Tia X và những hiểm họa khôn lường

Thứ ba, 9/2/2010 | 9:43:26 Sáng

Người bệnh có thể gặp những nguy hiểm từ máy X-quang

Máy X-quang là loại thiết bị bức xạ cần thiết để chẩn đoán và điều trị bênh, nhưng cũng ẩn chứa những nguy hiểm nếu không có biện pháp bảo vệ thích đáng.

Từ khi Wilhelm Conrad Röntgen phát hiện ra tia X có thể chẩn đoán cấu trúc xương, tia X được phát triển để sử dụng cho chụp hình y tế.

Tính nguy hiểm của các loại máy X-quang tuy thấp hơn so với nguồn phóng xạ, nhưng mức độ ảnh hưởng cũng không phải nhỏ đối với cộng đồng. Tuy vậy, việc kiểm soát chặt chẽ thường xuyên các cơ sở có sử dụng máy X-quang, dù đã được công luận nhiều lần cảnh báo, vẫn còn bị buông lỏng.

Từ những nguy cơ lọt bức xạ...

Tại một số các bệnh viện hiện nay, việc bố trí các máy X-quang ở các phòng bệnh vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn, phòng càng nhỏ, nguy cơ liều chiếu trên bệnh nhân càng tăng và liều bức xạ lọt ra ngoài càng cao nếu mức độ che chắn được áp dụng như một phòng có diện tích lớn hơn.

Ngoài ra, mức độ liều chiếu trên bệnh nhân và lọt ra ngoài còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như trình độ của kỹ thuật viên vận hành thiết bị, thế hệ và trình độ công nghệ thiết bị của từng nhà sản xuất.

Cán bộ y tế thường xuyên tiếp xúc với bức xạ ion hóa có thể gặp phải những biểu hiện cụ thể của ảnh hưởng bức xạ, có người đã vô sinh, suy giảm bạch cầu, sùi tay, sinh con dị dạng quái thai, ung thư hoặc nhẹ thì mẫn cảm dị ứng.

Hiểm họa từ X-quang còn tác động lên cộng đồng dân cư cũng rất lớn do chính nhu cầu khám và điều trị bệnh của người dân ngày càng tăng.

Những máy X-quang thông thường lẽ ra cần phải có quy định cấm dùng cho chụp răng nhưng hiện nay, nhiều cơ sở y tế, đặc biệt phòng răng tư nhân vẫn dùng. Bên cạnh đó, tồn tại những hiện tượng khác: thiếu tín hiệu cảnh báo hoặc hệ thống cửa ra vào không đảm bảo an toàn. Nhiều phòng X - quang, chủ yếu ở khu vực y tế tư nhân có diện tích nhỏ hơn quy định (dưới 12m²). Không phải các cơ sở này không biết diện tích phòng tối thiểu phải là 12m² nhưng nếu áp dụng đúng quy định thì điều kiện thực tế không cho phép cho nên phòng ốc có sao dùng vậy. Nhiều cơ sở có phòng ốc và phương tiện phòng hộ cá nhân không đảm bảo theo quy định, cửa ra vào và các cửa sổ của các phòng X-quang chưa được áp dụng biện pháp chắn tia xạ.

...Đến những chiếc máy X-quang quá "đát"

Bên cạnh những nguy hiểm từ máy X-quang cũ nhưng vẫn được sử dụng thì cũng cần nhắc đến độ an toàn của chúng. Tuổi thọ trung bình của máy X-quang là từ 7–10 năm nhưng nhiều cơ sở khám chữa bệnh hiện nay dùng máy quá "đát"; vượt qua khoảng thời gian trên. Máy càng cũ thì chùm tia độc hại khuếch tán trong không khí càng nhiều, ảnh hưởng lên cơ thể bệnh nhân càng lớn nên không đảm bảo về an toàn bức xạ cho bệnh nhân và nhân viên chụp.

Nhiều hiệu ứng xấu từ máy chụp X-quang - (Ảnh minh họa)

Máy X-quang trong chẩn đoán y khoa là loại thiết bị bức xạ mang tính nguy hiểm thấp so với nguồn phóng xạ vì mức độ ảnh hưởng chỉ ở khoảng cách gần, nhất thời, dễ dàng quản lý và khắc phục nếu xảy ra sự cố về thiết bị. Nhưng như vậy không có nghĩa là liều suất bức xạ từ các phòng X-quang là không nguy hiểm, vì các cơ sở y tế cũng là những nơi tập trung đông người, đặc biệt là đối tượng sức khỏe suy giảm.

Do việc khám chữa bệnh ở các cơ sở y tế hiện nay không thể thiếu máy X-quang nên trước khi bắt buộc các phòng X-quang nhất nhất tuân thủ quy định về diện tích, rất cần Cục Kiểm soát và an toàn bức xạ, hạt nhân sớm ra quy định chặt chẽ về đảm bảo liều suất bức xạ trong che chắn của phòng X-quang đối với nhân viên bức xạ, dân chúng và bệnh nhân.

Theo VietNamnet

Trò đùa dai hay dấu vết người ngoài hành tinh lưu lại?

Crop circle là một thuật ngữ quen thuộc trong những năm gần đây để chỉ những hình vẽ có kích thước lớn được tạo ra bằng cách san phẳng một phần những cánh đồng lúa mì, lúa mạch, hoặc ngô. Cụm từ này cũng đã được đưa vào từ điển Oxford từ năm 1990 với phần định nghĩa cho rằng có thể đây là những tác phẩm của người ngoài hành tinh.

Tàng hình nhờ phân tử tráng bạc

Một số nhà khoa học cho rằng, phân tử na-nô tráng bạc lơ lửng trong nước sẽ tạo ra loại vật liệu mềm và linh hoạt - thành phần chính để tạo ra vật vô hình. Ji-Ping Huan ở ÐH Phúc Ðán (Trung Quốc) và đồng nghiệp vừa đề xuất loại chất lỏng chứa quặng sắt có đường kính 10 na-nô mét, phủ bằng một lớp bạc dày năm na-nô mét.