Bắt đầu được quan tâm đầu tư, triển khai mạnh mẽ từ năm 2012 đến nay, hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật của học sinh trung học tỉnh ta ngày càng có nhiều tiến bộ, khẳng định năng lực của học sinh cũng như giáo viên tỉnh nhà. Đồng thời cụ thể hóa một cách rõ nét nỗ lực của ngành giáo dục trong việc đổi mới hình thức tổ chức dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục.
Đồng chí Đặng Quang Ngàn, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: Quan điểm của ngành giáo dục là luôn khuyến khích, tạo điều kiện cho học sinh trung học nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật, công nghệ và vận dụng kiến thức của các môn học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Qua đó đổi mới hình thức và phương pháp đánh giá kết quả học tập; phát triển năng lực và phẩm chất học sinh; thúc đẩy giáo viên tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; nâng cao chất lượng dạy học trong các cơ sở giáo dục trung học. Đồng thời tăng cường tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm, sáng tạo theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Ngành khuyến khích các nhà trường, tổ chức, cá nhân hỗ trợ hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh trung học. Tạo cơ hội để học sinh trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu KHKT của mình.
Dự án "Máy phát điện nhờ năng lượng đối lưu và năng lượng gió” thể hiện sự mạnh dạn, sáng tạo của học sinh lớp 8 trường THCS Hạ Bì (huyện Kim Bôi).
Liên tục từ năm 2013 đến nay, ngành GD&ĐT đã tổ chức Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh giành cho học sinh trung học. Nổi bật như cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học vừa diễn ra tháng 12/2017 đã thu hút sự tham gia của 45 dự án (gần gấp đôi số dự án so với năm học 2016 – 2017). Theo Ban tổ chức đánh giá, số dự án tham gia năm nay được chuẩn bị kỹ hơn, đầu tư nhiều hơn, chất lượng chuyên môn cao hơn. Đặc biệt, ngoài các đơn vị có truyền thống tham gia tích cực và đạt thành tích cao như THPT chuyên Hoàng Văn Thụ, phòng GD&ĐT huyện Yên Thủy, THPT Công Nghiệp... có những đơn vị tham gia lần đầu nhưng đã có thành tích tốt như THPT Tân Lạc, THPT Lạc Long Quân.
Với 10 dự án tham gia năm nay, trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ đã có 8 dự án đoạt giải nhất, 1 dự án đoạt giải nhì và 1 dự án đoạt giải ba. Trao đổi với chúng tôi, thầy giáo Phạm Đình Mẫn (giáo viên bộ môn Vật lý, trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) người đã có nhiều năm hướng dẫn học sinh tham gia và đoạt giải cao trong các kỳ thi khoa học cấp tỉnh, cấp quốc gia chia sẻ: Các em học sinh ngày càng ham học hỏi, sáng tạo và đặc biệt yêu thích việc áp dụng kiến thức, lý thuyết đã được học vào thực tế. Do đó, việc nghiên cứu khoa học sẽ tạo cơ hội, môi trường cho học sinh được trải nghiệm, chia sẻ về kiến thức kỹ năng, hình thành sản phẩm khoa học. Vai trò của giáo viên là giúp đỡ học sinh tiếp cận và vận dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học, sản phẩm khoa học vào thực tiễn. Đồng thời rèn luyện cho các em những kỹ năng cần thiết cho hoạt động nghiên cứu khoa học, học tập và trong cuộc sống. Thực tế giảng dạy, hướng dẫn tôi nhận thấy các em có rất nhiều ý tưởng hay, sáng tạo và thiết thực, có thể vận dụng được kiến thức học trên lớp. Những dự án được chúng tôi lựa chọn để hướng dẫn học sinh thực hiện đều có tính ứng dụng cao, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Đáng phấn khởi hơn cả là ở bậc THPT, trước đây chủ yếu chỉ có học sinh lớp 11, 12 tham gia thực hiện các dự án thì năm học 2017 – 2018 đã có nhiều học sinh lớp 10 mạnh dạn, tự tin tham gia và đạt giải cao.
Từ các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, tỉnh ta đã chọn lựa được các dự án có chất lượng tham gia thi cấp quốc gia và đạt giải cao. Tiêu biểu như các dự án: "Thiết bị đưa nước lên vùng cao dùng sức nước” (trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) giải nhất quốc gia, "Thiết bị lọc nước biển bằng năng lượng thừa của động cơ nhiệt” giải nhì quốc gia, "Bảo quản cam Cao Phong bằng hợp chất thiên nhiên” của trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ đạt giải ba quốc gia...
Đây đều là những dự án đã gây ấn tượng đặc biệt với Ban giám khảo cuộc thi cấp quốc gia vì đề tài của các em mang tính thiết thực, xuất phát từ cuộc sống của chính các em, có thể đề tài còn đơn giản nhưng lại là những gợi ý rất có ý nghĩa cho sự gắn kết giữa nghiên cứu khoa học. Kết quả lĩnh vực nghiên cứu khoa học của học sinh trung học tỉnh ta đã góp phần quan trọng vào việc khẳng định và nâng cao chất lượng giáo dục, đưa giáo dục miền núi tiến kịp với vùng thuận lợi.
Dương Liễu
Phát triển bởi ICT GROUP.
