Ngày này cách đây 95 năm (5/3/1925) là ngày sinh của người nghệ sĩ tài hoa Nguyễn Văn Tý - mà tên tuổi của ông vẫn luôn sống mãi với thời gian qua những Dư âm, Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa, Bài ca năm tấn, Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con...
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý có nhiều đóng góp cho nền âm nhạc nước nhà. Các tác phẩm âm nhạc của ông luôn được ông chắt chiu, nghiền ngẫm qua những chuyến đi thực tế trong thời gian dài. Nhiều sáng tác của ông sử dụng khéo léo chất liệu dân ca của vùng miền, chất trữ tình được thể hiện qua lời ca trau chuốt cùng với giai điệu mượt mà và mang đậm bản sắc dân tộc. Trải qua nhiều thập niên, rất nhiều bài hát của ông đến nay vẫn được đông đảo công chúng yêu mến, trong đó có: Dư âm, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ, Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa, Bài ca năm tấn, Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con, Vượt trùng dương...
Như bao thanh niên yêu nước khác, năm 1945, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý tham gia phong trào Việt Minh. Ông là người sáng lập và xây dựng đoàn kịch thơ, kịch nói của Thanh niên Cứu quốc Nghệ An. Ông bắt đầu sáng tác vào năm 1947, khi là Trưởng phòng Thông tin tuyên truyền huyện Thanh Chương, với tác phẩm đầu tay "Ai xây chiến lũy”.
Năm 1948, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý ở Đoàn văn hóa tiền tuyến thuộc Quân huấn cục. Sau đó, từ năm 1950, ông nhận nhiệm vụ đi xây dựng Đoàn Văn công của Sư đoàn 304 và làm Trưởng đoàn. Vào cuối thập kỷ 60 của thế kỷ XX, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý về công tác tại Hội Nhạc sĩ Việt Nam và là Ủy viên Ban Chấp hành khóa I. Đến khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, ông vào TP Hồ Chí Minh và làm việc tại Viện Nghiên cứu âm nhạc.
Các tác phẩm âm nhạc của ông luôn được chắt chiu, nghiền ngẫm qua những chuyến đi thực tế trong thời gian dài. Nhiều sáng tác của ông sử dụng khéo léo chất liệu dân ca của vùng miền, chất trữ tình được thể hiện qua lời ca trau chuốt cùng với giai điệu mượt mà, mang đậm bản sắc dân tộc. Từ chất liệu dân ca nhuần nhuyễn, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý có khả năng chạm vào mọi đề tài của cuộc sống, từ chăn nuôi đến thủy lợi, từ nông nghiệp đến công nghiệp, từ giáo dục đến ngân hàng, từ miền núi Tây Bắc đến đồng bằng Nam Bộ.
Đi đến đâu, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý cũng sống như người bản địa, học từng cách ăn, lối nói, cách hành xử, giao lưu. Bản "Dư âm” nổi tiếng được ông sáng tác vào khoảng 1950 sau một lần về chơi nhà bạn ở Quỳnh Lưu, Nghệ An. Tác phẩm lãng mạn được hình thành trong giai đoạn khói lửa ác liệt, khiến người yêu nhạc không thể không liên tưởng đến tình yêu nồng nàn và si mê của tác giả "đêm qua mơ dáng em đang ôm đàn dìu muôn tiếng tơ". Dư âm được xem là một trong những bản nhạc "vượt thời gian”, được rất nhiều người yêu nhạc hâm mộ và khi nói đến nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý gần như ông bị "đóng đinh” với ca khúc này.
Còn "Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa” được nhạc sĩ viết trong chuyến đi công tác về vùng đất Kinh Bắc. Và "Dáng đứng Bến Tre” là kết quả của mấy tháng đi điền dã cùng hai vợ chồng nhạc sĩ - nhà nghiên cứu âm nhạc dân gian Lư Nhất Vũ và Lê Giang về với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.
Nhạc sĩ từng chia sẻ: "Tôi đến vùng đất nào cũng vậy, đều cố gắng học làm người trước đã và chỉ khi dân ca vùng đó đã ngấm vào máu thịt của mình, tôi mới sáng tác”.
Đề tài về người phụ nữ Việt Nam cũng được nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý dành nhiều ưu ái. Nhiều bài hát của ông đến nay vẫn được đông đảo công chúng yêu mến, đó là "Mẹ yêu con”, "Dáng đứng Bến Tre”, "Bài ca năm tấn”, "Bài ca phụ nữ Việt Nam”, "Em đi làm tín dụng”, "Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa”, "Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh”, "Cô nuôi dạy trẻ”...
Nếu trong tình khúc, những người phụ nữ Việt Nam xuất hiện dưới hình ảnh những thiếu nữ kiều diễm, mơ màng, thì ở những bài ca cách mạng, ngợi ca quê hương đất nước, lao động, sản xuất, họ lại là người phụ nữ Việt Nam sáng ngời tinh thần "anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”.
Chính nhạc sĩ có lần tâm sự rằng: "Đề tài phụ nữ luôn là nguồn cảm hứng thường trực trong tôi. Xưa nay, người ta vẫn thường cho rằng phụ nữ là phái yếu, nhưng nhiều khi chính sự mềm mại, dịu dàng ấy lại là đòn bẩy lợi hại tạo nên sức mạnh khiến ta phải yêu mến, kính phục”.
