Lễ tế trời đất trên núi Ngũ Nhạc cầu cho quốc thái, dân an.

Lễ tế trời đất trên núi Ngũ Nhạc cầu cho quốc thái, dân an.

(HBĐT) - Không phải ngẫu nhiên mà vùng đất trù phú, nơi hợp tụ của 6 con sông (Lục đầu giang) được mang cái tên Chí Linh hàm chứa ý nghĩa là chốn địa linh, nơi khí thiêng hội tụ. Quả thực có đến, đắm mình với đất, với trời, với người ở vùng đất này mới cảm nhận được cái khí thiêng sông núi ấy vẫn đang cuồn cuộn chảy.

 

Nơi “muôn quân nghìn tướng chầu về”  

Nằm ở phía bắc tỉnh Hải Dương, Chí Linh là vùng đất núi sông trù phú, là chốn hợp tụ của 6 con sông gồm sông Đuống, sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam, sông Kinh Thầy và sông Thái Bình. Khi nói đến vùng đất Chí Linh, thường thì người ta nghĩ ngay đến Côn Sơn - Kiếp Bạc, nơi gắn với hai vị anh hùng của dân tộc Trần Hưng Đạo và Nguyễn Trãi. Đây cũng là hai khu quần thể di tích đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia. Sử sách còn ghi, thời Trần, vùng đất Côn Sơn - Kiếp Bạc thuộc huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang. Sang thời Lê đổi thành huyện Phượng Nhãn, thuộc thừa tuyên Bắc Giang, sau là trấn Kinh Bắc, nay thuộc thị xã Chí Linh (Hải Dương). Đây được xem là chốn địa linh nhân kiệt hiếm có. Sách “Cao Biền di cảo và “Chí Linh phong vật chí”  chép rằng: Côn Sơn, Kiếp Bạc mạch tự Huyền Đinh, thế ngăn Đông Bắc, bốn phương quy phục, núi sông kỳ hình, kỳ dạng, long bàn, hổ cứ như muôn quân, nghìn tướng chầu về... ở đất này sẽ được hưởng phúc muôn đời. Với thế núi, thế  sông ấy, Côn Sơn - Kiếp Bạc được coi là vùng đất linh thiêng, quần tụ đủ “tứ linh, ngũ nhạc, lục đầu giang”. Đó là sự sắp đặt kỳ diệu của tạo hóa đối với vùng đất này. Không những thế, với thế núi, dáng sông long bàn, hổ cứ, vùng đất này đã trở thành nơi hội tụ những chiến công lẫy lừng qua nhiều triều đại.  

         Xin chữ đầu xuân ở chốn địa linh Côn Sơn - Kiếp Bạc.

Côn Sơn là mảnh đất có lịch sử lâu đời. Hơn một nghìn năm trước, Định Quốc công Nguyễn Bặc, thượng thủy tổ dòng họ Nguyễn Trãi đã chọn nơi đây để lập căn cứ đánh sứ quân Phạm Phòng át, giúp Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước năm 968. Trong các cuộc chiến tranh giành lại nền độc lập, quân và nhân dân các triều đại tiếp sau đã thường chọn vùng đất Côn Sơn - Kiếp Bạc làm căn cứ đánh giặc. Trong đó, đặc biệt phải kể đến những chiến công của quân dân nhà Trần ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông và cuộc kháng chiến 10 năm chống quân Minh xâm lược của nghĩa quân Lam Sơn. Với thế “rồng vươn, hổ phục” lại có “tứ đức, tứ linh”, trong quá khứ, Kiếp Bạc cũng đã trở thành một địa danh lừng lẫy ở chốn “Lục Đầu giang”. Trải suốt chiều dài lịch sử đấu tranh chống quân xâm lược phương Bắc, Kiếp Bạc luôn là vị trí chiến lược có vai trò vô cùng quan trọng. Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ thứ XIII, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã chọn Vạn Kiếp để đặt đại bản doanh, xây dựng phủ đệ. Với tài thao lược của mình, ông đã biến vùng đất chiến lược thành một trong những “quyết chiến điểm” cùng với những Hàm Tử, Chương Dương, Tây Kết, Vạn Kiếp và cuối cùng là trận Bạch Đằng để đập tan quân xâm lược Nguyên Mông được coi là đội quân hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ.   

