Những năm qua, đặc biệt từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW, Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự đã quán triệt, xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo và tổ chức thực hiện phù hợp, trong đó đã thể hiện rõ vai trò của nghiên cứu lý luận chính trị trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự là cơ quan nghiên cứu khoa học đa ngành có chức năng, nhiệm vụ nghiên cứu, tổng kết, phát triển và ứng dụng tri thức khoa học xã hội nhân văn vào lĩnh vực quân sự. Những năm qua, Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự đã chủ động đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận chính trị. Qua đó, trực tiếp góp phần quan trọng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Cụ thể, công tác nghiên cứu lý luận chính trị ở Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự đã góp phần tổng kết, bổ sung phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Trên cơ sở bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, hằng năm, Viện đã tổ chức nghiên cứu khoa học chặt chẽ, tuân thủ các nguyên tắc lãnh đạo, chỉ huy và quản lý tập trung, thống nhất của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng Cục Chính trị và Học viện Chính trị; triển khai đồng bộ nhiệm vụ nghiên cứu khoa học với nhiều loại hình nghiên cứu, cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng; cả nghiên cứu lý luận chính trị, cả tổng kết thực tiễn với nhiều loại hình và quy mô đề tài khác nhau, nhiều chuyên đề khoa học, hội thảo, tọa đàm, sinh hoạt học thuật, biên soạn sách, viết báo, tạp chí và thực hiện nhiều nhiệm vụ nghiên cứu, tổng kết lý luận do Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Học viện Chính trị giao. Trong đó, đã tâp trung nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong tình hình mới.

Đặc biệt, Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự đã có đóng góp quan trọng vào việc tổng kết công tác lý luận trong thời kỳ đổi mới; tổng kết nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; tổng kết quan điểm lý luận bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của Đảng Cộng sản Việt Nam và 10 năm thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Tổng kết, bổ sung, phát triển Cương lĩnh 1991; tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, ngày 9/10/2014 của Bộ Chính trị về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030; nghiên cứu, tổng kết đấu tranh chống âm mưu "diễn biến hòa bình” của chủ nghĩa đế quốc đối với Việt Nam; tiếp tục nghiên cứu kiện toàn cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội nhân dân Việt Nam và sự nghiệp quốc phòng.

Bên cạnh đó, công tác nghiên cứu lý luận chính trị của Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự còn góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng, Nhà nước, Quân đội hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách, xây dựng quân đội tinh nhuệ về chính trị trong tình hình mới.

Viện đã triển khai đồng bộ nhiệm vụ nghiên cứu khoa học với nhiều loại hình nghiên cứu, trong đó nghiên cứu lý luận chính trị của Viện được đẩy mạnh. Tập trung nghiên cứu tổng kết quá trình hình thành, phát triển chức năng, nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam, qua đó đóng góp quan trọng vào việc tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; góp phần phát triển khoa học xã hội và nhân văn quân sự, đóng góp quan trọng vào việc bổ sung và phát triển lý luận bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tinh nhuệ về chính trị trong điều kiện mới.

Với kết quả nghiên cứu lý luận nói chung và nghiên cứu lý luận chính trị nói riêng, Viện đã tham mưu, đề xuất và trực tiếp nghiên cứu nhiều vấn đề mới đặt ra trong bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân và xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam. Các công trình nghiên cứu của Viện đã cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách quốc phòng, quân sự Việt Nam, góp phần phát triển và từng bước hoàn thiện tư duy lý luận của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng quân đội tinh nhuệ về chính trị trong thời kỳ mới.

Đặc biệt, công tác nghiên cứu lý luận chính trị của Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự cũng góp phần cung cấp luận cứ, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng.

