Sự việc kéo dài đến 14 năm
Liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ tại khu Đống Lóng, xóm Băn Chao, sự việc diễn ra từ khi chưa sáp nhập địa giới hành chính cấp xã, vẫn còn là xã Phú Lương (cũ). Các hộ: Bùi Văn Quý, Bùi Văn Bổng, Bùi Văn Nin, Bùi Thị Nhiệt, Bùi Văn Sất phản ánh về việc có mảnh đất màu tại Bãi Thúc (tức khu Đống Lóng) được HTX Ba Sẽ thuộc xã Phú Lương (cũ) chia cho để sản xuất từ năm 1987, các hộ dân sử dụng trồng màu nhiều năm. Đại diện các hộ dân, ông Bùi Văn Quý cho rằng: "Sau nhiều năm canh tác tại đây, đến năm 2008, UBND xã cấp đất không đúng quy định vào đất nông nghiệp của một số hộ dân, phân lô bán nền, không có quyết định thu hồi đất, không có kiểm đếm đền bù cho người dân. Đến nay, những hộ có sổ đỏ đến đổ đất, phá cây trồng của chúng tôi”.
Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Huyện uỷ Lạc Sơn xác nhận tại hồ sơ đo đạc địa chính năm 2004, khu đất Đống Lóng thuộc xóm Băn Chao, xã Phú Lương (cũ) là đất màu do UBND xã quản lý. Theo đồng chí Bùi Văn Âu, Phó Chủ tịch UBND xã Quyết Thắng (nguyên là cán bộ địa chính xã Phú Lương thời điểm đó), HĐND xã Phú Lương (cũ), khoá XVII, tại Kỳ họp thứ 4, ngày 27/6/2005 đã ra Nghị quyết số 04 về việc "quy hoạch khu đất màu chuyển sang đất thổ cư”, trong đó nêu rõ việc HĐND xã đã nhất trí theo báo cáo của UBND xã Phú Lương về định hướng quy hoạch khu đất màu, gồm Đống Chạo 1,48 ha và Bãi Thúc (tức Đống Lóng hiện nay) 1,78 ha chuyển sang làm khu đất thổ cư. Đến ngày 30/10/ 2006, UBND xã Phú Lương ra Quyết định số 23 về việc "thành lập hội đồng tư vấn giao đất xã Phú Lương”, gồm các ông: Bùi Văn Dử, Phó Chủ tịch UBND xã; Bùi Văn Âu, cán bộ địa chính xã; Bùi Văn Diếm, Chủ tịch UBMTTQ xã; Quách Đặng Chiến, Chủ tịch Hội Nông dân xã và các ông, bà trưởng xóm trong toàn xã. Tiếp đó, ngày 1/12/2006, UBND xã Phú Lương ra Thông báo số 06b về việc "đăng ký quyền sử dụng đất khu vực Đống Lóng (Bãi Thúc) và gửi đến các trưởng xóm. Thông báo nêu rõ: "Khu vực đất màu Đống Lóng (Bãi Thúc) xóm Chao (nay là xóm Băn Chao) đã được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng làm đất thổ cư. Những hộ có nhu cầu về đất ở và có hộ khẩu thường trú tại xã Phú Lương 3 năm trở lên được đăng ký quyền sử dụng đất tại UBND xã, kể từ ngày 1 - 15/12/2006 (ưu tiên những hộ có hộ khẩu tại xóm Chao, xóm Băn). Đề nghị các đồng chí trưởng xóm thông báo rộng rãi đến nhân dân được biết và thực hiện”. Sau khi kết thúc thời gian thông báo, Hội đồng tư vấn giao đất xã đã lập biên bản về việc "kết thúc đăng ký quyền sử dụng đất thổ cư” vào hồi 10h ngày 15/12/2006, trong đó nêu: "Hội đồng tư vấn giao đất xã Phú Lương đã thông báo rộng rãi đến tất cả các xóm có hộ đăng ký quyền sử dụng đất. Nhưng đến hồi 10h ngày 15/12/2006 chỉ có một số hộ đến để làm thủ tục (gồm 8 hộ ở xóm Băn và 3 hộ ở xóm Chao). Các hộ còn lại đã đăng ký nếu quá 14h ngày 15/12/2006 không đến UBND xã để làm thủ tục thì Hội đồng tư vấn giao đất xã sẽ không giải quyết”.
Đến năm 2008, UBND xã làm tờ trình ngày 28/11/2008 về việc "đề nghị giao 2.344 m2 đất cho 11 hộ tại xóm Chao, xã Phú Lương làm nhà ở” gửi UBND huyện, Phòng TN&MT huyện Lạc Sơn. Căn cứ đó, UBND huyện Lạc Sơn ra Quyết định số 1795, ngày 4/12/2008 về việc "giao 2.344 đất m2 cho 11 hộ tại xóm Chao, xã Phú Lương làm nhà ở”, trong đó, Điều 2 quy định rõ: Giao UBND xã Phú Lương phối hợp Phòng TN&MT giao đất, cắm mốc đúng vị trị, địa điểm trên thực địa cho 11 hộ sau khi các hộ đã nộp tiền sử dụng đất và làm đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định hiện hành”.
Đến nay, các hộ dân vẫn khẳng định không được biết hay được thông báo gì về việc cấp GCNQSDĐ trên đất màu tại khu Đống Lóng mà họ canh tác trước đây. Ông Bùi Văn Tiến, xóm Băn Chao gửi gắm: "Mong các cấp chính quyền tiếp tục làm rõ vấn đề để hộ dân chúng tôi được sáng tỏ, giải quyết thoả đáng. Đề nghị chính quyền địa phương công khai, minh bạch việc thông báo trình tự, thủ tục đến người dân để chúng tôi được biết và tham gia”.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Theo kết quả xác minh của UBKT Huyện uỷ Lạc Sơn, việc Đảng uỷ, UBND xã Phú Lương (cũ) quy hoạch đất giãn dân, sau đó làm thủ tục để cấp GCNQSDĐ cho 11 hộ (năm 2008) và 5 hộ (năm 2013) là đúng quy định. Quá trình thực hiện các thủ tục (thuộc trách nhiệm của UBND cấp xã) đã được UBND xã Phú Lương (cũ) thực hiện cơ bản đảm bảo theo quy định, đã được Phòng TN&MT huyện thẩm định, tham mưu UBND huyện cấp GCNQSDĐ cho các hộ theo quy định.
Tuy nhiên, việc thông báo cho dân thời gian đến làm thủ tục để đề nghị cấp GCNQSDĐ (bao gồm cả việc nộp trước tiền sử dụng đất là 2 triệu đồng/hộ) đối với 11 hộ đủ điều kiện, UBND xã giao cho Hội đồng tư vấn giao đất của xã thông báo đến trưởng xóm và các hộ dân. Nhưng Hội đồng tư vấn giao đất xã không có văn bản thông báo cụ thể ngày, giờ bắt đầu nhận hồ sơ làm thủ tục và thời gian kết thúc, mà thực hiện trực tiếp bằng lời nói thông qua trưởng xóm. Hội đồng tư vấn giao đất của xã không lập biên bản kết thúc nhận hồ sơ để chốt danh sách các hộ đã làm thủ tục đề nghị cấp GCNQSDĐ.
Đồng chí Bùi Văn Hào, Phó Chủ nhiệm UBKT Huyện uỷ Lạc Sơn cho biết: "Sau khi xác định đây là đơn thư ký tên tập thể, thuộc loại đơn tố cáo không phải giải quyết theo quy định nên Thường trực Huyện uỷ Lạc Sơn đã giao UBKT Huyện uỷ nắm tình hình, làm việc trực tiếp với các tổ chức, cá nhân có liên quan để xác minh. Quá trình xác minh, ngoài vụ việc ở xóm Băn Chao, tập thể và một số cá nhân còn liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ tại khu đất Bãi Trỏng thuộc xóm Rềnh (chợ Phú Lương cũ) và việc một số hộ làm nhà trái phép trên đất nông nghiệp (đất màu) dọc tuyến đường 436. Theo đó, trên cơ sở xác minh, Thường trực Huyện uỷ đã chỉ đạo UBKT Huyện uỷ tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tập thể BCH Đảng bộ xã Quyết Thắng và 3 đảng viên có liên quan trực tiếp. Sau khi phân tích ưu điểm, khuyết điểm, chỉ ra nguyên nhân, UBKT Huyện uỷ xác định chưa đến mức vi phạm phải xử lý kỷ luật nên đã đề nghị Đảng uỷ xã và các cá nhân có liên quan trực tiếp tự kiểm điểm, rút kinh nghiệm”.
Gia Khánh