Mường Khói xưa gồm 2 xã Hoài Ân và Hiếu Nghĩa, nay thuộc 2 xã Ân Nghĩa và Tân Mỹ, nằm ở phía Đông Nam huyện Lạc Sơn. Với địa hình núi rừng hiểm trở thuận lợi cho phong trào hoạt động cách mạng nên Xứ ủy Bắc Kỳ đã quyết định chọn Mường Khói để xây dựng chiến khu cách mạng, chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền. Tại chiến khu Mường Khói đã có cơ sở cứu quốc từ trước, mặt khác, lang đạo Mường Khói đã được giác ngộ quyết tâm đi theo cách mạng, tích cực giúp đỡ, tạo điều kiện cho cán bộ Việt Minh về gây dựng phong trào, tuyên truyền, tập hợp quần chúng tham gia vào đoàn thể cứu quốc. Trong đó, Mường Khói đã tập hợp được một trung đội tự vệ cứu quốc do ông Quách Rưỡng chỉ huy.
Cấp ủy, chính quyền xã Ân Nghĩa (Lạc Sơn) quan tâm sưu tầm, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị của các hiện vật lịch sử được lưu giữ tại Nhà truyền thống cách mạng nhằm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Với khí thế cách mạng sục sôi, trung đội tự vệ chiến khu cách mạng Mường Khói với vũ khí thô sơ như: dao, nỏ, giáo mác, gậy gộc ngày đêm luyện tập, sẵn sàng chờ thời cơ tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Ban cán sự Đảng tỉnh đã chọn nơi đây mở lớp huấn luyện quân sự cho 12 thanh niên Vụ Bản và 40 thanh niên của 2 xã Hoài Ân và Hiếu Nghĩa. Tháng 7/1945, các đồng chí: Vương Thừa Vũ, Bạch Đằng Phong đã chọn xóm Lọt và ngôi nhà của đồng chí Bùi Văn Khuýnh làm địa điểm mở lớp "Trường Sơn du kích kháng Nhật học hiệu” để bồi dưỡng cán bộ nòng cốt các tỉnh: Sơn La, Hòa Bình, Hà Nam, Hà Đông, Sơn Tây, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Hà Nội… về học tập chính trị, quân sự, công tác vận động quần chúng xây dựng căn cứ địa và kinh nghiệm chỉ đạo kháng chiến. Các tổ cứu quốc ở Vụ Bản, Mường Khói hết lòng nuôi dưỡng, bảo vệ, che chở cán bộ lớp học trong hoàn cảnh nhân dân đang trải qua nạn đói khủng khiếp năm 1945. Suốt đêm 19/8/1945, quần chúng đốt đuốc, tập trung cùng các chiến sỹ tự vệ hát vang những bài ca cách mạng.
Trước khí thế cách mạng hào hùng của quần chúng ở chiến khu, bọn tay sai chính quyền thực dân Hoài Ân và Hiếu Nghĩa hoảng sợ, tự động đem lương thực, thực phẩm, đồng chiện nộp cho cách mạng. Ngày 20/8/1945, đơn vị tự vệ chiến đấu và quần chúng từ chiến khu Mường Khói phối hợp với các hội cứu quốc, nhân dân thị trấn Vụ Bản tiến hành khởi nghĩa. Viên tri châu Quách Hàm hoảng sợ đầu hàng, giao nộp sổ sách, dấu ấn cho cách mạng. Sáng 21/8/1945, gần 50 chiến sỹ tự vệ cùng hàng trăm quần chúng cứu quốc của chiến khu Mường Khói và thị trấn Vụ Bản đã giương cao cờ đỏ sao vàng, theo đường 12A tiến ra thị xã Hòa Bình, phối hợp cùng lực lượng của các chiến khu: Cao Phong - Thạch Yên, Tu Lý - Hiền Lương giành chính quyền tỉnh lỵ vào ngày 23/8/1945.
Phát huy truyền thống yêu nước của quê hương anh hùng, những năm qua, cấp ủy, chính quyền và nhân dân xã Ân Nghĩa đã tập trung lãnh đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH. Năm 2017, xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 8,9%; thu nhập bình quân đạt trên 35 triệu đồng/người/năm; Đảng bộ và hệ thống chính trị được xây dựng trong sạch, vững mạnh; an sinh xã hội đảm bảo; ANCT - TTATXH ổn định và giữ vững… Những thành tựu đó là cơ sở vững chắc để cán bộ, đảng viên và nhân dân vùng chiến khu xưa tiếp tục nỗ lực phấn đấu, phát huy tiềm năng, lợi thế xây dựng quê hương ngày càng phồn vinh, phát triển.
Phát triển bởi ICT GROUP.
