Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, đặc điểm chăn nuôi lợn ở Việt Nam khác với các nước. Chúng ta có 2,5 triệu hộ chăn nuôi lợn, chiếm 49% tổng đàn lợn và hơn 10 nghìn trang trại; thịt lợn chiếm 70% sản phẩm thịt các loại. Thủ tướng nêu rõ, một khẩu hiệu đặt ra là chống dịch như chống giặc để chúng ta huy động các cấp, các ngành xắn tay áo, ngăn chặn có hiệu quả DTLCP, hiện đã xâm nhập vào bảy tỉnh của Việt Nam. Nếu chúng ta có biện pháp mạnh, ngăn chặn tốt, kịp thời hơn thì dịch không lây lan rộng. Trung Quốc với sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị, đến nay họ đã khống chế dịch được đến 90%. Đây là bài học kinh nghiệm cho chúng ta.

Thủ tướng yêu cầu cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, doanh nghiệp và người chăn nuôi phải thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị 04/CT-TTg ngày 20-2 của Thủ tướng về việc triển khai đồng bộ các giải pháp cấp bách khống chế bệnh DTLCP. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Thủ tướng Chính phủ về kết quả phòng, chống bệnh DTLCP tại địa phương mình quản lý.

Nhắc nhở một số địa phương chỉ cử Chi cục Thú y dự hội nghị, Thủ tướng nêu rõ, không phải đơn thuần là việc của Chi cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) mà mỗi địa phương đều phải ra tay thì mới hiệu quả. Do đó, các cấp, các ngành, theo chức năng được phân công, phải xắn tay áo vào cuộc, bao gồm cử cán bộ, cung cấp phương tiện, không chỉ ra văn bản chỉ đạo mà có những biện pháp, hướng dẫn hành động kịp thời. Theo đó, Bộ Tài chính phải có hướng dẫn thanh toán kịp thời cho các địa phương. Bộ Thông tin và Truyền thông cần đẩy mạnh tuyên truyền về vấn đề này, để không gây hoang mang và quay lưng với thịt lợn sạch, không để do vấn đề này mà ngành chăn nuôi ở Việt Nam bị ứ đọng, đình trệ. Tăng cường tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm khắc địa phương nào không làm. Từ Chỉ thị 04, các cấp, các ngành cần cụ thể hóa, triển khai rõ ràng hơn, chứ không chung chung, đại khái.

Tại Hội nghị, Thủ tướng nêu ra một số câu hỏi để các đại biểu thảo luận. Đó là tại sao dịch lại bùng phát từ một tỉnh, hai tỉnh đến bảy tỉnh và có nguy cơ lan rộng cho dù chúng ta đã chủ động trong công tác phòng, chống dịch. Nguyên nhân thật sự ở chỗ nào, do khâu nào? Có hiện tượng người chăn nuôi che giấu dịch bệnh không? Giải pháp tới là gì? Tại sao có hiện tượng thương lái gia tăng số lượng vận chuyển lợn từ bắc vào nam, có phải đây là nguyên nhân dịch đi sâu vào các tỉnh phía nam hay không? Thủ tướng cho rằng, cần kiểm soát tốt việc vận chuyển này chứ không phải ngăn chặn hoàn toàn. Câu hỏi nữa đặt ra là quy định mức hỗ trợ và các nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch đã phù hợp chưa? Nếu chưa thì cần đề xuất giải pháp nào? Thủ tướng đề nghị các địa phương kịp thời hỗ trợ người dân trong việc tiêu hủy lợn, mà theo đề xuất của Bộ NN-PTNT là hỗ trợ 80% giá thị trường đối với lợn con, lợn thịt và mức cao hơn đối với lợn nái, lợn đực giống buộc phải tiêu hủy. Thủ tướng đặt vấn đề về cách tổ chức triển khai công tác phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh của các cơ quan chức năng đã quyết liệt chưa. Các cấp, các ngành cần phải làm gì để củng cố, nâng cao năng lực của hệ thống thú y đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh trong hoàn cảnh hiện nay. Vì thiếu tiền, thiếu cách làm hay vô ý thức để dịch lan ra?

Định hướng phương pháp tổ chức thực hiện, Thủ tướng nêu rõ, giao kinh phí hỗ trợ cho địa phương tổ chức thực hiện, tự chịu trách nhiệm là tốt nhất. Phải nêu cao tính công khai, minh bạch, chống tiêu cực, để tránh tình trạng "tiêu hủy năm con lợn thì khai tám con, không có dịch mà nói có dịch”. Bên cạnh đó, cần giám sát thực hiện để bảo đảm đúng đối tượng, chống thất thoát, lãng phí hoặc lợi dụng chính sách.

Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành phải làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền để không gây hoang mang, bán tháo lợn, cần vận động người chăn nuôi cam kết và thực hiện năm không: Không giấu dịch; Không mua bán, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết; Không giết mổ, tiêu thụ thịt lợn bệnh, lợn chết; Không vứt lợn chết ra môi trường; Không sử dụng thức ăn dư thừa chưa qua xử lý nhiệt.

* Sáng cùng ngày, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có cuộc làm việc với lãnh đạo một số bộ, ngành, các nhà tư vấn quốc tế về việc hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC). Cùng dự, có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam.

Phát biểu ý kiến tại cuộc làm việc, Thủ tướng hoan nghênh, đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) và các nhà tư vấn đã đưa ra ý tưởng về xây dựng NIC; cho rằng, đây là trung tâm mang tính thí điểm và nếu thành công có thể nhân rộng ra thành nhiều trung tâm khác. Thủ tướng nêu rõ sự cần thiết, ý nghĩa mở đầu, mang tính dẫn dắt của việc hình thành Trung tâm này, một điểm nhấn trong Chiến lược triển khai cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam. Đây là trung tâm nghiên cứu ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở Việt Nam, có sự khác biệt bằng việc áp dụng triệt để các kinh nghiệm quốc tế, huy động tư nhân hoặc chuyên gia nước ngoài điều hành, thể chế thuận lợi có thể cạnh tranh với các quốc gia khác trên thế giới.

Thủ tướng yêu cầu, Bộ KH-ĐT rà soát lại tính cấp thiết và khả thi của Trung tâm để nhanh chóng triển khai; có cơ chế xã hội hóa nguồn lực đầu tư. Thủ tướng tán thành việc cần tạo thể chế thuận lợi, thu hút nhân tài về làm việc. Trung tâm phải được kết nối với nhân tài người Việt toàn cầu, kết nối với các doanh nghiệp, các phòng thí nghiệm. Đây phải là nơi khởi nghiệp của nhiều thành phần xã hội.

Để nhanh chóng triển khai, Thủ tướng giao Bộ KH-ĐT cần có lộ trình cụ thể, chặt chẽ, hoàn thiện Đề án để sớm phê duyệt. Bộ là đầu mối chịu trách triển khai trước Thủ tướng, trước Chính phủ về Trung tâm này, trước hết, đây là nơi kết nối, tập hợp nhân tài, tiếp theo là hệ sinh thái khởi nghiệp và các điều kiện khác.

Nhấn mạnh "các bộ, cơ quan cần xúm vào, cùng làm”, Thủ tướng hoan nghênh việc triển khai các trung tâm như Trung tâm ĐMST của các bộ, ngành, chứ không phải chỉ có Bộ KH-ĐT, "nhưng trước hết cái này là đầu tiên. Chúng ta cứ mạnh dạn làm để tập hợp trí tuệ mà các nhà tư vấn đề xuất hôm nay”, để làm sao có các sản phẩm, ứng dụng cụ thể đi vào cuộc sống.

Thủ tướng bày tỏ và cho rằng, cần có một cơ chế chính sách thông thoáng, thuận lợi để Trung tâm vận hành thực sự năng động, hiệu quả, đạt mục tiêu đề ra. Từ đó, tính toán cơ cấu vốn đầu tư phù hợp để phát huy hiệu quả tốt nhất. Thủ tướng khẳng định, Chính phủ sẽ làm hết sức mình để ủng hộ NIC, bởi nếu không có ĐMST, không có khoa học công nghệ thì không thành công, không tận dụng được thời cơ đến với Việt Nam.