Đa số các đại biểu đều
cho rằng, dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không Quốc tế Long Thành là dự án
quan trọng quốc gia, có quy mô thu hồi đất lớn, được quy hoạch từ năm 2005 nên
trong nhiều năm qua, người dân sống trong vùng Dự án bị hạn chế quyền sử dụng
đất, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của
người dân có đất bị thu hồi, giúp ổn định cuộc sống của người dân, các đại biểu
đều mong muốn dự án sớm được thực hiện.
Quy mô khu tái định cư đã
phù hợp?
Theo quy hoạch tái định
cư cho Dự án gồm 2 khu là Lộc An - Bình Sơn (
ĐBQH Nguyễn Công Hồng
(Đồng Nai) khẳng
định, đây là dự án quan trọng quốc gia, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cách
đây 12 năm, trong 12 năm qua, UBND tỉnh Đồng Nai đã siết chặt quản lý về đất
đai, xây dựng đầu tư cơ sở hạ tầng, đầu tư sản xuất kinh doanh. Việc dự án được
phê duyệt mà chưa được thực hiện đã ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống vật chất
tinh thần người dân. Do đó, việc sớm triển khai dự án là cần thiết. Tuy nhiên,
Chính phủ cần có sự luận giải thấu đáo việc Chính phủ lấy 1 suất tái định cư là
160 triệu đồng tương đương 80 mét vuông đất ở, trong khi dự kiến quy hoạch 1
suất tái định cư gồm 2 nhà liền kề là 125 -150 mét vuông thì liệu đa số các hộ
được đền bù có nhu cầu có đủ tiền để mua suất tái định cư hay không? Nếu không đủ
điều kiện thì phương án giải quyết như thế nào?
Ngoài ra, trong báo cáo
giải trình tiếp thu của Chính phủ có khẳng định bảo đảm không vượt quá tổng mức
đầu tư của dự án, ĐB Nguyễn Công Hồng cũng cho rằng, ĐBQH, cử tri và nhân dân
cả nước đặc biệt là người dân vùng bị ảnh hưởng của dự án sẽ không đơn giản
chấp nhận một câu xin lỗi bình thường nếu như quá trình thực hiện dự án không
thực hiện như những gì đã hứa.
|
Ảnh: Quang Khánh
|
Bày tỏ băn khoăn về thiết
kế tái định cư, ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) cho rằng, quy
mô thiết kế tái định cư được quy hoạch quá lớn vượt quá yêu cầu. Bởi lô đất
được bố trí tái định cư được thiết kế 6.363 lô, kể cả số hộ đã tách 5.196 lô,
khu tái định cư Bình Sơn còn 185,8ha và đất dành cho 2 khu chung cư tái định cư
là
Để thiết kế các lô đất
tại các khu tái định cư có tính khả thi cao, ĐB Trần Văn Tiến đề nghị, UBND
tỉnh Đồng Nai cần điều tra, khảo sát về nhu cầu diện tích đất ở đối với từng hộ
gia đình; số hộ nhận suất tái định cư tối thiểu bằng đất; số hộ có nhu cầu tái
định cư tập trung; số hộ có nhu cầu tách hộ. Trên cơ sở các số liệu điều tra sẽ
dùng là cơ sở để thiết kế các lô đất trong các dự án tái định cư. Đồng thời,
UBND Đồng Nai cần có quy định suất tái định cư tối thiểu cho phù hợp với khả
năng nhu cầu và mức giá bồi thường cho phù hợp.
Mọi khoản chi phải có
trong dự toán
Theo Báo cáo nghiên cứu
khả thi, tổng mức đầu tư cho Dự án thành phần này khoảng 23.049 tỷ đồng nhưng
hiện vốn ngân sách nhà nước mới bố trí được 5.000 tỷ đồng. Do đặc thù công tác
giải phóng mặt bằng thường gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn ngoài
ngân sách để thực hiện; mặt khác, đây là dự án có quy mô thu hồi đất rất lớn,
ảnh hưởng đến nhiều hộ dân.
Về vấn đề này, ĐBQH
Phùng Đức Tiến (Hà Nam) rất băn khoăn, bởi lúc đầu, tỉnh Đồng Nai báo
cáo chỉ hơn 13 nghìn tỷ đồng, sau tăng lên hơn 18 nghìn tỷ đồng và đến giờ
Chính phủ báo cáo hơn 23 nghìn tỷ đồng. Đây mới chỉ là Dự án thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ tái định cư mà đã như vậy thì với cả một dự án lớn như Cảng hàng
không quốc tế Long Thành, liệu khi triển khai có tiếp tục đội vốn không? ĐB
Phùng Đức Tiến đặt câu hỏi. Cho rằng, Báo cáo nghiên cứu khả thi cũng chưa xử
lý việc chi phíđền bù thay đổi theo thời gian từng năm; chưa làm rõ phương án
xử lý những phát sinh về chênh lệch giá khi thu hồi đất ở những thời điểm khác
nhau. Vậy, khi thực hiện dự án thì có phát sinh nữa không, ĐB Phùng Đức Tiến
đặt câu hỏi.
|
Ảnh: Quang Khánh
|
Liên quan đến nguồn vốn
bổ sung, hiện Chính phủ trình 2 phương án, phương án 1 là bố trí bổ sung 15.000
tỷ đồng trong số 80.000 tỷ đồng cho các dự án quan trọng quốc gia theo Nghị
quyết số 26/2016/QH14 ngày 10.11.2016 của QH và 2.938 tỷ đồng từ nguồn thu tiền
sử dụng đất, giao đất tái định cư giai đoạn đầu; trường hợp không đủ thì bố trí
từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Nhà nước giai
đoạn 2016-2020. Cho ý kiến về phương án 1, ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP Hồ
Chí Minh), ĐBQH Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) cho rằng, đây phương án khả thi
nhất, thể hiện sự cấp bách và có thể giải ngân được ngay. Còn sử dụng khoản dự
phòng là cần phải qua nhiều bước và có thể còn liên quan đến nhiều địa phương.
Tuy nhiên, ĐB Tạ Văn Hạ cho rằng, cần giải thích rõ để đại biểu thể nắm rõ
thông tin phương án 1 phải dùng 2.900 tỷ thu hồi từ tiền sử dụng đất và giao
tái định cư nguồn để dự kiến nếu thu không được thì chúng ta có thể dùng nguồn
dự phòng vốn trung hạn để đại biểu có cơ sở để bấm nút. Cùng với đó, Nghị quyết
của QH cũng cần có điều khoản yêu cầu Chính phủ định kỳ báo cáo để QH nắm được
tình hình triển khai và giám sát.
|
Ảnh: Quang Khánh
|
Trong khi đó, theo ĐB ĐB
Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội), cách đây 1 năm khi trình về dự án này, Chính
phủ cũng trình 5.000 tỷ cho đền bù giải phóng mặt bằng. Tại thời điểm hiện nay,
cũng trong tờ trình của Chính phủ thì còn thiếu hơn 23 nghìn tỷ đồng và Chính
phủ cũng đề nghị QH có phương án xử lý. Kế hoạch đầu tư công trung hạn là trong
5 năm, khi trình thì Chính phủ đã cân nhắc và chúng ta buộc phải tuân thủ kế
hoạch đầu tư công trung hạn đã đề ra. Mọi khoản chi phải có trong dự toán, ĐB
Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.