Hệ thống mương thủy lợi xã Hạ Bì (Kim Bôi) được đầu tư nâng cấp đảm bảo tưới tiêu đáp ứng tiêu chí Nông thôn mới.

Để quản lý khai thác các công trình thủy lợi hiệu quả, tháng 1/2014, UBND tỉnh đã ban hành quyết định số 68/QĐ-UB, giao cho Công ty TTHH MTV khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hòa Bình quản lý 312 công trình và hệ thống công trình với diện tích lúa 2 vụ là 14.481ha; màu 2 vụ là 1.585ha. Giữ nguyên công trình công ty đang quản lý và giao thêm 154 công trình mới. Cũng theo quyết định 68/QĐ-UB, 980 công trình và hệ thống công trình thủy lợi được giao cho UBND các huyện quản lý. Đơn vị tham mưu cho UBND các huyện, thành phố trong quản lý khai thác công trình thủy lợi là Phòng Nông nghiệp&PTNT các huyện và Phòng Kinh tế của thành phố.

Đánh giá về công tác quản lý, sử dụng nước cho sản xuất, phía Công ty TTHH MTV KTCTTL Hòa Bình cho rằng: Các công trình thủy lợi được giao cho công ty đã được quản lý, khai thác và sử dụng có hiệu quả. Bởi, hiện tại công ty có 11 xí nghiệp ở 11 huyện, thành phố. Việc quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi được thực hiện theo kế hoạch thống nhất, nhưng do diện tích tưới manh mún nên việc kiểm tra, điều tiết nước phục vụ tưới còn chưa đáp ứng yêu cầu.

Ở các huyện, đơn vị trực tiếp quản lý khai thác các công trình thủy lợi là UBND các xã có công trình. Thành phần tham gia quản lý khai thác là các tổ chức, cá nhân (các trưởng xóm). Mô hình quản lý này gắn liền được hưởng lợi từ công trình. Vì vậy, việc vận hành công trình kịp thời, nhanh chóng, thuận tiện cho sản xuất. Tuy nhiên, do nguồn nhân lực quản lý ở địa phương đều làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, trình độ chuyên môn chưa đáp ứng yêu cầu và hầu hết chưa qua đào tạo nên việc vận hành, phân phối nước không theo quy trình khoa học. Mặc dù đã có sự phân cấp rõ ràng, nhưng gần đây đã phát sinh việc một số huyện, thành phố như: Lương Sơn, Đà Bắc, TP Hòa Bình ký hợp đồng với Công ty TTHH MTV KTCTTL Hòa Bình để thực hiện dẫn nước. Nguyên do là: mặc dù đã được UBND tỉnh phân cấp quản lý các công trình thủy lợi , tuy nhiên lại chưa có các tổ chức dùng nước đủ năng lực chuyên môn, cán bộ để quản lý, hoặc chưa đủ các điều kiện pháp lý để thành lập HTX hay các Tổ hợp tác dùng nước của các xã, thị trấn.

Theo đồng chí Quách Tự Hải, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp&PTNT tỉnh : Hiện, 2 hình thức quản lý các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh loại hình nào cũng bộ lộ nhiều hạn chế dẫn đến: hiệu quả quản lý thấp, bộ máy chưa tỉnh gọn, năng suất lao động thấp, công trình xuống cấp nhanh, sử dụng nước lãng phí. Việc cung cấp nước thiếu tính dịch vụ ( chủ yếu mang tính bao cấp) nên chưa khuyến khích được người dân và cộng đồng đầu tư cho lĩnh vực thủy lợi. Bên cạnh đó, việc quản lý, khai thác còn mang tính độc quyền dẫn đến chưa phát huy hết hiệu qủa đồng vốn đã đầu tư cho lĩnh vực thủy lợi.

Để quản lý, khai thác hiệu quả các công trình thủy lợi, tránh lãng phí nguồn nước cho sản xuất, ngành nông nghiệp tỉnh đã đề xuất, kiến nghị một số giải pháp cần được quan tâm thực hiện đó là: Đầu tư đồng bộ các công trình thủy lợi từ đầu mối đến mặt ruộng. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các tổ chức quản lý thủy nông cơ sở, để các công trình cấp huyện quản lý được phân cấp đến tận HTX. Đẩy mạnh việc tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức về quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, đặc biệt là về chính sách miễn, giảm thủy lợi phí. Vì hiện tại, đa số người dân các địa phương trong tỉnh không chịu nộp thủy lợi phí nội đồng, hoặc nộp không đúng theo quy định, coi công tác thủy lợi là trách nhiệm của Nhà nước. Thực tế, nguồn nước cho sản xuất không vô tận, cần có sự quan tâm sát sao từ các cấp, các ngành hữu quan để việc quản lý, khai thác nguồn nước được chặt chẽ, hiệu quả.