(HBĐT) - Ngày 6/7/2022, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 69-QĐ/TW về kỷ luật tổ chức, đảng viên (ĐV) vi phạm (Quy định 69), thay thế Quy định số 07-QĐi/TW, ngày 28/8/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về xử lý kỷ luật tổ chức Đảng (TCĐ) vi phạm và Quy định số 102-QĐ/TW, ngày 15/11/2017 của Bộ Chính trị khóa XII về xử lý kỷ luật ĐV vi phạm. 

Quy định 69 gồm 4 chương, 58 điều, quy định nguyên tắc xử lý, nội dung vi phạm và hình thức kỷ luật TCĐ, ĐV vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật; áp dụng đối với TCĐ (gồm cả TCĐ đã hết nhiệm kỳ hoạt động, đã giải thể, thay đổi do chuyển giao, chia tách, sáp nhập) và ĐV (gồm cả ĐV bị tuyên bố mất tích, ĐV đã qua đời nhưng có vi phạm đặc biệt nghiêm trọng).

Về nguyên tắc xử lý kỷ luật, Quy định 69 nêu rõ: Tất cả TCĐ và ĐV bình đẳng trước kỷ luật của Đảng. TCĐ và ĐV vi phạm chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đều phải xem xét thi hành kỷ luật công minh, chính xác, kịp thời. Thi hành kỷ luật phải đúng nguyên tắc, quy trình, thủ tục và thẩm quyền theo quy định của Đảng. Khi xem xét kỷ luật phải căn cứ vào nội dung, động cơ, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm, hoàn cảnh cụ thể, các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ, ý thức, thái độ tự phê bình, tiếp thu phê bình và kết quả sửa chữa, khắc phục khuyết điểm, vi phạm, hậu quả đã gây ra.

Một hành vi vi phạm chỉ bị kỷ luật 1 lần bằng 1 hình thức kỷ luật. Khi cùng một thời điểm xem xét kỷ luật, nếu có từ 2 hành vi vi phạm trở lên thì xem xét, kết luận từng hành vi vi phạm và quyết định chung bằng 1 hình thức kỷ luật cao nhất; không tách riêng từng hành vi vi phạm để thi hành các hình thức kỷ luật khác nhau và kỷ luật nhiều lần.

ĐV vi phạm pháp luật phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; ĐV vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, bị truy nã, bị tòa án tuyên phạt từ hình phạt cải tạo không giam giữ trở lên thì khai trừ ra khỏi Đảng; nếu hình phạt nhẹ hơn cải tạo không giam giữ thì tùy nội dung, tính chất, mức độ hậu quả, nguyên nhân vi phạm và các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ để thi hành kỷ luật Đảng (KLĐ) tương xứng...

KLĐ không thay thế kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể và các hình thức xử phạt của pháp luật. ĐV bị KLĐ thì cấp ủy quản lý ĐV đó phải kịp thời chỉ đạo hoặc đề nghị cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội có thẩm quyền, trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày công bố quyết định kỷ luật về Đảng phải kỷ luật về hành chính, đoàn thể (nếu có) theo quy định của cơ quan nhà nước, đoàn thể.

Điểm đáng chú ý là Quy định 69 đã tách hành vi chạy chức, chạy quyền của ĐV thành 1 hành vi bị kỷ luật riêng biệt (Điều 30); bổ sung quy định xử lý kỷ luật đối với ĐV sống chung như vợ chồng với người khác mà không đăng ký kết hôn (Điều 51); ĐV có hành vi đe dọa trả thù đối với người làm chứng cho hành vi vi phạm của mình thì sẽ bị kỷ luật (Điều 26); bổ sung quy định kỷ luật ĐV có hành vi lấn chiếm đất công để trục lợi (Điều 42);

Bổ sung trường hợp chưa kỷ luật, không hoặc miễn kỷ luật ĐV mà trước đây chưa đề cập đến, Cụ thể như: ĐV bị tuyên bố mất tích nếu phát hiện vi phạm vẫn phải xem xét, kết luận nhưng chưa xử lý kỷ luật, khi phát hiện ĐV đó còn sống thì thi hành kỷ luật theo quy định; ĐV thực hiện đề xuất về đổi mới, sáng tạo theo Kết luận số 14-KL/TW, ngày 22/9/2021 của Bộ Chính trị, được cơ quan có thẩm quyền cho phép nhưng xảy ra thiệt hại thì cơ quan có thẩm quyền xác định rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, đánh giá khách quan, toàn diện; nếu đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung thì được miễn kỷ luật hoặc giảm nhẹ trách nhiệm; vi phạm do chấp hành chủ trương, quyết định, mệnh lệnh sai trái của tổ chức, cấp trên hoặc do bị ép buộc nhưng đã chủ động, kịp thời báo cáo bằng văn bản cho tổ chức, cơ quan có thẩm quyền biết ý kiến, đề xuất của mình trước khi thực hiện thì miễn kỷ luật.

Bổ sung nhiều vi phạm mà ĐV có thể bị kỷ luật, cụ thể như: Nhóm hành vi vi phạm quy định quản lý tài nguyên (Điều 44); nhóm hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường (Điều 45); nhóm hành vi vi phạm quy định về khoa học công nghệ, chuyển giao công nghệ (Điều 46); nhóm hành vi vi phạm quy định về phòng, chống tham nhũng (Điều 39). Bổ sung hành vi trong nhóm hành vi vi phạm quy định quản lý, sử dụng đất đai, nhà ở, cụ thể như: Lấn chiếm đất công để trục lợi; thông đồng bên mua hoặc bên bán để kê khai giá chuyển nhượng bất động sản, quyền sử dụng đất nhằm trốn thuế, giảm thuế gây thất thoát thu ngân sách nhà nước (Điều 42).

Diễn đạt, xác định rõ và bổ sung một số định nghĩa trong xử lý kỷ luật ĐV vi phạm, cụ thể như: Chức vụ trong Đảng là chức vụ của ĐV được bầu cử; được cấp có thẩm quyền chỉ định, bổ nhiệm, chuẩn y hoặc các chức danh kiêm nhiệm khác theo quy định của Đảng; chạy chức, chạy quyền là các hành vi tặng quà, tiền, bất động sản hoặc các lợi ích vật chất khác, dùng tình cảm nam nữ không trong sáng nhằm mua chuộc, tạo sự ủng hộ của người có chức vụ, quyền hạn hoặc người liên quan để có được vị trí, chức vụ, quyền lợi cho mình hoặc người khác; thờ ơ, vô cảm là thái độ bàng quan, vô trách nhiệm trước các hành vi sai trái trong cơ quan, đơn vị và xã hội.

Bổ sung một số nội dung mới và các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng mức kỷ luật đối với ĐV, cụ thể như: Tự giác nộp tài sản tham nhũng; tự giác bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do mình gây ra; vi phạm khi thực hiện chủ trương hoặc thí điểm đổi mới, sáng tạo được cấp có thẩm quyền cho phép theo quy định.

Bổ sung một số nội dung mới về các tình tiết tăng nặng mức kỷ luật đối với ĐV, bao gồm: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, lợi dụng tình trạng khẩn cấp, thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh thực hiện chính sách an sinh xã hội và quốc phòng, an ninh để trục lợi. Ép buộc, vận động, tổ chức, tiếp tay cho người khác cùng vi phạm; Biết mà không ngăn chặn hoặc để cán bộ, ĐV thuộc tổ chức mình trực tiếp quản lý xảy ra tham nhũng, tiêu cực gây hậu quả nghiêm trọng.                                                           

  Hoàng Nam An  (Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy)