các khu TĐC tại xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng; xóm Kế, xã Mường Chiềng; xóm Bưa Cốc, xã Suối Nánh; xóm Túp, xã Tiền Phong và xóm Lau Bai, xã Vầy Nưa. Các khu TĐC được quy hoạch đầy đủ các hạng mục như san tạo mặt bằng, xây dựng đường nội bộ, hệ thống thoát nước, nước sinh hoạt, điện, trường học… Hiện tiến độ xây dựng các khu TĐC diễn ra khẩn trương. Nhiều khu TĐC được đầu tư khá đồng bộ về hạ tầng, đáp ứng yêu cầu đón dân về sinh sống. Chính quyền các xã đang hỗ trợ người dân chuyển đến nơi ở mới.

Tại khu tái định cư xóm Lau Bai, xã Vầy Nưa (Đà Bắc) đang được các hộ khẩn trương xây dựng nhà ở để chuyển về sinh sống.

Khu TĐC xóm Lau Bai, xã Vầy Nưa (Đà Bắc) được đầu tư đồng bộ về hạ tầng, đã đón các hộ dân nằm trong vùng nguy cơ cao sạt lở đất, đá về sinh sống. Bà con phấn khởi, yên tâm ở nơi mới và bắt tay vào khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, không còn cảnh nơm nớp lo sợ mỗi khi trời mưa to, gió lớn. ông Bùi Văn Kỳ, Chủ tịch UBND xã Vầy Nưa cho biết: Trên địa bàn có 33 hộ TĐC tập trung, 9 hộ xen ghép. Việc di chuyển nhà theo tập quán địa phương, người này bảo hôm nay chuyển nhà tốt, người khác bảo tháng sau, năm sau chuyển mới tốt. Tuy vậy, xã tập trung chỉ đạo người dân di chuyển nhà về khu TĐC. Đến nay đã di chuyển 32/33 hộ về khu TĐC Lau Bai.

Đến nay, huyện Đà Bắc đã di chuyển được 175/185 hộ. Trong đó, khu TĐC xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng đã đón 25/25 hộ dân, có 23 hộ đã xây nhà xong, còn 2 hộ đang hoàn thiện nhà. Khu TĐC xóm Túp, xã Tiền Phong đã có 18/30 hộ chuyển đến. Khu TĐC xóm Bưa Cốc, xã Suố Nánh đã có 61/61 hộ dân chuyển đến. Khu tái định cư xóm Kế, xã Mường Chiềng có 33/34 hộ dân chuyển đến… Hiện, nguồn vốn dành cho xây dựng các khu TĐC đang khó khăn. Tổng mức đầu tư cho 5 khu TĐC là 112,9 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay, nguồn vốn phân bổ mới được 25 tỷ đồng. Trong đó đã thanh toán cho các nhà thầu 13,9 tỷ đồng, đạt 26,5% so với khối lượng đã thực hiện là 52,83 tỷ đồng. UBND huyện Đà Bắc đã kiến nghị với tỉnh kéo dài thời gian chuyển dân lên khu TĐC tại xóm Túp, xã Tiền Phong và xóm Kế, xã Mường Chiềng. Đây là 2 điểm giao thông đặc biệt khó khăn, việc vận chuyển vật liệu xây dựng vất vả và mất thời gian. Đối với khu TĐC xóm Túp, xã Tiền Phong phải di chuyển bằng đường sông lên, vận chuyển 3 viên gạch cũng phải dùng xe máy và người đẩy. Khu TĐC xóm Kế, xã Mường Chiềng cách nơi ở cũ khoảng 6 km, đi qua nhiều khe suối, dốc cheo leo…

Chủ tịch UBND huyện Đà Bắc Nguyễn Đức Dũng cho biết: UBND huyện đã chỉ đạo Ban quản lý dự án và chính quyền các xã phải lên ngay biểu đồ kế hoạch tiến độ triển khai công tác đầu tư hạ tầng, hoàn thành di chuyển dân vào các khu TĐC trước ngày 30/5 tới. Chỉ đạo chính quyền các cấp và các phòng, ban khẩn trương rà soát các khu dân cư có nguy cơ, cảnh báo các hộ dân, xây dựng phương án di dân khẩn cấp trong tình huống cấp bách. Huyện chủ trương hỗ trợ hộ dân xã Tiền Phong 2 triệu đồng/hộ để chuyển nhà tới khu TĐC. Khẩn trương triển khai một số công trình cấp bách như: đường lên xóm Xổ, xã Trung Thành - nơi có địa hình khó khăn, có nguy cơ bị cô lập trong mùa mưa lũ năm nay…UBND huyện Đà Bắc đã đề nghị UBND tỉnh bố trí kinh phí để thực hiện bố trí dân cư theo Quyết định số 1776/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện phương án bố trí xen ghép cho 241 hộ, bố trí ổn định tại chỗ cho 360 hộ, bố trí tập trung cho 109 hộ, xây dựng 2 khu dân cư tập trung tại xã Mường Tuổng với 45 hộ; xã Suối Nánh 64 hộ.

Lê Chung