Không chỉ là vùng đất có vị trí chiến lược về mặt quân sự, Côn Sơn - Kiếp Bạc cũng luôn được coi là vùng danh sơn huyền thoại với những thắng cảnh tuyệt vời, những di tích cổ kính gắn liền với thân thế, sự nghiệp lẫy lừng của của hai vị anh hùng kiệt xuất của dân tộc là Trần Hưng Đạo và Nguyễn Trãi và nhiều danh nhân văn hóa của dân tộc như Trần Nguyên Đán, Pháp Loa, Huyền Quang...

 Linh thiêng chốn thiền định           

Anh bạn cùng thời đại học với tôi hiện đang làm ở Báo Hải Dương cũng là người con sinh ra và lớn lên ở vùng đất địa linh này cho biết: Côn Sơn là chốn của thông và là nơi để con người ta tìm về với sự thiền định vân du kỳ ảo trong tâm thế của cõi Phật bình an, tự tại. Đến Côn Sơn, kể từ khi gặp gốc thông đầu tiên thì từ đó trở đi chỉ có màu của thông. Thông ở Côn Sơn là thông đuôi ngựa, lá kim, thân thẳng, tán xum xuê. Có cây nom như gã trai gân guốc và vạm vỡ nhưng niên đại đã nhiều trăm năm tuổi. Nếu về đây vào ngày hội hoặc tuần rằm, chỉ cần thoáng vẳng nghe tiếng chuông chùa khói hương bảng lảng quện với tán thông già sẽ thấy lòng thanh thản lạ kỳ. Dù được sinh ra và lớn lên ở đây, không biết bao nhiêu lần đi về vùng đất địa linh này nhưng anh bạn tôi lần nào cũng thấy hồi hộp, ngỡ ngàng trước cảnh sắc cứ như thực, như mơ trong cái linh thiêng của tiếng chuông chùa, tiếng tụng kinh gõ mõ vẳng lên rồi chợt tan vào hư vô thật yên bình.  

Côn Sơn - Kiếp Bạc trước mùa lễ hội.

Cùng với Yên Tử, Quỳnh Lâm và Thanh Mai, Côn Sơn cũng được xem là nơi khởi phát, chốn tổ của Thiền phái Trúc Lâm. Một thiền phái mang đậm bản sắc văn hóa Việt. Chính ở nơi đây, Đệ nhất tổ Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông; Đệ nhị tổ Pháp Loa tôn giả; Đệ tam tổ Huyền Quang tôn giả đều đã về đây thuyết pháp, phát triển giáo giới, xây dựng chốn tổ đình thành một thiền viện lớn từ thời đại nhà Trần. ở đây trong thời kỳ “tam giáo đồng nguyên” (Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo) cùng tồn tại và phát triển qua nhiều thế kỷ nhưng thấm đẫm bản sắc văn hóa Việt, đều để lại những dấu ấn trên mỗi công trình xây dựng qua phong cách kiến trúc và từng đường nét chạm khắc tinh tế ở các bia đá, tượng thờ, hoành phi, câu đối. Sự đan xen, hòa hợp giữa các thời kỳ văn hóa Lý - Trần, Lê - Nguyễn vẫn tồn tại trong các tầng, lớp văn hóa vật thể và phi vật thể ở Côn Sơn.  

Với cảnh sắc như chốn đào nguyên thoát tục, Côn Sơn đã thực sự trở thành nơi vân du ẩn dật, tu tâm dưỡng trí của các bậc danh nhân tiêu biểu cho tâm hồn, khí phách, tinh hoa văn hóa của dân tộc trong nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau như quan Đại tư đồ phụ chính Nguyên Đán là nhà thơ, nhà lịch pháp lớn thời Hậu Trần đã về Côn Sơn dựng Thanh Hư Động để lui nghỉ những năm cuối đời. Thời Lê sơ, vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi cũng đã có nhiều năm sống gắn bó chan hòa cùng thiên nhiên tạo vật ở Côn Sơn. Để sau đó bậc minh quân Lê Thánh Tông rồi đến thánh thơ Cao Bá Quát (thời Nguyễn)... đều đến đây tìm lại dấu vết ức Trai (tên hiệu của Nguyễn Trãi - NV).  

Có thể nói, chính cảnh sắc thiên nhiên và con người đã tạo dựng cho Côn Sơn thành một “Đại thắng tích” với núi Kỳ Lân và Ngũ Nhạc, với rừng thông bát ngát, suối chảy rì rầm trong mát, có bàn cờ tiên, giếng ngọc, có chùa Hun, am Bạch Vân, đền Nguyễn Trãi, động Thanh Hư... thâm nghiêm u tịch đã hòa hợp thành miền thắng cảnh giàu bản sắc văn hóa, tráng lệ, tôn nghiêm như là một nơi đặt niềm tin nhân thế ở cõi thiền định hư vô nơi khí thiêng hội tụ.

 

                                                                                Mạnh Hùng

              

 

Các tin khác

Một góc bản Pom Coọng, thị trấn Mai Châu (Mai Châu).
Nhờ chuyển đổi giống ngô lai mới và ứng dụng KH-KT trong sản xuất nên năng suất ngô  ở xã Toàn Sơn (Đà Bắc) đạt gần 40 tạ/ha.
Một góc thành phố Điện Biên hôm nay. 
(Ảnh: HD)
Giáo xứ Hòa Bình tưng bừng các hoạt động chào dón năm mới.

Mùa no ấm trên vùng đất bãi hạ lưu sông Đà

(HBĐT) - Từ TPHB đến trung tâm thị trấn Kỳ Sơn rồi chạy dọc theo con đường 434 liên tỉnh Hòa Bình - Phú Thọ, chúng tôi đến với Phú Cường, vùng đất bãi hạ lưu sông Đà. Dọc hai bên đường là những bờ bãi phù sa với bạt ngàn ngô, lúa. Trên những bãi bồi vừa qua một mùa sắn bội thu, nông dân lại tiếp tục đào gốc, bỏ phân để chuẩn bị cho mùa vụ mới. Chẳng phải ngẫu nhiên, vậy mà tết đến, xuân về cũng chính là mùa thu hoạch, mùa no ấm đối với người dân nơi vùng đất bãi này.

Lãnh đạo gửi điện mừng ngày Cộng hòa của Ấn Độ

Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 62 ngày Cộng hòa của nước Cộng hòa Ấn Độ (26/01/1950-26/01/2012), ngày 26/1, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã gửi điện mừng tới Bà Pratibha Devisingh Patil, Tổng thống nước Cộng hòa Ấn Độ.

Khai hội Chùa Tiên Phú Lão năm 2012

(HBĐT) - Sáng ngày 26/1 (tức mồng 4 tháng giêng), huyện Lạc Thuỷ, Ban quản lý di tích huyện Lạc Thuỷ đã tổ chức Lễ khai hội Chùa Tiên Phú Lão năm 2012.

Đi trong lòng thành phố trẻ

(HBĐT) - Không biết có phải cố tình hay ngẫu nhiên mà đúng dịp cuối năm này, người bạn đồng niên (từng xa thành phố Hoà Bình từ năm 1991) trở lại nơi này. Bạn bè gặp lại, ánh mắt, nụ cười hân hoan, những câu chuyện của thời trẻ cứ tuôn trào không ngớt.

Thung Dao mùa hoa Đào nở

(HBĐT) - Đã nhiều lần biết đến sự duyên dáng của Thung Rếch - con đường tình yêu qua những lời hát mượt mà nhưng có dịp theo con đường rải nhựa uốn lượn quanh các sườn núi từ trường tiểu học xã Tú Sơn lên bản Thung Dao - cửa ngõ vùng Thung Rếch, xã Tú Sơn (Kim Bôi) mới thấy hết sự thú vị của vùng đất này. Những nương ngô bạt ngàn đã vào kỳ chắc hạt chờ tay người thu hoạch trải dài từ chân núi tiến sát tận mép đường. Cạnh đó là những bãi mía ngút ngàn như tấm thảm nhung mềm mại.

Phật giáo Hoà Bình với các hoạt động vì cộng đồng

(HBĐT) - Từ bi cứu khổ là bản hoài của người con Phật. Tình thương này đã được gắn kết cùng tinh thần dân tộc, thấm đẫm vào mỗi hành động và suy nghĩ của con dân Việt. Theo bước chân của những người con Phật quy y tam bảo tại Hòa Bình Phật Quang tự, chúng tôi đã có một chuyến đi làm từ thiện đầy ý nghĩa tại huyện Đà Bắc và Kim Bôi nhân dịp đầu xuân.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục