GS. Tạ Quang Bửu
Bộ KH&CN đang kỷ niệm 50 thành lập, giới khoa học Việt Nam lại nhớ đến Giáo sư Tạ Quang Bửu, một nhà lãnh đạo chủ chốt từ thưở mới thành lập với tên gọi Ủy ban Khoa học Nhà nước. Và đặc biệt tưởng nhớ, kính trọng vị "trưởng lão" có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều thế hệ trí thức nước ta.
GS sinh ngày 23/7/1910 ở xã Nam Hoành, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, cùng quê với Bác Hồ và nhà ái quốc Phan Bội Châu. Ông qua đời tại Hà Nội ngày 21/6/1986. Năm 2010 này, sẽ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông.
Tại hội nghị Geneve ngày 21/7/1954, Thứ trưởng Quốc phòng Tạ Quang Bửu đại diện phía Việt Nam ký hiệp định với Pháp. |
Thời kháng chiến chống Pháp, từ những tài liệu nước ngoài về tính năng, tác dụng của các loại máy bay địch, ông đã nhạy bén chỉ đạo việc biên soạn tài liệu hướng dẫn dùng súng trường tập trung bắn máy bay, đầu năm 1947 trên bầu trời Bắc Kạn đã hạ một chiếc Junker 52, đây là chiếc máy bay đầu tiên, mở đầu cho hàng nghìn máy bay hiện đại của Pháp, rồi Mỹ bị quân dân ta bắn cháy trong suốt hai cuộc chiến tranh vệ quốc.
Trong những năm tháng gian khó ở chiến khu Việt Bắc, ông vẫn dành thời gian quý báu tự tay viết những sách phổ biến khoa học, như “Sống”, “Nguyên tử, hạt nhân, vũ trụ tuyến”… làm tài liệu nâng cao kiến thức cho cán bộ ta trong thời kỳ vô cùng hiếm hoi tài liệu tham khảo. Câu nổi tiếng của ông cũng rút ra từ đây: “Điều cốt yếu không phải là sống là gì? Điều cốt yếu là làm gì trong lúc sống!”
Cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Viện Toán học (1986) |
Cùng vợ chồng GS L.Schwartz (giải thưởng Fiels) thăm hang Pác Bó, Cao Bằng (1978). |
GS Tạ Quang Bửu có công lao lớn trong việc tập hợp và đào tạo nhiều thế hệ các nhà khoa học Việt Nam. Người viết bài này do công việc làm báo, có dịp gặp gỡ nhiều cán bộ khoa học đầu ngành ở nước ta và nhận thấy hầu hết trong số họ đều có những kỷ niệm rất đáng nhớ với bậc “trưởng lão” của ngành Giáo dục - Đào tạo Việt Nam ngày đó.
GS.TSKH Ngô Việt Trung không phải là trường hợp cá biệt. Ông năm nay 58 tuổi, là Viện trưởng Viện Toán học, được nhiều đồng nghiệp trong nước và quốc tế đánh giá là một trong các chuyên gia hàng đầu ở lĩnh vực “đại số giao hoán”. Hồi học phổ thông Ngô Việt Trung có năng khiếu trội bật về toán, năm 1969 đoạt giải nhất thi toán toàn miền Bắc. Nhưng anh bị di chứng của bệnh bại liệt từ bé, một chân đi lại rất khó khăn. Đến khi xét tuyển đi học nước ngoài anh bị loại do yếu sức khoẻ. Ngày đó trước khi đi du học cũng phải thi và do chính Bộ trưởng ĐH và THCN ra đề, Ngô Việt Trung lại làm bài xuất sắc, đỗ đầu. Thấy không có tên cậu học sinh giỏi ấy trong số được chọn, GS Bộ trưởng hỏi và biết chuyện, liền can thiệp, nhưng Trung không kịp đi Liên Xô đợt ấy. Vừa đúng dịp có đoàn của Bộ ĐH nước CHDC Đức sang thăm, GS Bửu lại gặp và nói chuyện về Trung với ông thứ trưởng, trưởng đoàn Đức, thế là anh được nhận sang Đông Đức học. Giờ đây câu chuyện đã lùi xa hơn 40 năm, GS Ngô Việt Trung nói: “Tôi là người chịu ơn bác Bửu rất nhiều. Nếu không có bác giúp đỡ thì chưa chắc tôi đã theo được nghiệp toán”.
Một nhà văn nổi tiếng người Nga Leonov Leonit (bộ tiểu thuyết “Rừng Nga” của ông đã dịch ra tiếng Việt được độc giả nước ta yêu thích), từng nói về văn hào lớn Maxim Gorky: “Thế hệ chúng tôi đều đi ra từ ống tay áo rộng rãi của ông”. Cũng có thể nói như thế về ảnh hưởng của GS Tạ Quang Bửu đến nhiều thế hệ trí thức nước ta.
Giáo sư Tạ Quang Bửu, trong sự nghiệp giành độc lập, thống nhất và xây dựng đất nước, đã hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao phó bằng tấm lòng trong sáng, tận tuỵ, thuỷ chung và bằng tài năng, sức lực của một nhà khoa học có tầm và có tâm.
Theo Vnn
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ghi nhận và đánh giá cao những thành tích, tiến bộ của đội ngũ các nhà khoa học, cán bộ, công nhân viên của Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam thời gian qua khi đến thăm và dự tổng kết công tác năm 2009 và triển khai nhiệm vụ năm 2010 của Viện.
Theo kết quả công trình nghiên cứu đăng trên tạp chí khoa học Tự nhiên của Anh này 10.1, các nhà khoa học đã phát hiện được hơn một chục gene giúp điều chỉnh nhịp tim.
Chương trình thăm dò quỹ đạo Mặt trăng của Nasa - NASA's Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) vừa công bố những bức ảnh mới nhất về mặt trăng.
Trong một tuyên bố mới đây, Google nói vấn đề truyền thông giữa hãng và các tác giả Trung Quốc là “không đủ tốt” sau khi hãng này đăng các trích đoạn sách lên thư viện sách số Google Books mà không hề xin phép.
(HBĐT) - Ngày 11/1, Viễn thông Hoà Bình đã tổ chức hội nghị tổng kết phong trào thi đua, biểu dương điển hình tiên tiến giai đoạn 2005 – 2010 và triển khai phương hướng nhiệm vụ giai đoạn 2010 – 2015.
(HBĐT) - Những năm gần đây, các địa phương trong tỉnh đã không ngừng ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nhằm nâng cao chất lượng cây trồng, vật nuôi đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.