Là lực lượng chủ lực phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Bộ đội Biên phòng Kiên Giang quyết liệt thực hiện công tác này, góp phần gỡ cảnh báo "Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam, trong đó có tỉnh Kiên Giang.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Kiên Giang quán triệt trong toàn quân công tác phòng, chống khai thác IUU là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, kiên quyết, kiên trì thực hiện. Năm 2023, Bộ đội Biên phòng Kiên Giang phát động phong trào thi đua về chống khai thác IUU, ký giao ước thi đua tại các đơn vị cơ sở tuyến bờ biển, hải đảo. Các đồn, trạm Biên phòng khi làm thủ tục cho tàu cá ra, vào cửa sông, cửa biển hướng dẫn viết cam kết đối với trên 5.150 chủ tàu/16.650 thuyền viên không sang vùng biển nước ngoài, phát 3.285 tờ rơi, 5.144 thư kêu gọi của Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, 1.921 cuốn tài liệu tuyên truyền chống khai thác IUU, tặng hàng ngàn lá cờ Tổ quốc và ảnh Bác Hồ cho ngư dân; thăm hỏi một số chủ tàu có tàu cá bị nước ngoài bắt giữ.

Đứng chân trên đảo Phú Quốc, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông thuộc Bộ đội Biên phòng Kiên Giang đã thực hiện tốt công tác phòng, chống IUU. Thiếu tá Đặng Văn Lanh, Phó Chỉ huy trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông chia sẻ: "Chúng tôi thực hiện nghiêm Công điện của Thủ tướng Chính phủ, các chỉ thị, quy định của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, kế hoạch của Bộ đội Biên phòng tỉnh về việc chống khai thác IUU. Tại các trạm kiểm soát, tổ công tác địa bàn tổ chức tuyên truyền cho quần chúng nhân dân hiểu về quy định chống khai thác IUU, không vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép. Các trạm kiểm soát Biên phòng kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, kiên quyết không cho phương tiện ra khơi khi không đủ điều kiện quy định. Nhìn chung, hầu hết ngư dân đảo Phú Quốc chấp hành khai thác đánh bắt trên ngư trường đúng quy định, không vi phạm khai thác IUU”.

Anh Trần Hữu Tiên (Thuyền trưởng tàu cá KG-94023-TS, phường Dương Đông, thành phố Phú Quốc)  cho biết: "Được cán bộ, chiến sĩ Biên phòng Trạm cửa khẩu cảng Dương Đông tuyên truyền về tác hại của "Thẻ vàng” và vi phạm khai thác IUU, tôi tuân thủ quy định của Nhà nước khi đưa tàu ra khơi đánh bắt như: Đầy đủ giấy tờ hợp lệ, lắp đặt và mở thiết bị giám sát hành trình tàu cá 24/24 khi hoạt động trên ngư trường, không vi phạm vùng biển nước ngoài. Hiện nay, đánh bắt thủy sản trên biển, ngư dân gặp rất nhiều khó khăn do giá dầu ở mức cao kéo dài, nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, thiếu lao động... dẫn đến nhiều tàu cá ngư dân đánh bắt kém hiệu quả, tạm ngừng hoạt động. Ngư dân mong muốn Nhà nước có biện pháp giảm giá dầu, khôi phục, tái tạo lại nguồn lợi thủy sản tự nhiên trên ngư trường... để nghề biển phát triển bền vững, hiệu quả hơn”.

Bộ đội Biên phòng Kiên Giang thực hiện nghiêm việc kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào cửa sông, cửa lạch, cửa biển. Từ đầu năm đến nay, các đơn vị Biên phòng vùng cửa sông, cửa biển xác nhận theo mẫu 40.975 biên bản kiểm tra tàu cá xuất, nhập bến đạt 100%; kiên quyết không giải quyết cho tàu cá xuất bến không đủ giấy tờ theo quy định. Các đơn vị Bộ đội Biên phòng Kiên Giang tăng cường tuần tra bảo vệ biên giới, vùng biển và chống khai thác IUU hơn 1.280 cuộc, với hàng nghìn lượt cán bộ chiến sĩ tham gia; phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan tuần tra, phát hiện, xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác đánh bắt thủy sản.

Đại úy Trần Trọng Lực, Trạm trưởng Trạm Biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông - Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông cho hay, trong phòng, chống IUU, trạm làm tốt công tác kiểm tra giấy tờ, thiết bị giám sát hành trình tàu cá và những vấn đề liên quan khác đúng quy định mới cho phương tiện xuất bến. Trạm tuyên truyền, cấp phát tài liệu, tờ rơi để bà con ngư dân nắm được quy định của pháp luật trong đánh bắt. Đa số chủ phương tiện, thuyền trưởng chấp hành nghiêm quy định pháp luật trong hoạt động khai thác thủy sản trên biển.

Bộ đội Biên phòng Kiên Giang xử lý các hành vi vi phạm khác như: Sử dụng kích điện đánh bắt mang tính hủy diệt; khởi tố 2 vụ án hình sự về tội "chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép vật liệu nổ”, "môi giới, tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”, chuyển giao vụ án cho Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Kiên Giang; điều tra, xác minh, xử lý tàu cá vi phạm quy định về khai thác IUU, có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài.

Đại tá Huỳnh Văn Đông, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Kiên Giang chia sẻ: Quá trình triển khai thực hiện phòng, chống IUU của Bộ đội Biên phòng Kiên Giang luôn có sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương và trực tiếp là Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh Kiên Giang, sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể, các lực lượng chức năng có liên quan và chính quyền địa phương. Chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ từng đơn vị đã nỗ lực trong tuyên truyền, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, chủ động phát hiện đấu tranh ngăn chặn, bắt giữ và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, vi phạm khai thác IUU.

Tuy nhiên, khó khăn trong công tác phòng, chống khai thác IUU là việc thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh đối với tàu cá vi phạm. Công tác kiểm tra, kiểm soát tàu xuất, nhập bến tại một số trạm kiểm soát Biên phòng chưa thể phát huy hết hiệu quả do một số tàu cá sau khi xuất bến qua Trạm kiểm soát Biên phòng ra biển, chủ tàu đã thay đổi thuyền trưởng, thuyền viên trên tàu để đưa tàu ra biển hoạt động khai thác thủy sản. Vì vậy, khi các lực lượng chấp pháp trên biển kiểm tra phát hiện thiếu bằng thuyền trưởng, máy trưởng; còn nhiều tàu cá cố tình không làm thủ tục xuất, nhập bến qua các Trạm kiểm soát Biên phòng. Một số tàu cá hoạt động trên biển vẫn còn tình trạng mất kết nối thiết bị giám sát hành trình. Địa bàn tỉnh có nhiều bến bãi ngang, hơn 100 cửa sông, cửa lạch thông ra biển và có nhiều đảo xa đất liền nên tàu cá thường qua lại, lưu trú tránh sự kiểm tra, kiểm soát của lực lượng Bộ đội Biên phòng và các lực lượng chức năng.

Quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp  

Đại tá Huỳnh Văn Đông, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Kiên Giang nhấn mạnh, Bộ đội Biên phòng tỉnh tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Biên phòng, UBND tỉnh Kiên Giang về chống khai thác IUU. Các đơn vị trong toàn quân tăng cường tuyên truyền vận động các chủ phương tiện, thuyền trưởng cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài.Các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền theo các chuyên đề, chuyên sâu về chống khai thác IUU. Trao đổi, thống nhất với các lực lượng chức năng, tham mưu cho chính quyền địa phương công khai các vụ việc vi phạm bị xử lý pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền, cảnh báo, răn đe hậu quả, hành vi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Theo đó, Bộ đội Biên phòng Kiên Giang tập trung cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển, các khu vực tập trung nhiều tàu cá hoạt động khai thác hải sản và tại các đảo, cửa sông, cửa lạch, bãi ngang… nhất là nơi tàu cá lẩn tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng để khai thác hải sản bất hợp pháp. Xây dựng kế hoạch và giải pháp cụ thể kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các trạm Biên phòng trên địa bàn quản lý; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến qua trạm kiểm soát biên phòng tuyến biển, đảo và đảm bảo 100% tàu cá đủ các điều kiện mới cho phép hoạt động khai thác.

Các đơn vị Bộ đội Biên phòng Kiên Giang ngăn chặn, chấm dứt tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; xác minh, xử phạt 100% các trường hợp vi phạm về mất kết nối VMS theo quy định, vượt ranh giới cho phép trên biển, tàu cá không thực hiện sang tên, đổi chủ theo quy định; điều tra, xử lý triệt để các trường hợp tàu cá gửi thiết bị VMS trên tàu cá khác, tàu cá tiếp tay, vận chuyển thiết bị VMS của tàu cá khác.

Cùng đó, Bộ đội Biên phòng Kiên Giang phối hợp chặt chẽ với Vùng cảnh sát biển 4, Vùng 5 Hải quân, Kiểm ngư Kiên Giang và các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương phối kiểm, chia sẻ thông tin tình hình có liên quan để nâng cao hiệu quả phòng, chống khai thác IUU. Đơn vị phối hợp với lực lượng Công an, điều tra, xác minh và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân, đường dây móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Tập trung quản lý, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các tàu cá có "nguy cơ cao” vi phạm vùng biển nước ngoài khi xuất, nhập bến ra, vào hoạt động trên biển.