Nhà giàn DK1 là Cụm dịch vụ kinh tế - khoa học kỹ thuật được bắt đầu xây dựng từ năm 1989 dưới dạng các nhà giàn, trên thềm lục địa phía Nam đất nước, cách đất liền khoảng 250 - 350 hải lý. Hiện nay, 15 nhà giàn DK1 thuộc các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu và Cà Mau. Cụm bãi cạn: Phúc Nguyên, Phúc Tần, Huyền Trân, Quế Đường, Tư Chính, Ba Kè, Cà Mau… được ví như những "pháo đài” chốt giữ nơi tiền tiêu, đầu sóng ngọn gió.
Nhà giàn DK1 sừng sững giữa biển trời như cột mốc đánh dấu chủ quyền thềm lục địa thiêng liêng của Việt Nam. Mùa nắng chịu nắng nóng, mùa mưa thường có bão, áp thấp nhiệt đới, sóng to gió lớn. Vượt qua những khó khăn, thách thức và cả sự hiểm nguy, các cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DK1 (Tiểu đoàn DK1 - Vùng 2 Hải quân) vẫn trụ vững, hiên ngang nơi tuyến đầu.
Đến tháng 5/2024, nhà giàn DK1/10 ở bãi cạn Cà Mau đã có 30 năm hoạt động (1994 - 2024), khẳng định vị thế của mình nơi trời Nam gió lộng, trùng khơi. Trong chuyến thăm nhà giàn DK1/10 dịp Tết Nguyên đán vừa qua, nhiều câu hỏi được đặt ra: Bên cạnh nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất là bảo vệ, khẳng định chủ quyền thiêng liêng ở thềm lục địa phía Nam Tổ quốc, cuộc sống thường ngày của cán bộ, chiến sĩ có gì đặc biệt khi chừng ấy con người sống, sinh hoạt ở 3 tầng nhà giàn giữa mênh mông sóng nước? Bước lên nhà giàn DK1/10 mà các chiến sĩ gọi một cách thân thương là "nhà em”, đoàn công tác khá bất ngờ bởi trên 3 tầng nhà giàn cách mặt biển 25 - 30m, cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ thật gần gũi như cuộc sống quê nhà. Trên nhà giàn có những vườn rau tự tạo bằng thùng xốp, thùng nhựa với các loại rau quen thuộc như dền, mồng tơi, ớt, đinh lăng, hành, tỏi… xanh ngắt vươn ra phía biển; đàn vịt được tăng gia; những chú gà trống như người bạn báo thức mỗi sáng, mỗi chiều quấn quýt bàn tay chiến sĩ. Nhịp sống thật bình dị.
Quân nhân chuyên nghiệp Bùi Văn Minh tâm sự: "Ngoài thời gian huấn luyện, trực nhiệm vụ, anh em cùng chia sẻ việc nhà: người câu cá, người trồng rau, người chăm gà. Nghe tiếng gà gáy chúng tôi cảm giác như đang sống ở đất liền…”. Chú gà trống như hiểu được tiếng người, gáy một hồi dài vang cả nhà giàn khiến ai chứng kiến đều thấy thú vị. Ngoài những điều kiện để bảo đảm cuộc sống thường ngày như: điện thắp sáng sinh hoạt bằng pin năng lượng mặt trời, sóng điện thoại, ti vi và rađiô, sách, báo… cán bộ, chiến sĩ còn có các điều kiện để tập luyện thể thao (bóng bàn, máy tập thể hình…). Nếu so với trước đây, điều kiện ăn ở, sinh hoạt của cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DK1 đã được cải thiện rất nhiều…
Đại úy Phạm Tiến Dũng từng công tác ở 7 - 8 nhà giàn vào nhiều thời điểm khác nhau chia sẻ: Tôi vừa hoàn thành chuyến công tác nhà giàn DK1/14 ở bãi Tư Chính. Quãng thời gian ở nhà giàn, anh em cán bộ, chiến sĩ như một gia đình. Đồng cam, cộng khổ nơi nhà giàn như cùng câu cá để cải thiện bữa ăn hàng ngày, tăng gia sản xuất. Mỗi khi câu được cá to, cá ngon, anh em hồ hởi xúm vào cùng giong, kéo đưa cá lên nhà giàn, rồi chế biến, nấu nướng. Những phút giải lao, khi đêm về… những "cây ghi ta” như anh Đinh Xuân Phơn, như tôi được dịp trổ tài, chia sẻ, động viên nhau cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ giữa biển xa… "Giữa trùng khơi vẫn xanh ngời/ Giữa biển trời vẫn sống yêu đời/ Lính nhà giàn là thế đó/ Mấy chậu hoa luống rau cà/ Vẫn vượt lên nỗi nhớ quê nhà”. Bao lần anh Phạm Tiến Dũng và đồng đội hát say sưa bài "Mùa xuân DK” của nhạc sĩ Thập Nhất, vậy mà lần nào cảm xúc cũng dâng trào. Bởi bài hát, lời ca thật gần gũi và dung dị như chính cuộc sống sinh hoạt, chiến đấu của các chiến sĩ nhà giàn DK1…
Ở nhà giàn DK1/9 (bãi cạn Ba Kè), các gian tầng được bố trí khoa học, hợp lý. Ngoài các điểm để chăn nuôi, tăng gia sản xuất (nuôi vịt, gà, lợn), trồng rau…được sắp xếp quy củ, ngăn nắp, vệ sinh, các khu tập luyện, giải trí của cán bộ, chiến sĩ được bố trí tiện lợi, thân thiện. Thượng úy Đồng Xuân Phong, Chính trị viên cho biết: Cán bộ, chiến sĩ được tiếp cận các thiết chế văn hóa, thể thao (sách báo, dụng cụ tập luyện thể dục thể thao, cờ vua, cờ tướng...) và các hoạt động văn hóa, văn nghệ khác, Đây chính là nguồn động viên, điểm tựa tinh thần để cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, xác định tốt tư tưởng, sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao...
Ngẫm nghĩ về cuộc sống thường ngày của người chiến sĩ chốt giữ nhà giàn DK1 nơi biển xa, càng thấm thía câu thơ của tác giả, Thiếu tướng quân đội Nguyễn Văn Tín: "Lặng im nghe sóng kể/ Câu chuyện lính nhà giàn/ Giữa mênh mông trời bể/ Lẻ loi và gian nan/ Chung một sàn nhà hẹp/ Chung giống nhau chất thép/ Mười quê như một quê…”.
Bùi Huy