Tốc độ phát triển quá nóng của các trường ĐH làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng đào tạo. Ảnh: Kỳ Anh
Thời gian vừa qua, trường đại học phát triển ồ ạt, chất lượng đào tạo thấp, dư luận lên tiếng rất nhiều. Để nâng cao chất lượng đại học cần phải có nhiều biện pháp và thời gian thực hiện phù hợp. GS.TSKH Lâm Quang Thiệp – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học - đã chỉ ra một số điểm cần lưu ý như sau:
Trước hết cần phân loại các nhóm trường đại học trọng điểm, lâu năm và nhóm các trường mới thành lập. Các trường đại học trọng điểm hoặc lâu năm, có thời gian để xây dựng cơ sở vật chất và đội ngũ thì yêu cầu về tiêu chuẩn phải cao hơn so với các trường mới thành lập. Các trường không đủ năng lực để tồn tại sẽ phải phá sản, đó là quy luật. Tuy nhiên, cần có thời gian để thử thách, không nên vừa cho thành lập rồi đưa ra điều kiện ép phải phá sản.
Thứ hai, bộ nên tập trung kiểm soát các trường đào tạo quá nhiều, có những trường trên 100.000 sinh viên, mở chi nhánh khắp nơi. Phải xem họ đào tạo theo cách nào. Theo tôi, với số lượng sinh viên đông như vậy thì chỉ có đào tạo theo phương thức giáo dục mở và từ xa, mà muốn đào tạo theo phương thức này có chất lượng phải dùng công cụ tiêu chuẩn hóa nghiêm túc.
Để xây dựng các công cụ như vậy cần có nguồn lực, cần dựa vào công nghệ, cần có đầu tư ban đầu đủ lớn. Các nước láng giềng như Thái Lan, Trung Quốc đều làm như vậy. Ở nước ta, 2 đại học mở được thành lập nhưng không được đầu tư, Nhà nước thả nổi để cho các trường đại học khác đào tạo số lượng quá đông sinh viên mà không có biện pháp kiểm soát chất lượng. Một số trường đại học lợi dụng tâm lý muốn có bằng đại học của dân chúng và biến mình thành các “cỗ máy sản xuất bằng” nhằm thu được lợi nhuận. Chất lượng giáo dục là một khái niệm rất khó xác định, người học lại không đủ trình độ và thông tin để đánh giá, do đó bảo vệ người học phải là trách nhiệm của Nhà nước.
Thứ ba, đào tạo giảng viên đại học cần phải có thời gian và có giải pháp. Chúng ta từng đưa ra các chương trình phát triển đội ngũ giảng viên nhưng các kế hoạch đặt ra đều bị phá sản. Có một thực tế là đa số sinh viên giỏi không chịu ở lại trường làm công tác giảng dạy vì lương thấp. Nhà nước cần có giải pháp tổng thể để tăng chi phí đơn vị (chi phí cho một sinh viên trong một năm) cỡ 300USD hiện nay lên gấp 3 - 4 lần thì mới mong đảm bảo chất lượng đào tạo. Không có lộ trình cho việc này mà cứ nêu những chỉ tiêu về chất lượng cao của đội ngũ giảng viên là duy ý chí.
Theo LaoDong