Trả lời: Trước đây, Luật Đất đai năm 2003 (Khoản 2, Điều 52) quy định thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (giấy chứng nhận) cho hộ gia đình, cá nhân thuộc UBND cấp huyện, bao gồm cả trường hợp cấp giấy chứng nhận lần đầu và khi hộ gia đình, cá nhân thực hiện quyền của mình. Trong giai đoạn này, cơ quan dịch vụ công phục vụ cho công tác cấp giấy chứng nhận là Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất được thành lập theo hai cấp (cấp tỉnh và cấp huyện), trong đó Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường là đơn vị chuẩn bị hồ sơ để Phòng Tài nguyên và Môi trường trình UBND cấp huyện ký cấp giấy chứng nhận. Quy định này phù hợp với bối cảnh cả nước còn nhiều thửa đất chưa được cấp giấy chứng nhận lần đầu và cần tập trung nguồn lực công tác cấp giấy chứng nhận lần đầu.
Đến nay, cả nước đã căn bản hoàn thành cấp giấy chứng nhận lần đầu đối với các loại đất (đạt khoảng 96% diện tích cần cấp), nhu cầu cấp giấy chứng nhận hiện nay chủ yếu phát sinh khi người sử dụng đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, thế chấp. Các trường hợp này đã được cấp giấy chứng nhận lần đầu nên đã một lần được Nhà nước xác lập quyền ban đầu thông qua việc cấp giấy chứng nhận. Do đó, khi thực hiện quyền của mình lại yêu cầu một cơ quan hành chính Nhà nước (UBND cấp huyện) xác lập quyền sử dụng đất lần thứ hai thông qua việc cấp giấy chứng nhận, làm tăng gánh nặng cho bộ máy hành chính ở địa phương là không cần thiết, không phù hợp với yêu cầu của công tác cải cách thủ tục hành chính.
Mặt khác, đối với nơi đã thành lập Văn phòng đăng ký đất đai có ưu điểm là hoạt động đăng ký đất đai có sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất; việc thực hiện nhiệm vụ đã thể hiện rõ hơn tính chuyên nghiệp trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận; quy trình giải quyết công việc đã được thực hiện thống nhất, nhiều nơi đã được thực hiện gắn với hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai đã xây dựng; thời gian thực hiện thủ tục đăng ký, cấp giấy chứng nhận đã giảm từ 5 – 25 ngày so với trước đây, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân khi tham gia giao dịch về đất đai, tài sản gắn liền với đất.
Để tránh áp lực lên bộ máy hành chính Nhà nước, đồng thời để tạo sự đồng bộ trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai, phù hợp với xu thế quản lý đất đai hiện đại của các nước trên thế giới thì không nên quy định thẩm quyền cấp đổi giấy chứng nhận, cấp giấy chứng nhận khi thực hiện quyền cho hộ gia đình, cá nhân nơi đã thành lập Văn phòng đăng ký thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện mà nên giữ thẩm quyền như quy định hiện hành là Sở Tài nguyên và Môi trường. Để giảm áp lực cho Sở Tài nguyên và Môi trường, thời gian vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho Chính phủ xây dựng Nghị định số 01/2017/NĐ-CP, trong đó có bổ sung quy định Sở Tài nguyên và Môi trường được phép ủy quyền cho Văn phòng đăng ký đất đai cấp giấy chứng nhận thuộc thẩm quyền của Sở. Quy định này sẽ là một bước cải cách thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất.
P.V