(HBĐT) - Thực hiện Quyết định số 861/QĐ-TTg, ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2025; Quyết định số 612/QĐ-UBDT về phê duyệt danh sách các thôn đặc biệt khó khăn (ĐBKK) vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, số thẻ BHYT bị cắt giảm 139.638 người (trong đó có 135.271 người là đồng bào DTTS, 4.367 người sống ở vùng ĐBKK, đang sinh sống tại 58 xã không thuộc vùng KT-XH khó khăn, ĐBKK).

Cùng với đó, cũng theo Điều 3 của Quyết định này, các xã khu vực III, khu vực II đạt chuẩn nông thôn mới thuộc nhóm đối tượng không được ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng, hỗ trợ đóng BHYT. Như vậy từ năm 2022, tỉnh ta có nhiều xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có trên 15.000 người DTTS không thuộc đối tượng được cấp thẻ BHYT. Từ đó dẫn đến số người tham gia BHYT bị giảm sâu. Đây đều là những con số rất lớn, trong khi đó, phần lớn người dân điều kiện kinh tế khó khăn, chưa ổn định, để vận động mọi người tham gia BHYT hộ gia đình là vấn đề không đơn giản. Thực trạng này không chỉ đặt ra thách thức lớn đối với ngành BHXH của tỉnh, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi khi đi khám, chữa bệnh của người dân.

Hiền Lương (Đà Bắc) là xã có hơn 95% dân số là người DTTS, chủ yếu là dân tộc Mường, Dao... Trước đây, tỷ lệ bao phủ thẻ BHYT của xã đạt khoảng 97%. Sau khi thực hiện Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhiều người dân trong xã không còn được NSNN đóng, hỗ trợ đóng BHYT, số người tham gia BHYT của xã giảm còn khoảng 55%. Trước thực trạng đó, xã rà soát, lập danh sách các đối tượng không thuộc diện được NSNN đóng, hỗ trợ đóng BHYT để có hướng hỗ trợ. Đồng thời, phát huy vai trò của đoàn thể địa phương, đại lý thu, cộng tác viên, tích cực thực hiện công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu rõ về vai trò quan trọng, quyền lợi, ý nghĩa của việc tham gia BHYT. Từ đó chủ động tham gia BHYT để giảm gánh nặng về kinh tế khi không may ốm đau, bệnh tật.

Theo đồng chí Triệu Thị Huệ, công chức Văn hóa - xã hội phụ trách lĩnh vực LĐ-TB&XH xã Hiền Lương, nhờ triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều giải pháp phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền mà đến nay, toàn xã có 4.660 người tham gia BHYT, đạt 73% dân số. Từng bước phát triển lại người tham gia BHYT, góp phần giúp người dân được tiếp cận với các dịch vụ CSSK, đảm bảo công tác an sinh xã hội.

Đến hết tháng 8/2023, tỉnh có 78.528 người tham gia BHXH bắt buộc (giảm 0,8% so với cùng kỳ năm 2022). Số người tham gia BHXH tự nguyện là 12.747 người (giảm 2,7% so với cùng kỳ năm 2022). Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 70.158 người (tăng 0,08% so với cùng kỳ năm 2022). Số người tham gia BHYT là 781.504 người, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 88,81% dân số, tăng 1,1% so với cùng kỳ năm 2022. Để góp phần đảm bảo an sinh xã hội, nhất là đối với người DTTS ở vùng sâu, xa, vùng ĐBKK, nâng cao nhận thức về BHXH, BHYT là chính sách của Đảng và Nhà nước, vì quyền lợi an sinh của người dân, thời gian qua, tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp, biện pháp nhằm phát triển số người tham gia. Trong đó, công tác truyền thông, vận động được tăng cường.

Theo đồng chí Nguyễn Duy Thường, Trưởng phòng Truyền thông, BHXH tỉnh, chỉ tính trong tháng 8 vừa qua, toàn tỉnh tổ chức 126 cuộc tuyên truyền theo nhóm nhỏ, gặp trực tiếp gần 1.600 người; 38 hội nghị truyền thông thu hút trên 2.000 người tham dự. Cùng với đó là đẩy mạnh tuyên truyền trên các cơ quan báo, Đài PT&TH; trên 1.800 lượt truyền thông qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở... Không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nội dung ngắn gọn để người dân dễ hiểu, phù hợp với từng nhóm người tham gia. Đồng thời chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, khó khăn của người dân trong quá trình tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, kịp thời giải đáp thắc mắc, tháo gỡ vướng mắc, giúp họ hiểu rõ hơn về quyền lợi, tính nhân văn của chính sách BHXH, BHYT, từ đó đồng thuận và chủ động tham gia. Song, công tác vận động, mở rộng diện bao phủ BHYT còn gặp nhiều  khó khăn. 

Hiện nay, tỉnh còn trên 11% dân số chưa có BHYT. BHYT là tấm thẻ "vàng” đối với sức khỏe của mỗi người. Bởi vậy, mỗi người cần hiểu đúng về quyền lợi, tầm quan trọng, ý nghĩa của BHYT khi không may ốm đau, bệnh tật, tai nạn phải nằm viện điều trị. Từ đó, tích cực tham gia BHYT, sử dụng hiệu quả thẻ BHYT khi đi khám, chữa bệnh, bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và chia sẻ với cộng đồng.