Những điệu dân ca ngọt ngào vẫn thường xuất hiện trong những hội diễn của người Mường. ảnh: Tiết mục hát dân ca mời trầu của đội văn nghệ xóm Giếng, xã Hợp Thành (Kỳ Sơn).

Những điệu dân ca ngọt ngào vẫn thường xuất hiện trong những hội diễn của người Mường. ảnh: Tiết mục hát dân ca mời trầu của đội văn nghệ xóm Giếng, xã Hợp Thành (Kỳ Sơn).

(HBĐT) - Vì ngôn ngữ là linh hồn của dân tộc nên con người đã có rất nhiều cách để lưu giữ lại cái “linh hồn” đó.

 

Dân ca, thứ nghệ thuật phản ánh chân thực, hồn hậu nhất ngôn ngữ trong đời sống. Trong quá trình tồn tại, mỗi tộc người cũng luôn tìm cách để lưu giữ lại những giá trị truyền thống cho thế hệ sau, người Mường Hòa Bình nói riêng, cộng đồng dân tộc Mường trên đất nước Việt Nam nói chung cũng vậy, họ cũng đã dùng những làn điệu dân ca để lưu giữ lại những phong tục tập quán, những thói quen trong cuộc sống hàng ngày để bày tỏ những cung bậc cảm xúc trong cuộc sống... Dân ca của người Mường tuy đơn sơ, giản dị nhưng trong nó có cả một sức sống mãnh liệt.  

Các làn điệu dân ca của người Mường rất phong phú như: hát xắc bùa, rằng thường, bộ mẹng, ví đúm, hát mỡi... những làn điệu dân ca rất phổ biến, họ hát thường rang khi đi làm trên nương rẫy, hát ru bên nôi, xắc bùa trong lễ hội đầu xuân hay họ bộ mẹng bên những vò rượu cần và cả những lúc tỏ tình nam nữ... Người già hát dân ca và người trẻ cũng hát. Họ hát là để chia sẻ cho nhau những lúc buồn vui, những nỗi niềm trong cuộc sống, hát để ca ngợi sản xuất, hát để mong cuộc sống tốt đẹp hơn.

 

Về hát xắc bùa hay còn gọi là xéc bùa đó là một hình thức hát dân ca ra đời từ rất xa xưa mà chứng tích được nhắc đến trong sử thi “Đẻ đất, đẻ nước”. Xắc bùa có nghĩa là xách cồng chiêng đi hát của các phường bùa. Hát xắc bùa là một loại hình dân ca được sử dụng trong các dịp lễ, tết, hội hè hay cưới xin. ý nghĩa của hình thức này là chúc cho một năm mới vui vẻ, cầu cho một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu... Vào dịp đầu xuân, phường bùa tập trung thành từng đội và họ cầm chiêng đi hát xắc bùa khắp bản làng. Nhà nào cũng háo hức để nghe tiếng chiêng xắc bùa và nhận những lời chúc tốt đẹp đầu năm từ những lời ca, tiếng hát của phường bùa.

 

Bộ mẹng (nói chuyện) là loại dân ca tự bộc bạch tâm tình trong các dịp lễ, hội của đồng bào Mường hát bộ mẹng không chỉ để ca ngợi cuộc sống yên bình, no đủ và yên ấm mà bộ mẹng nhiều khi còn là những khúc tâm tình, những lúc giao duyên nam nữ. Trong những câu hát thường thiên về tình yêu trai gái, là những câu hát thăm dò ý tứ. Bên những bếp lửa hay dưới những ánh trăng đêm rằm, các chàng trai, cô gái trao duyên qua từng câu hát, những tâm tình được gửi trọn qua lời những lời hát thật giản dị và trong sáng.

 

Hát rằng thường hay thường rang là hình thức hát dân ca trong các dịp vui mừng mùa, mừng đám cưới hay mừng nhà mới... Đây là lối hát dân dã, lối kể những chuyện ca ngợi cuộc sống lao động, phong tập tục quán, tín ngưỡng tốt đẹp của người lao động, thể hiện mong muốn về cuộc sống sung túc, đầy đủ. Loại hát này có thể hát cá nhân hay tập thể hoặc đối đáp nam nữ nhưng chủ yếu là hát đối đáp nam nữ. Bên nam và bên nữ hát thành chặng dài, có mở đầu, có kết thúc và hình thức hát dân ca này đã có từ rất lâu đời.

 

Ngoài các hình thức trên, dân ca Mường còn có các hình thức: hát ví đúm (là hình thức hát đối đáp trong khi đi đường, đi chợ, đi hội); hát ví (là hình thức hát ví von của người Mường); hát mỡi, hát ru, hát đồng giao... Tất cả đã đóng góp thêm cho sự phong phú của kho tàng dân ca Mường.

 

Những ai là người con đất Mường chắc cũng đôi lần đã được nghe những làn điệu dân ca ngọt ngào của dân tộc mình và chắc hẳn cũng không ít người đã lớn lên từ những lời ru ngọt ngào đó của bà, của mẹ. Những lời ru đó sẽ theo ta cùng năm tháng, mãi trong tim ta như những gì trong trẻo nhất về tuổi thơ và chẳng thể nào quên trong suốt cuộc đời.

 

                                                                              Bùi Thu

 

Các tin khác

Tác phẩm “Khoảnh khắc quyết định” của tác giả Việt Văn.
Không có hình ảnh
Không có hình ảnh
Màn nghệ thuật “Sắc màu quê hương” được trình diễn tại?Lễ kỷ niệm 125 năm thành lập tỉnh, 20 năm ngày tái lập tỉnh và Lễ hội văn hóa cồng chiêng tỉnh Hòa Bình lần thứ I.

Người thành phố

(HBĐT) - Anh Khải tốt nghiệp đại học, xin được việc làm ở thành phố. Chăm chỉ công việc, vui với phố phường nên anh ít về nhà.Anh ăn mặc trau chuốt thành người thành phố, anh quên những ngày ở quê mẹ.

Vị đắng của mật

(HBĐT) - Vũ nằm trong buồng tạm giam đã 3 ngày. Ngày và đêm ở đây chẳng khác nhau là mấy, lúc nào cũng mờ ảo như đêm trắng. Hôm nay là ngày thứ tư, Vũ đứng ngồi không yên. Chán nản,Vũ trượt lưng dọc tường và ngồi phệt xuống nền nhà. Vũ mơ màng và nhắm mắt thiếp vì mệt mỏi.

Xây dựng nếp sống thanh lịch của người Hà Nội

Nếp sống thanh lịch được thể hiện rõ nét trong thái độ ứng xử giữa con người với con người và giữa con người với môi trường thiên nhiên.

Vịnh Hạ Long trên đường “nước rút”

