Chiếc sanh cổ được trưng bày tại lễ hội Khai hạ Mường Bi (Tân Lạc) so với chiếc sanh cổ được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam thì nhỏ hơn nhiều.
(HBĐT) - Có một điều đặc biệt, trong số hàng chục nghìn cổ vật được sưu tầm, khai quật và lưu giữ qua các thời kỳ, tỉnh ta có một cổ vật đã vinh dự được công nhận là bảo vật quốc gia. Đó là chiếc sanh đồng cổ Mường Bi.
Đi tìm Sanh cổ Mường Bi
Chuyện về chiếc sanh đồng cổ Mường Bi đã nghe từ lâu. Chúng tôi đã tận mắt thấy, tận tay sờ khi nó được trưng bày tại lễ hội Khai hạ Mường Bi xã Phong Phú (Tân Lạc) hàng năm. Cũng thật bất ngờ khi đó chưa phải là cái sanh đồng to nhất, giá trị nhất từng có ở vùng đất Mường Bi. Trên thực tế, chiếc sanh đồng hiện được lưu giữ tại kho của Bảo tàng Lịch sử Việt
Theo trí nhớ của ông Bạch Quốc Khánh, vào khoảng năm 1994, khi ấy ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Bảo tàng tỉnh. Sau khi tiếp nhận vị trí công tác mới, việc đầu tiên ông bắt tay vào làm là sắp xếp, củng cố và hoàn chỉnh hồ sơ kho hiện vật theo đúng yêu cầu nghiệp vụ bảo tàng; tổng kiểm kê di sản văn hoá vật thể để phân loại, lập hồ sơ khoa học lựa chọn các di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia để có phương hướng bảo tồn, phát huy giá trị về lâu dài. Tuy nhiên, trong quá trình kiểm kê các hiện vật đã phát hiện có danh sách của chiếc sanh đồng cổ Mường Bi nhưng hiện vật lại không lưu giữ ở Bảo tàng tỉnh.
Với mong muốn tìm lại chiếc sanh đồng cổ, bằng các mối quan hệ trong ngành, ông Khánh đã tìm ở kho của Bảo tàng Quân khu 3, Bảo tàng tỉnh Nam Định, Bảo tàng tỉnh Thái Bình, Bảo tàng Quân đội, hỏi cả Tổng Cục Chính trị, Bộ Tổng tham mưu QĐND Việt Nam là đơn vị tổ chức triển lãm cổ vật Việt Nam năm 1959 nhưng không ai biết thông tin về chiếc sanh đồng cổ hiện đang ở đâu. Sau này, tình cờ làm việc với Bảo tàng lịch sử quốc gia, bằng mối quan hệ đặc biệt, ông Bạch Quốc Khánh đã vào tìm trong nhà kho của Bảo tàng lịch sử Việt Nam. Tại đây, ông đã phát hiện một chiếc sanh to giống như mô tả về chiếc sanh đồng cổ Mường Bi đang được Bảo tàng Hòa Bình tìm kiếm bấy lâu. Sau khi xem lại hồ sơ hiện vật thì đó đúng là chiếc sanh của tỉnh Hoà Bình. Theo hồ sơ cổ vật, chiếc sanh này do ông Nguyễn Văn Đắc ở Tỉnh Đội Hoà Bình đưa về trưng bày tại triển lãm cổ vật Việt Nam năm 1959 tại Quân khu 3. Tuy nhiên, do không có xe chở về Hoà Bình nên đã nhập vào kho của Bảo tàng Lịch sử Việt
Bảo vật truyền đời
Về nguồn gốc của chiếc sanh, theo suy đoán của ông Bùi Văn Khẩn ở xóm ải, xã Phong Phú - người được xem là một pho sử sống ở vùng đất Mường Bi thì với độ to, lớn quý hiếm như vậy, trước đây, chiếc sanh chắc chắn thuộc về một vị quan Lang lớn nhất vùng Mường Bi. ông nhớ, hồi trẻ được nghe các cụ kể lại, chiếc sanh này đủ lớn để người ta có thể nấu thịt 4 con trâu cùng một lúc. Nếu để đựng nước thì cả chục người đi gánh cả buổi mới đổ đầy nước vào chiếc sanh. Đây là chiếc sanh to nhất của cả vùng Mường Bi mà cũng có khi to nhất tỉnh lúc bấy giờ, không có chiếc thứ 2. Trong thời kỳ thực dân Pháp xâm lược và chiếm đóng ở vùng Mường Bi, lính Pháp ở đồn Do Nhân đã lấy chiếc sanh này về để đựng nước. Khi bộ đội ta tấn công tiêu diệt đồn Do Nhân, trong quá trình chiến đấu, chiếc sanh đã bị 1 viên đạn bắn trúng và làm thủng một lỗ ở thân. Sau khi đánh chiếm được đồn Do Nhân, chiếc sanh đã được mang đi, từ đấy chẳng có ai biết chiếc sanh này ở đâu.
Ngoài chiếc sanh hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, hiện nay ở xã Phong Phú (trung tâm Mường Bi) cũng đang lưu giữ một chiếc sanh cổ rất đẹp. Theo ông Bùi Anh Xuân, Trưởng Ban văn hoá xã Phong Phú, chiếc sanh hiện lưu giữ ở xã tuy không to bằng chiếc sanh cổ ngày xưa nhưng nó cũng có 4 quai, được chạm khắc hoa văn lá đề, hoa đào, mai rất tinh xảo. Chiếc sanh này trước đây cũng là đồ dùng trong nhà Lang. Nó được người dân xóm Lũy phát hiện trong quá trình đào móng làm nhà.
Theo ông Bùi Văn Khẩn thì những chiếc sanh như thế này ngày xưa chỉ được dùng trong những dịp lễ, tết hoặc nhà Lang có việc lớn thể hiện rõ sự phú quý, uy quyền của nhà Lang trong xã hội xưa. Trước khi mang ra dùng, người ta mời thầy đến cúng, khi dùng xong phải cất vào nơi trang trọng. Những chiếc sanh đồng ngoài giá trị như một món tài sản lớn thì với người Mường nó như một vật báu truyền đời.
Mạnh Hùng
(HBĐT) - Từ 4 giờ sáng, chợ nông sản Bưng, thị trấn Cao Phong (Cao Phong) đã nhộn nhịp với những gánh lá dong được bà con từ khắp nơi chuyển về. Kẻ bán, người mua tấp nập, tất cả tạo nên một phiên chợ nhộn nhịp, tràn đầy sắc xuân.
(HBĐT) - Ngày 3/2, Sở VH, TT & DL phối hợp với hội VHNT tỉnh và thành phố Hòa Bình tổ chức khai mạc phòng trưng bày báo xuân Bính Thân 2016 và khai trương phòng đọc thư viện thành phố Hòa Bình.
(HBĐT) - Nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho nhân dân các dân tộc trong tỉnh nhân dịp đón Tết cổ truyền, chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; thi đua lao động - sản xuất hoàn thành các chỉ tiêu KT-XH năm 2016, UBND tỉnh đã triển khai kế hoạch tổ chức bắn pháo hoa phục vụ nhân dân đón Tết Nguyên đán Bính Thân 2016.
(HBĐT) - Làng hoa Trung Minh những ngày cận Tết đẹp rực rỡ, nông dân tấp nập vun xới, chăm hoa. Người bán buôn tìm đến Trung Minh đặt hàng, người dân sành hoa cũng đến để ngắm và lựa chọn những nhành hoa mà mình yêu thích. Trung Minh từ lâu đã trở thành làng hoa xuân. Hoa được trồng trên ruộng nước, ven đất bãi, trước cửa nhà.
(HBĐT) - Để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự đồng thuận trong hệ thống chính trị, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng đối với việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản văn hoá Mo Mường trên địa bàn tỉnh Hoà Bình, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 08- CT/TU ngày 20/01/2016 về vấn đề này. Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở thực hiện tốt các nhiệm vụ:
(HBĐT) - Chợ Pà Cò - chợ của đồng bào 2 xã người Mông thuộc huyện vùng cao Mai Châu. Khi Tết của người Mông chỉ còn tính từng ngày, chúng tôi háo hức chọn thời điểm diễn ra phiên chợ Tết để được sống trong không khí náo nhiệt và tìm đến nét văn hóa riêng có, độc đáo của bà con nơi đây.
Phát triển bởi ICT GROUP.
