Hiện nay, toàn tỉnh có 31 khu, điểm du lịch đi vào hoạt động, trong đó, một số khu, điểm du lịch có số lượng khách hàng năm đông như: Quần thể danh lam thắng cảnh chùa Tiên (Lạc Thủy); khu du lịch hồ Hòa Bình; khu du lịch sinh thái Cửu thác Tú Sơn (Kim Bôi); một số điểm du lịch sinh thái như Vresort Sanela (Kim Bôi), Resort Vịt Cổ Xanh (Lương Sơn); một số điểm du lịch văn hóa cộng đồng như bản Lác, bản Bước, bản Văn (Mai Châu), xóm Mỗ (Cao Phong), xóm ải (Tân Lạc)...
Dựa vào tiềm năng về tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn phong phú, hấp dẫn, tỉnh ta đã đầu tư phát triển mạnh các loại hình du lịch văn hóa, sinh thái, du lịch tâm linh, du lịch cộng đồng là thế mạnh và đặc thù của tỉnh. Đặc biệt, loại hình du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng đang phát triển nhanh ở một số huyện như: Mai Châu, Lương Sơn, Kỳ Sơn; du lịch tâm linh phát triển chủ yếu ở các huyện: Lạc Thủy, Cao Phong, Đà Bắc, thành phố Hòa Bình; du lịch thể thao mạo hiểm: đi xe đạp, bơi bè mảng, dù lượn đang thu hút khách trên vùng hồ Hòa Bình, huyện Mai Châu, Lạc Sơn...
Các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh đã và đang là nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn của tỉnh, thu hút các nhà đầu tư và du khách trong và ngoài nước. Các tour du lịch văn hóa, du lịch tâm linh, du lịch khám phá thiên thiên... được các đơn vị lữ hành trong nước và quốc tế đưa khách đến thăm quan, du lịch Hòa Bình nhiều hơn. Năm 2017, toàn tỉnh đón gần 2, 5 triệu lượt du khách thăm quan, trong đó, khách quốc tế trên 260 nghìn lượt, doanh thu du lịch đạt gần 1.216 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh ước đón trên 1.650 nghìn lượt du khách, trong đó khách quốc tế 168 nghìn lượt, doanh thu ước đạt 864 tỷ đồng.
Có thể thấy, những năm gần đây, du lịch phát triển tương đối nhanh, chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao. Nhiều khu, điểm, cơ sở lưu trú được nâng cấp và đầu tư xây dựng mới đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch. Do đó, để du lịch phát tiển bền vững, công tác bảo vệ môi trường tại các khu, điểm du lịch, các cơ sở lưu trú được tăng cường quản lý, chất lượng môi trường được cải thiện, hiện tượng ô nhiễm tại các khu, điểm du lịch, cơ sở lưu trú dần được khắc phục, giảm thiểu. Tuy nhiên, tại một số khu, điểm du lịch, cơ sở lưu trú có đông khách thăm quan, công tác vệ sinh môi trường vẫn chưa được đảm bảo. Các chất thải rắn, rác thải, nước thải chưa được thu hồi, xử lý triệt để nên nguy cơ tiềm ẩn ô nhiễm cục bộ và tái ô nhiễm sau xử lý vẫn xảy ra, đặc biệt là ô nhiễm các lưu vực sông, suối, ao, hồ… Bên cạnh đó, tại một số khu, điểm du lịch hệ thống nhà vệ sinh còn thiếu, xuống cấp, trang thiết bị phục vụ không đảm bảo chất lượng và an toàn cho du khách... đã ảnh hưởng rất lớn đến môi trường cũng như mỹ quan chung của các khu, điểm du lịch, khu di tích.
Nhận thức được vai trò bảo vệ môi trường trong việc phát triển bền vững du lịch, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương có những giải pháp về bảo vệ môi trường du lịch. Trong nghị quyết, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch của tỉnh và các địa phương, công tác đánh giá tác động môi trường và các giải pháp bảo vệ môi trường được ưu tiên và là điều kiện để phê duyệt các dự án. Trong đó có tính đến sức chứa tối đa lượng khách du lịch trong một thời gian, không gian cụ thể phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và đảm bảo môi trường theo tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc đầu tư trang thiết bị cho công tác bảo vệ môi trường cũng được tăng cường, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường trong hoạt động du lịch được đẩy mạnh. Nhiều khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh đã có chuyển biến tích cực về công tác bảo vệ môi trường, đầu tư xây dựng, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp như Vresort Sanela (Kim Bôi); Mai Châu Ecolodge, Mai Châu Villas, Subugalo (Mai Châu)... hay các điểm du lịch văn hóa cộng đồng gắn với sinh thái như bản Lác, bản Văn, Pom Coọng, Mai Hịch, bản Bước (Mai Châu); xóm ải, xóm Ngòi (Tân Lạc); xóm Ké, Đá Bia (Đà Bắc)... đã tạo được sự hấp dẫn và thu hút du khách đến nhiều hơn, góp phần đưa du lịch của tỉnh phát triển bền vững.
Hồng Ngọc