Đặc biệt, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý có thể vận dụng âm nhạc dân gian của cả 3 miền Bắc - Trung - Nam vào những bài hát của mình một cách tài tình và có hiệu quả. "Vượt trùng dương" được xem là bài hát cách mạng thành công đầu tiên của ông, bài hát rộn ràng âm hưởng của nhịp điệu hò khoan này ngay sau đó nhận được giải Nhì (không có giải Nhất) của Hội Văn nghệ Việt Nam. Hình tượng của bài hát là con thuyền vượt qua sóng gió biển khơi, gợi liên tưởng về cuộc kháng chiến chống Pháp khó khăn, gian khổ nhưng sẽ đi đến thắng lợi.
Hay bài "Mẹ yêu con" mang âm hưởng hát ru của dân tộc và cũng được xem như một bài hát ru "mẫu mực”. Giai điệu Mẹ yêu con đẹp như một bản romance của nhạc thính phòng, có lẽ cũng chính vì vậy mà ngoài những giọng ca dân gian như Thanh Huyền, Thu Hiền, Bùi Lê Mận… biểu diễn, rất nhiều ca sĩ khác cũng thể hiện bài hát này như: Lê Dung, Thanh Lam, Anh Thơ, Lan Anh, Phạm Thu Hà, Nguyên Thảo, Tùng Dương…
Và nếu "Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa" mang âm hưởng của nhạc dân gian vùng Kinh Bắc, thì "Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh" và "Người đi xây hồ Kẻ Gỗ" là những khúc hát ngọt ngào, da diết được chắc lọc từ ví dặm Nghệ Tĩnh.
Đến vùng đất Quảng Nam ông có bài hát "Quảng Nam Đà Nẵng đất nặng nghĩa tình" mang âm hưởng dân ca Quảng Nam. Vào miền Nam, ông có bài hát "Dáng đứng Bến Tre", một bài hát rất nổi tiếng, giai điệu phát triển từ bài Ru con dân ca Nam Bộ được người yêu nhạc cả nước đón nhận.
Có thể nói, đóng góp lớn nhất của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý trong lĩnh vực ca khúc đó là những bài hát được lấy cảm hứng từ chất liệu âm nhạc dân gian của các vùng miền đất nước. Dù là những bài ca cách mạng, âm nhạc của ông vẫn trữ tình, mượt mà và mang màu sắc dân ca. Đó cũng là điều đọng lại với người yêu nhạc và cũng là điều thể hiện tài năng sáng tác của ông.
Ngày 26/12/2019, tác giả của những tuyệt phẩm còn mãi với thời gian đã qua đời tại nhà riêng ở TP Hồ Chí Minh. Ông đã ra đi, nhưng chắc chắn những bài hát của ông vẫn còn vang mãi trong đời sống âm nhạc và nhiều bài hát sẽ được ghi vào lịch sử âm nhạc của nước nhà.
Với những cống hiến xuất sắc cho âm nhạc nước nhà, năm 2000, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho các tác phẩm: "Mẹ yêu con”, "Vượt trùng dương”, "Bài ca năm tấn”, "Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa”, "Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh”, "Dáng đứng Bến Tre”.
Theo TTXVN
Sau mỗi dịp Tết Nguyên đán, người dân ở làng trồng đào Nhật Tân (quận Tây Hồ, Hà Nội) lại hối hả với công việc phục hồi và trồng mới các gốc đào, sẵn sàng cho một mùa Tết Nguyên đán năm sau.
(HBĐT) - Vẫn ấn tượng bởi nhiều dịp 21/6 (Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam), ông Trần Quang Thạch (TP Hòa Bình), hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, tác giả thơ lâu năm luôn có các bài thơ tặng những người làm báo tỉnh nhà. Sau này, theo dõi trên Báo Hòa Bình, Văn nghệ Hòa Bình… thấy thơ ông xuất hiện khá đều đặn với giọng thơ trẻ, tha thiết với cuộc đời. Năm 2019, ông ra tập thơ "Cất nắng” (Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam) như là một sự đánh giá, "sơ kết” một chặng đường làm thơ của mình.
(HBĐT) - Mảnh đất Mường Hòa Bình được coi là cái nôi của người Việt cổ, chứa đựng những nét văn hóa lâu đời, đặc sắc với nhiều giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể đang được bảo tồn và phát huy, làm phong phú thêm hình ảnh quê hương.
(HBĐT) - Xã Độc Lập (TP Hòa Bình) có 98% dân số là đồng bào người dân tộc Mường. Trên địa bàn thành phố, đây là xã có tỷ lệ người dân tộc Mường chiếm cao nhất. Những năm qua, cùng với việc xây dựng đời sống văn hóa mới, xã Độc Lập vẫn luôn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Mường từ nếp nhà sàn, bộ trang phục váy áo cho đến dàn chiêng cổ.
(HBĐT) - Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh đã ban hành Công văn số 1165/ BTV-VP ngày 5/2/2020 về việc hưởng ứng hoạt động "Áo dài - Di sản văn hóa Việt Nam” của Trung ương Hội LHPN Việt Nam phát động.
Mỗi dân tộc trong 54 dân tộc ở Việt Nam đều có những lễ hội riêng gắn với phong tục, tập quán, tín ngưỡng và lao động sản xuất.
.jpg)
