Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hòa Bình (TPHB) có nhiều dự án ách tắc tiến độ, thi công dang dở. Nguyên nhân chủ yếu là những vướng mắc trong công tác bền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB).

Dự án đường nối từ đường Trần Hưng Đạo đến phường Dân Chủ kết nối quốc lộ 6 được UBND thành phố Hòa Bình chỉ đạo quyết liệt nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. 

Nhiều dự án vướng mắc

Dự án nâng cấp, cải tạo đường Hoàng Văn Thụ trên địa bàn 2 phường Tân Thịnh và Hữu Nghị có chiều dài 1.101m, do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản TPHB làm đầu tư. Dự án có tổng mức đầu tư 70 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh nâng lên 114,5 tỷ đồng do chi phí GPMB tăng. Theo kế hoạch ban đầu, tiến độ thực hiện dự án 12 tháng, do Công ty TNHH Hoàng Nhân thi công. Tuy nhiên đến nay, sau hơn 5 năm triển khai vẫn còn khoảng 300m chưa thể thi công xây dựng, nguyên nhân là do công tác đền bù, GPMB. Vướng mắc nhất hiện nay là còn 14 hộ chưa đồng ý nhận tiền hỗ trợ đền bù. Điều đáng nói, có 11 hộ đề nghị bồi thường đất ngoài giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và 3 hộ đề nghị bồi thường từ đất vườn sang đất ở. Điều này khiến công tác đền bù, bồi thường GPMB kéo dài khi các cơ quan chức năng mất nhiều thời gian xác minh nguồn gốc đất.

Một dự án trọng điểm khác tại TPHB là Dự án đường nối từ đường Trần Hưng Đạo đến phường Dân Chủ kết nối quốc lộ 6 được khởi công từ tháng 3/2022 cũng gặp nhiều vướng mắc trong công tác GPMB. Dự án có tổng chiều dài tuyến 4,36 km, trong đó, diện tích đất thu hồi khoảng 21,7 ha của 361 hộ ở các phường: Phương Lâm, Thái Bình, Dân Chủ. Đến nay, TPHB đã đo đạc và ban hành thông báo thu hồi với diện tích 20,7ha, đạt khoảng 98%. Tuy nhiên đến thời điểm này, thành phố mới bàn giao được khoảng 12,3 ha, chiếm 63,6%; còn 7,88 ha đất chưa bàn giao. Khó khăn chủ yếu là do vướng đất khu vực thủy sản và một số diện tích đất chồng lấn đang tiếp tục giải quyết. Đặc biệt, có diện tích đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các hộ gia đình, cá nhân tự phân lô, tạo thửa. Vì vậy, mới đây Trung tâm Phát triển quỹ đất mới đo đạc xong và UBND thành phố ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Hiện nay, TPHB tiếp tục triển khai 79 dự án về GPMB. Trong đó có 26 dự án đầu tư công, gồm 8 dự án của tỉnh và 18 dự án của thành phố. Từ đầu năm đến nay, UBND thành phố đã ban hành 27 Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, số tiền 115 tỷ đồng; diện tích thu hồi 57,2 ha đất các loại; tổ chức chi trả được 83,2 tỷ đồng của các dự án đã phê duyệt từ năm 2023 và dự án phê duyệt năm 2024.

Đồng chí Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHB cho biết: Việc quản lý hồ sơ đất đai hiện nay sai lệch nhiều so với thực tế sử dụng, trích đo dự án hầu hết là sai lệch giữa hiện trạng sử dụng đất với bản đồ địa chính, cấp giấy chứng nhận. Một số nơi buông lỏng quản lý về đất đai, quản lý đô thị để xây dựng nhà, công trình trái phép, hoặc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, hình thành đất ở trái pháp luật dẫn tới khó khăn trong việc bồi thường, GPMB. Đặc biệt, công tác phối hợp để giải quyết các vấn đề liên quan đến bồi thường, GPMB các dự án như di chuyển công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hỗ trợ khác, xác nhận đất đai, tài sản nhiều trường hợp còn chậm giữa các chủ đầu tư dự án, sở, ngành, đơn vị và UBND thành phố; giữa các phòng, ban, đơn vị, địa phương của thành phố cũng ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ GPMB. 

Mặt bằng là một trong những "lực cản” làm chậm tiến độ triển khai các công trình, dự án tại TPHB. Điều này đòi hỏi các cấp ủy Đảng, chính quyền thành phố vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao hơn và những giải pháp quyết liệt hơn. Đồng chí Phạm Anh Quý, Chủ tịch UBND thành phố cho biết: UBND thành phố đã thành lập tổ công tác trực tiếp ra hiện trường, đôn đốc từng dự án. Qua kiểm tra cho thấy, nguyên nhân các dự án chậm tiến độ GPMB ngoài yếu tố khách quan còn có yếu tố chủ quan, sự chưa thống nhất trong công tác phối hợp. Chính vì vậy, UBND thành phố đã giao bộ phận chuyên môn chủ động trong công tác phối hợp thẩm định toàn bộ hồ sơ dự án, triển khai đồng bộ các bước và giao trách nhiệm cụ thể cho các phường, xã trong công tác tuyên truyền, vận động. 

Mặt khác, theo lãnh đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHB, đa số dự án phát sinh các nội dung phải xin hỗ trợ khác về đất đai, tài sản, nhất là đối với nhóm sử dụng đất chưa kịp thời điều chỉnh bản đồ địa chính là đất suối, đất giao thông, thủy lợi; nhóm sử dụng đất để hình thành tài sản trái mục đích… làm ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện GPMB. Chính vì vậy, về lâu dài, để thuận lợi cho công tác đền bù GPMB, UBND tỉnh nên xem xét chỉ đạo việc tổ chức đo đạc lại bản đồ địa chính trên địa bàn thành phố và các huyện có nhiều dự án để đảm bảo hồ sơ quản lý đất đai và thực hiện công tác GPMB đạt kết quả.