Là một trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự của quân đội, Viện đã tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ đấu tranh tư tưởng, lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng với nhiều cách thức, phương pháp hiệu quả. Trong đó, coi trọng nghiên cứu lý luận chính trị, tổng kết thực tiễn, góp phần nhận diện rõ hơn, đầy đủ hơn về các thế lực thù địch, đề xuất đúng, trúng các nội dung, hình thức, biện pháp đấu tranh. Thông qua đề tài khoa học, sách, hội thảo, các bài báo, bài viết chính luận đấu tranh có tính lý luận và thực tiễn cao, giàu tính thuyết phục, nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Phân tích, nêu bật giá trị, sức sống, khả năng tiếp thu và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Làm rõ bản chất cách mạng, khoa học của đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo sự đồng thuận và nhất trí cao trong quán triệt, tổ chức thực hiện, đưa chủ trương, chính sách vào cuộc sống. Phản bác kịp thời những luận điệu xuyên tạc đường lối, chính sách đối nội và đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Vạch mặt những thủ đoạn lợi dụng dân chủ, núp bóng "phản biện” bóp méo các chủ trương, chính sách trên các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, khoa học, quốc phòng - an ninh, đối ngoại gây sự phân tâm, giảm sút lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Đây có thể coi là những điểm mấu chốt của đổi mới, nâng cao chất lượng đấu tranh tư tưởng, lý luận ở Viện trong tình hình mới.

Hiện nay, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ chung của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và cả hệ thống chính trị. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII đã khẳng định rõ yêu cầu: "Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa” trong nội bộ” (1). Quán triệt sâu sắc quan điểm nói trên, để phát huy vai trò nghiên cứu lý luận chính trị ở Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể, lực lượng nghiên cứu lý luận chính trị ở Viện. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu; mà nội dung chủ yếu là phải thường xuyên quán triệt đầy đủ, sâu sắc các chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên về nghiên cứu khoa học và nghiên cứu lý luận chính trị; cấp ủy, chỉ huy các cấp phải coi trọng việc quán triệt, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ đảng viên, cán bộ nghiên cứu; tăng cường hội thảo, tọa đàm, trao đổi nâng cao nhận thức, trách nhiệm về nghiên cứu lý luận chính trị ở Viện.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự quản lý của người chỉ huy các cấp đối với nghiên cứu lý luận chính trị, làm cho hoạt động này luôn được lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý chặt chẽ, bảo đảm tính khoa học và giữ vững định hướng chính trị trong nghiên cứu. Cùng với tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Chính trị, phải bảo đảm sự lãnh đạo thường xuyên, trực tiếp của Đảng ủy, quản lý của Chỉ huy Viện; phát huy vai trò của các chi bộ, chi ủy các ban nghiên cứu; xây dựng Viện, các ban vững mạnh toàn diện, ngang tầm, đủ sức lãnh đạo hoạt động nghiên cứu lý luận chính trị.

Ba là, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm nhiệm vụ nghiên cứu lý luận chính trị. Nhận thức được tầm quan trọng của cán bộ nghiên cứu khoa học, trong thời gian tới, Đảng ủy, Chỉ huy Viện sẽ tập trung vào tuyển chọn, tạo nguồn, quy hoạch cán bộ nghiên cứu lý luận chính trị; đồng thời yêu cầu phải bồi dưỡng nâng cao tri thức, trình độ, đúc rút phương pháp, qua thực tiễn triển khai các công trình, đề tài nghiên cứu lý luận chính trị; làm tốt công tác quản lý, đánh giá, luân chuyển, bố trí, sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ nghiên cứu lý luận chính trị; coi trọng phát huy tính chủ động, tự giác của đội ngũ cán bộ, phấn đấu, tu dưỡng, học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực, phong cách công tác.

Bốn là, xác định chính xác các nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức, phương pháp nghiên cứu lý luận chính trị. Đây là một trong những yêu cầu rất cao nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ nghiên cứu lý luận chính trị của Viện trong thời gian tới. Trong đó, cần tập trung xác định những vấn đề lý luận quan trọng đã được vận dụng và đang nảy sinh đặt ra, đón trước các vấn đề cần nghiên cứu tổng kết trong thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng quân đội tinh nhuệ về chính trị; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; những vấn đề về giữ vững bản chất chính trị của Quân đội, nguyên tắc lãnh đạo và tổ chức quân đội dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước. Đồng thời, phải coi trọng vận dung phương pháp nghiên cứu lý luận chính trị, thực hiện đa dạng các loại hình, cấp độ nghiên cứu, làm cho hoạt động nghiên cứu lý luận chính trị của Viện ngày càng đi vào chiều sâu, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao./.