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới sẽ được New 7 Wonders - đơn vị tổ chức bầu chọn trên phạm vi toàn cầu qua hệ thống Internet và tin nhắn - công bố.Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Trần Nhất Hoàng - GĐ Trung tâm xúc tiến VHTTDL (Bộ VHTTDL) về các công tác chuẩn bị cho giai đoạn về đích của cuộc bầu chọn. Ông Hoàng cho biết: Vịnh Hạ Long. Ảnh: Dương Minh Long Ngay sau chuyến làm việc của Chủ tịch và Giám đốc New 7 Wonders với những nhận xét hết sức ấn tượng về vịnh Hạ Long (VHL), VN đã triển khai tiếp ngay một loạt biện pháp nhằm thu hút sự chú ý của người dân VN và bạn bè quốc tế. Cụ thể, chúng tôi hợp tác với Bộ TTTT giao cho Cty VTC thiết lập hệ thống bầu chọn qua tin nhắn. Chỉ trong 5 ngày đầu, số lượng tin nhắn đã hơn 500.000 tin. Trước đó, chúng tôi đã đề nghị dịch trang bình chọn ra tiếng Việt để tạo điều kiện cho mọi người dân VN có thể tham gia bầu chọn qua Internet, bổ nhiệm đại sứ du lịch để quảng bá và kêu gọi việc bầu chọn cho VHL. Sắp tới, có một loạt chiến dịch tuyên truyền trực quan ở những nơi công cộng... Hiện nay, Cty quảng cáo Goldsun đã đồng ý hỗ trợ Nhà nước kêu gọi bình chọn cho VHL trên các màn hình tại các siêu thị, các công sở, nhà cao tầng do công ty quản lý. Tiến tới mong muốn nhiều hơn nữa sự chung tay chung sức của các doanh nghiệp vận động bầu chọn cho VHL. Nhưng sao đến giai đoạn này mới thúc đẩy hình thức bầu chọn qua tin nhắn, thưa ông? Muốn bầu chọn qua tin nhắn thì phải tiến hành các bước như thế nào? - Việc đàm phán bầu chọn tin nhắn kéo dài từ tháng 4.2011, đến tháng 6, Cục Viễn thông đã nghiên cứu đề xuất được giải pháp tốt nhất cho việc này, nhưng phía N7W không chấp nhận. Khi sang thăm VN, có lẽ vì yêu VN và thấy sự ủng hộ của VN nên họ đã đồng ý. Việc bình chọn qua tin nhắn có lợi thế là ta chỉ bầu cho VHL (không phải chia sẻ với 6 địa danh khác như bầu Internet), bầu nhiều lần, cước tin nhắn thấp, số lượng thuê bao của ta khá đông đảo, dân ta có thói quen bầu chọn SMS. Giai đoạn này cần bước đột phá lớn để ta có thể lọt vào danh sách cuối cùng. Do vậy phải tận dụng cơ hội. Người ủng hộ cho VHL chỉ cần làm động tác rất đơn giản: Soạn “Halong” hoặc “HL” gửi đến 147 (mỗi tin nhắn mất 630 đồng). Đến bây giờ vẫn nhiều người băn khoăn về sự cần thiết bầu chọn VHL là một trong 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới do một tổ chức tư nhân đứng ra tổ chức, trong khi VHL đã được UNESCO 2 lần công nhận là Di sản Văn hóa thế giới. Là một trong những người tổ chức sự kiện này ở VN ngay từ những ngày đầu tiên, ý kiến ông như thế nào? - Lần bầu chọn trước của New 7 Wonders cho “7 kỳ quan thế giới mới” đã được Liên Hợp Quốc đánh giá rất cao, bởi nó phù hợp với mục tiêu phát triển thiên niên kỷ. Họ cho rằng, như vậy vô hình trung, cuộc bầu chọn này đã làm cho cả thế giới biết đến hàng trăm kỳ quan khác ở khắp các châu lục, cũng đồng nghĩa với việc góp phần bảo tồn những di sản văn hóa ấy. Còn cuộc bầu chọn này, nhiều tờ báo danh tiếng đã đánh giá cao, trong đó có công ty hàng đầu về điều tra quốc tế Zogby International. Trong khi đó, Hãng Reuters nhận xét: “Bản thân cuộc chơi (cuộc bầu chọn - PV) đã là một kỳ quan”: Còn Hãng AP thì cho rằng: “Một cái gì đó rất mới kết nối mọi người”... Website bầu chọn của BTC có liên kết tới hàng nghìn website khác trên toàn thế giới và trong đó, cái tên VN luôn đứng ở những top đầu trong khoảng 400 địa danh của hơn 220 nước. Như vậy, với “cuộc chơi” hoàn toàn mang tính xã hội hóa này, chúng ta đã quảng bá cho hình ảnh đất nước một cách hiệu quả nhất và ít tốn kém nhất, đồng thời kêu gọi được sự đồng lòng của nhiều tầng lớp nhân dân, trong đó có thanh niên. Xin cảm ơn ông!

Giao lưu tái hiện Bản anh hùng ca Điện Biên Phủ

Đêm 7/10 tại thành phố Điện Biên Phủ, 450 đại biểu là cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong, dân quân hỏa tuyến, thân nhân liệt sỹ tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ thuộc 12 tỉnh, thành trong cả nước, đã tham gia đêm giao lưu “Điện Biên Phủ - Bản anh hùng ca của cuộc chiến tranh nhân dân giữ nước."

Chuẩn bị ra mắt bản tin kinh tế hợp tác

(HBĐT) - Ngày 7/10, Liên minh HTX tỉnh tổ chức hội nghị dự thảo phát hành bản tin nội bộ. Dự hội nghị có đại diện Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin Truyền thông và Báo Hòa Bình.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục