(HBĐT) - Chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đóng vai trò trụ cột đảm bảo an sinh xã hội, trợ giúp người lao động (NLĐ) vượt qua khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Trong những năm qua, chính sách BHTN đã được BHXH và ngành LĐ-TB&XH phối hợp triển khai thực hiện. Với mục tiêu trở thành chỗ dựa của NLĐ, giảm áp lực tài chính cho người sử dụng lao động, BHXH và ngành LĐ-TB&XH đã triển khai nhiều giải pháp quan trọng nhằm đưa chính sách đến với NLĐ.

Anh Nguyễn Cao Cường, thị trấn Lương Sơn (Lương Sơn) là công nhân của công ty chuyên sản xuất cần gạt kính ô tô tại khu công nghiệp Lương Sơn. Do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, công ty ít việc, anh Cường buộc phải nghỉ việc. Dịch kéo dài, chưa thể tìm được việc làm ổn định khác, anh Cường quyết định làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp. "Tôi đã có sẵn ứng dụng sổ BHXH điện tử trên điện thoại, tôi vào mục BHTN điền đầy đủ thông tin hồ sơ, gửi kèm quyết định nghỉ việc và hợp đồng lao động cho cơ quan bảo hiểm. Sau một thời gian ngắn, nhân viên bảo hiểm đã liên lạc với tôi để hoàn thiện hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp" - anh Cường cho biết.

Cũng như anh Cường, hiện nhiều NLĐ trên địa bàn tỉnh đã được hưởng chính sách BHTN với thủ tục đơn giản, nhanh gọn. Đến nay, toàn tỉnh đã có gần 30 nghìn lao động được trợ cấp BHTN do ảnh hưởng dịch Covid-19, tổng số tiền chi trả hơn 68,4 tỷ đồng.

Chính sách BHTN được triển khai thực hiện từ năm 2009 với mục tiêu hỗ trợ NLĐ một phần thu nhập khi bị mất việc làm, hỗ trợ học nghề và tư vấn, giới thiệu việc làm, giúp NLĐ sớm trở lại thị trường lao động. Trong những năm qua, để triển khai thực hiện chính sách, BHXH đã chủ động phối hợp Sở LĐ-TB&XH kịp thời tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thực hiện kịp thời, kiệu quả chính sách BHTN. Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Sơn, Giám đốc BHXH tỉnh, để triển khai chính sách hiệu quả đòi hỏi không chỉ các cơ quan chức năng thực hiện, mà NLĐ cũng phải hiểu thông, hiểu rõ, tiếp cận được với chính sách. Chính vì vậy, BHXH tỉnh chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách về BHTN cho NLĐ. Đồng thời, nhằm đảm bảo chính sách được triển khai minh bạch, kịp thời, ngành tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn quy trình thủ tục làm hồ sơ đăng ký hưởng BHTN; phối hợp các ngành chức năng xây dựng chương trình thanh tra, kiểm tra việc đóng BHXH, BHTN của các doanh nghiệp; tích cực ứng dụng CNTT trong quản lý hồ sơ, người tham gia BHTN.

Hàng năm, ngành BHXH phối hợp Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Báo Hòa Bình, Đài PT-TH tỉnh xây dựng các phóng sự, chuyên mục tuyên truyền chính sách BHXH, trong đó có BHTN. Phối hợp các hội, ngành, đoàn thể như Hội Nông dân, Hội LHPN, Hội Doanh nghiệp tỉnh... tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm tại các khu công nghiệp, các huyện, thành phố nhằm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn các chính sách về BHTN đến NLĐ - đối tượng trực tiếp có quyền lợi BHTN.

