Màn hòa tấu chiêng Mường của 200 nghệ nhân tại lễ ra mắt mô hình "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường" phường Dân Chủ (TP Hòa Bình) năm 2024.

Đó là nạn "chảy máu" chiêng, nếp nhà sàn thưa vắng dần, những làn điệu dân ca, dân vũ chẳng mấy ai còn nhớ. Con cháu không thuộc, thậm chí quên tiếng mẹ đẻ. Không ít phong tục, tập quán tốt đẹp dần biến mất trong đời sống, sinh hoạt của người Mường… Hơn bao giờ hết, việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc Mường thực sự trở nên cấp bách. Trước tình hình đó, cả hệ thống chính trị và nhân dân phường Dân Chủ, TP Hòa Bình đã và đang quyết liệt triển khai nhiều biện pháp để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc Mường một cách hiệu quả.

Thời gian qua, cùng với phát triển kinh tế - xã hội, phường Dân Chủ tích cực tham gia giữ gìn, phát huy giá trị các di sản văn hóa, truyền thống tốt đẹp của người Mường như: nghệ thuật chiêng Mường, mo Mường, trang phục, các trò chơi dân gian, ngữ văn dân gian, dân ca, tiếng nói, chữ viết, nghề thủ công truyền thống, phong tục, tập quán, tín ngưỡng, ẩm thực… Đẩy mạnh tuyên truyền các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc. Từ đó nhận thức của người dân về việc bảo tồn văn hóa truyền thống được nâng lên rõ rệt, hiểu rõ về tầm quan trọng, vai trò, ý nghĩa, trách nhiệm của mỗi cá nhân trong bảo tồn văn hóa truyền thống; khơi dậy tình yêu, niềm đam mê, giúp thế hệ trẻ thêm trân trọng, tự hào về bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Mường.

Nhờ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường tại phường Dân Chủ đạt kết quả tích cực. Cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhiệt tình tham gia, hưởng ứng. Trong những sự kiện, ngày lễ, Tết, đám cưới..., phụ nữ trên địa bàn phường thường mặc trang phục dân tộc. Toàn phường có gần 260 chiếc chiêng Mường, nhiều hộ có từ 2 chiếc trở lên. Số người biết đánh chiêng trên 540 người ở các độ tuổi, song chủ yếu từ 31 tuổi trở lên. Bên cạnh đó, phường hiện có 44 người biết hát các làn điệu dân ca, ví Mường; lưu giữ được 5 làn điệu, gồm: hát ví, mời trầu, hát đối, hát thường rang, hát đúm; lưu giữ được điệu múa bông, sinh tiền và 5 loại nhạc cụ là cò ke, sáo trúc, trống, đàn nhị, đàn bầu. Đồng thời lưu giữ nhiều trò chơi dân gian. Hiện, toàn phường có 2.600/3.158 người Mường nói được tiếng Mường và gần 50 người viết được chữ Mường...

Để bảo tồn, phát huy mạnh mẽ hơn nữa các giá trị truyền thống đặc sắc của văn hóa dân tộc Mường, đầu năm 2024, phường Dân Chủ tổ chức lễ ra mắt mô hình "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường” và Ngày hội Văn hóa, thể thao các dân tộc phường Dân Chủ năm 2024 với những hoạt động đặc sắc, hấp dẫn như: Trình diễn trang phục dân tộc Mường; màn hòa tấu chiêng Mường của hơn 200 nghệ nhân; đồng diễn nhảy dân vũ; trưng bày các gian hàng truyền thống; một số trò chơi dân gian (ném còn, đẩy gậy, đi cà kheo)… Chương trình đã diễn ra sôi nổi, tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong những ngày đầu xuân Giáp Thìn.

Việc xây dựng mô hình "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường” trên địa bàn phường Dân Chủ là hết sức cần thiết, góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc; không chỉ khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc mà còn cổ vũ, động viên nhân dân thi đua học tập, lao động, sản xuất. Đồng thời là dịp quảng bá, giới thiệu về tiềm năng, vùng đất, con người phường Dân Chủ, từng bước xây dựng sản phẩm văn hóa du lịch hấp dẫn để thu hút du khách trong và ngoài nước đến với địa phương.

Nguyễn Yến

(Phòng Dân tộc, TP Hoà Bình)