Bà con dân bản vuột gội nước bên mó nước Nàng Han để cầu may mắn, bình an.
Tôn sùng Nàng Han như một vị thần che chở, bảo vệ cho muôn dân, cho bản mường thì bất kể người Thái, người Mông, người Dao, người Lự, người Khơ Mú... đều giống nhau. Nhưng đối với người Thái ở Mường So, Phong Thổ, Lai Châu, thờ cúng Nàng Han là một trong những ngày lễ hội quan trọng của bà con dân tộc.
Theo truyền thuyết còn lưu truyền trong cộng đồng người Thái, nàng Han là con gái một gia đình nghèo ở bản Lang (nay là xã Mường So, Phong Thổ, Lai Châu). Thủa ấy, giặc phương Bắc hung hãn mang quân sang cướp phá, bắt giết các bản mường. 3 tướng giỏi nhất của các xứ mường mang quân lên cũng không thể đánh thắng kẻ thù. Chúa đất liền đốt lửa tuyển người tài mang quân đi giết giặc. Trong khi trai bản thi triển tài năng đều không có ai thực sự giỏi giang thì nàng Han xuất hiện xin được cầm quân đi đánh giặc.
Nàng Han động viên toàn thể tướng sỹ tập luyện võ thuật, tích trữ lương thảo, bày binh bố trận rồi cùng nhau kéo quân lên hợp sức với ba vị tướng. Với tài chỉ huy cùng sức mạnh phi thường của mình, nàng Han tuốt kiếm thúc ngựa tả xung hữu đột, cùng với nhân dân đánh tan kẻ thù xâm lược. Vì tất cả dồn cho luyện tập và đánh giặc, nên quân của nàng Han không kịp may cờ. Khi lâm trận, tướng sỹ đã lấy chiếc chăn thêu mà nàng Han đắp làm cờ, thân tre làm cán.
Đúng ngày 30 Tết, quân xâm lược đã bị đánh bại, nàng Han được tướng sỹ khiêng kiệu trở về. Khi đi đến mó nước Nậm So bên suối Tùng Lùm, nàng Han cởi xiêm y, tắm bên mó nước sau đó thăng thiên. Năm ngày sau khi nàng Han bay lên trời, ba vị tướng chỉ đạo ba cánh quân dưới quyền của nàng Han cũng biến mất. Nhân dân quanh vùng sau đó lập đền thờ nàng Han cùng với các vị tướng của bà ở ngay chính mó nước Nậm So...
Lễ hội Nàng Han, từ bao đời, đã trở thành dịp hội hè, tưởng nhớ công lao của vị nữ tướng, cầu mong mùa màng bội thu, lưu giữ tinh thần thượng võ, bất khuất của dân tộc Thái. Khi thực dân Pháp chiếm Lai Châu, để an lòng dân, chúng buộc phải để nhân dân nơi đây tiếp tục tổ chức lễ hội nàng Han. Mó nước nơi nàng Han tắm lạ kỳ thay quanh năm ngày tháng nước trong văn vắt, không bao giờ cạn.
Các nghi lễ trong phần tế lễ, như rước nàng Han, ôn lại công lao của nàng Han, cầu xin nàng phù hộ độ trì cho khắp mường an thái, mưa nắng thuận hòa, mùa màng bội thu... được các thầy mo thỉnh lên nàng bằng tiếng Thái hiện đại. Vật phẩm dâng lên nàng Han gồm hoa trái của bản làng, cùng với một con trâu trắng được ngả thịt.
Phần hội có sự tham gia của đông đảo bà con thôn bản trong xã Mường So như Tây An, Vằng Pheo, Huổi Én, Nà Củng, Phiêng Đanh... tham gia các trò chơi dân gian như ném còn, đánh cầu, chơi Má lệ, đi cà kheo, kéo co. Những trò chơi mang đậm tinh thần thượng võ như đẩy gậy, bắn nỏ. Các tiết mục văn nghệ đặc trưng của người Thái với những cô gái khăn piêu áo cóm múa xòe, múa quạt như những khóm hoa bung nở giữa ngày xuân...
Bên cạnh màu sắc ấm nóng từ những bộ trang phục của con gái Thái, du khách cùng với bà con tham gia lễ hội nàng Han còn được thưởng thức các món ăn đặc trưng của Mường So như sâu đá, rau gai rừng, cà đắng, măng đắng, cơm lam...
Truyền thuyết về Nàng Han là bản anh hùng ca lịch sử hào hùng của dân tộc Thái và một số dân tộc khác ở Tây Bắc. Nó chứng tỏ truyền thống yêu nước, xả thân vì Tổ quốc, giữ gìn toàn vẹn lãnh thổ như truyền thuyết Thánh Gióng của người Việt. Đó chính là cội nguồn sức mạnh truyền thống cố kết của dân tộc Việt
HBĐT tổng hợp
(HBĐT) - Ngày 9/7, Sở VH, TT & DL tổ chức kỷ niệm 53 năm ngày truyền thống ngành du lịch Việt Nam (9/7/1960 – 9/7/2013). Tới dự có đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành và các cơ sở hoạt động kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh.
(HBĐT) - Nhân kỷ niệm 53 năm ngày truyền thống ngành du lịch Việt Nam (9/7/1960 - 9/7/2013), phóng viên Báo Hòa Bình đã trao đổi với đồng chí Lưu Huy Linh, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL về hoạt động ngành du lịch trong thời gian qua.
(HBĐT) - Người Dao Tiền rất tự hào về trang phục truyền thống của mình. Đây là dân tộc luôn mặc các trang phục truyền thống trong các dịp lễ hội, đi chợ, đi nương… Trẻ em cũng được cha mẹ thêu dệt, may cho những bộ trang phục truyền thống.
(HBĐT) - Điểm bưu điện văn hóa xã (BĐVHX) được xây dựng từ năm 1999 nhằm phát triển cơ sở hạ tầng (CSHT) bưu chính, viễn thông phục vụ sự phát triển KT-VH-XH ở nông thôn. Hiệu quả của mô hình đã được khẳng định trên thực tế, nhất là những năm đầu triển khai. BĐVHX góp phần tạo sự công bằng trong hưởng thụ lợi ích mà các dịch vụ bưu chính, viễn thông mang lại, thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn. Đây cũng là nơi phục vụ đọc sách, báo miễn phí, giúp người dân nông thôn tiếp cận với tri thức, nắm bắt chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, nâng cao dân trí, đời sống văn hoá tinh thần.
(HBĐT) - Tối 6/7, thị trấn Kỳ Sơn đã tổ chức Hội thi “Nét đẹp tuổi hoa” lần thứ nhất năm 2013.
(HBĐT) - Hiện, toàn tỉnh có 24 di tích cấp tỉnh và 40 di tích cấp quốc gia đang được quản lý bảo vệ và từng bước phát huy giá trị. Sở đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ khoa học di tích quần thể hang động danh thắng Mái đá Niệm (xã Phú Thành – Lạc Thủy), Đình Cời (xã Tân Vinh – Lương Sơn) để trình Bộ VH, TT & DL và UBND tỉnh xếp hạng.