Ngành LĐ-TB&XH và BHXH cũng đã xây dựng văn bản liên ngành để hướng dẫn các đơn vị trực thuộc phối hợp thực hiện tiếp nhận, giải quyết chế độ BHTN cho NLĐ và chủ sử dụng lao động, nhất là trong việc rà soát, lập danh sách chi trả BHTN, tạm dừng, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp khi NLĐ tìm được việc làm mới. Trong công tác phối hợp thực hiện việc chi trả và quản lý người hưởng, ngành BHXH tỉnh đã hợp đồng với Bưu điện tỉnh trong việc lập danh sách người hưởng, chuyển dữ liệu, bàn giao danh sách chi trả hàng tháng và kinh phí chi trả đúng ngày, đúng thời điểm, để kịp thời thông báo cho người hưởng theo ngày ghi trên quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp; thống nhất ban hành văn bản hướng dẫn quy trình chi trả và quản lý người hưởng BHXH, BHTN; chỉ đạo BHXH và Bưu điện cấp huyện thực hiện công tác chi trả trợ cấp thất nghiệp tại xã, phường, thị trấn theo các điểm chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng.

Với sự phối hợp đồng bộ, khoa học, đến nay, toàn tỉnh đã thu hơn 37.033 triệu đồng/39.241 triệu đồng BHXH và BHTN, đạt 94% kế hoạch. Năm 2021, đã có 2.508 người được hưởng trợ cấp BHTN. Trong thời gian từ tháng 7 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, có 1.488 đơn vị sử dụng lao động được giảm mức đóng BHTN từ 1% xuống 0% vào Quỹ BHTN trong 12 tháng; trên 38 nghìn NLĐ được trợ cấp với số tiền khoảng 92 tỷ đồng. BHTN đã trở thành chỗ dựa, giúp NLĐ có nguồn tái chính vượt qua khó khăn trước mắt.

Theo đồng chí Vũ Mạnh Hùng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh: Do dịch bệnh kéo dài, NLĐ từ các tỉnh miền Nam trở về và NLĐ địa phương bị mất việc làm rất lớn. Hiện nay, thực hiện chủ trương thích ứng an toàn, hiệu quả trong tình hình mới, quyết liệt đạt được mục tiêu kép vừa chống dịch vừa phục hồi sản xuất, công tác tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề được trung tâm thực hiện xuyên suốt quá trình NLĐ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tất cả những người thất nghiệp có nguyện vọng học nghề đều được hỗ trợ học nghề theo đúng quy định của pháp luật. Qua kênh của trung tâm đã có hơn 4.000 lao động vùng nông thôn đã được tư vấn, giới thiệu việc làm.

Do dịch bệnh kéo dài, thị trường lao động đã bị tác động nghiêm trọng. Với mục tiêu hỗ trợ tài chính, tư vấn dạy nghề và hỗ trợ, giới thiệu việc làm cho người lao động, chính sách BHTN thực sự là trụ đỡ quan trọng để góp phần khôi phục thị trường lao động. Tuy nhiên, thực tế chính sách BHTN cũng còn gặp nhiều khó khăn do nhiều doanh nghiệp hiện còn nợ đọng BHXH, BHTN, làm ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của NLĐ. Theo báo cáo của BHXH tỉnh, năm 2021 có 1.349 đơn vị chậm đóng, nợ BHTN. Trong đó, 866 đơn vị nợ đọng, 339 đơn vị nợ kéo dài; 90 đơn vị nợ từ 3 - 6 tháng. Có 30 đơn vị không liên lạc được, 21 đơn vị đang phá sản, giải thể với tổng số hơn 28 nghìn lao động bị nợ BHTN, tổng số tiền hơn 1.991 triệu đồng. Thực trạng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của NLĐ.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Ngọc Sơn, Giám đốc BHXH tỉnh, với phương châm đúng, đủ, kịp thời, đúng đối tượng, ngành BHXH xác định tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của NLĐ, chủ sử dụng lao động về chế độ, chính sách BHTN, từ đó có trách nhiệm tham gia đóng BHXH, BHYT và BHTN theo quy định. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm chính sách pháp luật đối với doanh nghiệp trong việc thực hiện công tác BHTN cho NLĐ. Tăng cường phối hợp với các ngành chức năng trong việc phổ biến, tuyên truyền và thực hiện chính sách BHTN. Hiện, ngành đang tiến hành nâng cấp hệ thống quản lý phần mềm BHTN và trang thông tin điện tử về chế độ, chính sách BHTN. Qua đó kết nối việc quản lý lao động tham gia BHTN, xây dựng cơ sở dữ liệu lao động tham gia đóng BHXH, BHTN. Chỉ đạo BHXH cấp huyện phối hợp Bưu điện huyện và các doanh nghiệp thực hiện chốt sổ BHXH cho NLĐ khi bị thất nghiệp và chấm dứt hợp đồng lao động, tổ chức chi trả trợ cấp thất nghiệp kịp thời cho NLĐ trong thời gian thất nghiệp.

Cùng với các giải pháp trên, ngành BHXH đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật về lĩnh vực BHTN. Phối hợp các sở, ban, ngành liên quan xử lý, giải quyết vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện chính sách BHTN.

1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau:

- Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ), hợp đồng làm việc trái pháp luật;

- Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.

2. Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ:

- 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ đối với các trường hợp: HĐLĐ có xác định và không xác định thời hạn.

- 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ đối với các trường hợp: ký HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng.

3. Đã đăng ký thất nghiệp và nộp hồ sơ hưởng trợ cấp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm.

4. Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau:

- Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;

- Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;

- Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;

- Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù;

- Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;

- Chết.

NHÓM Ý KIẾN

* Phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể để người lao động không bị thiệt thòi

 Trần Văn Hùng
Giám đốc BHXH huyện Kim Bôi

Thực hiện Nghị quyết số 116/NQ-CP, ngày 24/9/2021 của Chính phủ về chính sách hỗ trợ người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). BHXH huyện Kim Bôi phối hợp với Trung tâm VH-TT&TT huyện, UBND các xã, phường, thị trấn phát trên hệ thống loa truyền thanh tuyên truyền chế độ, chính sách để các đơn vị, NLĐ được biết về đối tượng, điều kiện được hưởng hỗ trợ, mức hỗ trợ, thủ tục đề nghị hưởng…  Phối hợp với Phòng LĐ-TB&XH huyện rà soát những NLĐ tham gia BHTN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Thực hiện đa dạng, linh hoạt các hình thức giao dịch hồ sơ để triển khai các chính sách hỗ trợ; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, phối hợp với các đơn vị sử dụng lao động rà soát, kiểm tra, bổ sung thông tin về thời gian đóng BHTN, số tài khoản cá nhân… của người lao động. Qua nghiệp vụ phối hợp, vừa qua, BHXH huyện đã rà soát được 20 người được hưởng chính sách mà họ lại không biết. Từ đó thông báo cho chủ sử dụng lao động, địa phương để được hưởng chế độ.

  

* Triển khai nhiều hơn nữa những chính sách hỗ trợ người lao động bị mất việc do ảnh hưởng dịch Covid-19 

   Nguyễn Xuân Biển

Xã Mông Hóa, thành phố Hòa Bình

Chính sách bảo hiểm thất nghiệp thực sự có ý nghĩa trong thời điểm này đối với gia đình tôi. Trước đây, tôi làm việc tại Hà Nội. Thời điểm dịch Covid-19 bùng phát đợt tháng 6 – tháng 7, tôi đã phải nghỉ việc về nhà. Công ty gần như không có hỗ trợ gì về lương vì công ty cũng gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, tôi chỉ làm việc loanh quanh thành phố theo hình thức lao động tự do, ai thuê gì làm nấy. Tình hình dịch Covid-19 tiếp tục còn những diễn biến phức tạp. Vì vậy, tôi mong cùng với chính sách về hỗ trợ thất nghiệp Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục triển khai nhiều hơn nữa những chính sách khác để tạo việc làm, phát triển KT-XH và hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động bị mất việc do dịch bệnh.