Nghệ nhân Điêu Thị Xiêng dạy Khắp cho đội văn nghệ Hạn Khuống
Lớp học hát Khắp tại nhà của Nghệ nhân Điêu Thị Xiêng, xã Nghĩa
An, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái nhiều năm nay cứ đều đặn diễn ra mỗi tháng 2
lần. Với ước nguyện điệu Khắp của dân tộc mình một ngày nào đó sẽ được vinh
danh, bao năm qua bà đã không quản ngại khó khăn, đem hết tất cả những gì mình
biết để truyền lại cho con cháu trong làng chỉ với một tâm niệm, đó là văn hóa
tốt đẹp của dân tộc Thái sẽ mãi được trường tồn.
Hiện nay, những người có thể sáng tác được các bài hát "Khắp” như
nghệ nhân Điêu Thị Xiêng, nghệ nhân Lò Văn Biến ở Mường Lò không còn nhiều. Họ
vừa có thể sưu tầm, sáng tác lại vừa có khả năng thể hiện chính những sáng tác
của mình. Nghệ nhân Lò Văn Biến cũng không quản ngại nỗi vất vả của tuổi già,
ngày ngày đến trường, lên lớp dạy Khắp cho các em học sinh các Trường Tiểu học
và THCS trên địa bàn thị xã. Nghệ nhân Lò Văn Biến vui mừng cho biết một số trường
như Trường ở Nghĩa An, Trường Nguyễn Bá Ngọc ở Pú Trạng thì gần như đã đưa được
chương trình Khắp Thái vào dạy ở tiểu học và THCS.
Cũng xuất phát từ niềm đam mê Khắp Thái và mong muốn là người duy
trì, phát huy giá trị của Khắp Thái trong đời sống cộng đồng của mình, Hà Thị
Thu Phương và Chu Tiến Dũng, học sinh Trường Tiểu học và THCS Lê Hồng Phong -
thị xã Nghĩa Lộ - tỉnh Yên Bái đã xây dựng và bảo vệ thành công Dự án nghiên cứu
khoa học Đề tài " Một số đề xuất nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Khắp
Thái Mường Lò - Nghĩa Lộ”. Hà Thị Thu Phương - Chủ nhiệm Đề tài chia sẻ: Là một
người con dân tộc Thái Mường Lò sinh sống tại Nghĩa An, từ nhỏ em đã được nghe
bà và ông hát ru với những làn điệu Khắp Thái mượt mà tha thiết. Tuy nhiên,
trong xu thế hội nhập với một nền văn hóa đa sắc màu hiện nay thì Khắp Thái
đang dần bị mai một và rất có thể bị đánh mất nếu như chúng ta không bảo tồn và
phát huy nó. Xuất phát từ mong muốn đó, chúng em mạnh dạn đề xuất với thầy cô để
đưa Khắp Thái vào giảng dạy trong trường học.
Nếu ai đã từng được xem một đêm Hội Hạn Khuống ở thị xã Nghĩa Lộ, một di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia sẽ thật sự ấn tượng với những chàng trai cô gái Thái với giọng Khắp mượt mà, uyển chuyển. Từ những con người đặc biệt như nghệ nhân Điêu Thị Xiêng, nghệ nhân Lò Văn Biến đã âm thầm ngày đêm giữ lửa cho văn hóa hát Khắp mà giờ đây, thế hệ con cháu người Thái hôm nay đang từng bước tiếp nối những giá trị truyền thống của cha ông ngay trên quê hương của mình.
Việc các thế hệ người dân thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái lưu truyền
và phát huy được được giá trị của các làn điệu hát Khắp Thái đã làm phong phú
thêm cho kho tàng văn hóa truyền thống của địa phương, qua đó góp phần quan trọng
cho phát triển du lịch của thị xã.
TheoBaodulich