Như một thông lệ, vào dịp cuối năm cũ, đầu năm mới, người ta có thói quen ngoái nhìn lại 365 ngày đã qua để soát lại những gì đã làm được. Nếu sân khấu (SK) 2010 tưng bừng, náo nhiệt khác thường bởi chương trình biểu diễn cộng hưởng từ không khí Ðại lễ long trọng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội thì SK 2011 trầm lắng hơn, nhưng là những hoạt động đi sâu vào phương diện chuyên môn mà bản thân ngành nghề đòi hỏi.

Dường như trong năm 2011, cả giới SK đều ráo riết suy tư vào ý hướng làm thế nào tìm cho ra những biện pháp khả thi, từng bước đưa SK thoát tình trạng khủng hoảng nặng nề lâu nay kìm hãm sự tồn tại và phát triển bình thường của nó.

Xét trên bề mặt, sinh hoạt SK nổi bật 5 sự kiện:

1. Liên hoan (LH) SK Tuồng truyền thống lần thứ 2 tổ chức tại TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định từ 25 – 30/4. 7 đơn vị tuồng chuyên nghiệp đã trình diễn 9 vở diễn phục dựng lại những kịch bản tuồng cổ mẫu mực. LH cho thấy ngành tuồng đã xây dựng được một đội ngũ diễn viên trẻ vừa có thanh có sắc, lại vừa nắm được nghề tuồng, đủ khả năng thể hiện những vai diễn kinh điển, phần nào tiếp nối được các nghệ nhân bậc thầy, các nghệ sĩ tài năng thế hệ trước truyền lại, nhưng đồng thời cũng đặt ra một số vấn đề bức xúc như việc phục dựng các tích tuồng cổ như thế nào là thích hợp: Trung thành tuyệt đối với nguyên bản hay phải có sự cải biên chỉnh lý của hôm nay can thiệp vào? Vai trò của đạo diễn khi dựng các vở truyền thống có gì khác với khi dàn dựng sáng tác mới?...
 
 Cảnh trong Vở chèo Quan lớn về làng.
2. LH nghệ thuật múa rối dân gian toàn quốc lần thứ 1 diễn ra trung tuần tháng 6 tại TP. Hải Dương. Sự góp mặt của 292 nghệ nhân thuộc 15 phường rối dân gian gồm rối nước và rối cạn của các địa phương Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Nam Định, Thái Bình với 15 chương trình biểu diễn chọn lọc mang lại cho LH hơi thở của hội hè dân dã quen thuộc. Mục đích của LH này không dừng ở tính chất gặp gỡ, giao lưu giữa các nghệ nhân mà còn là dịp để kiểm kê hiện trạng của múa rối dân gian, kêu gọi sự quan tâm của các cơ quan chuyên trách Nhà nước, sự tiếp tay cụ thể của các tổ chức xã hội.
 
3. Hội NSSK Việt Nam trên tinh thần nhập cuộc với đời sống, trong năm 2011, ngoài việc phối hợp với Cục NTBD tổ chức một số cuộc LHSK còn tiến hành một số sự kiện mang ý nghĩa và qui mô lớn. Đáng chú ý là Ngày SKVN hoành tráng diễn ra vào đúng ngày giỗ tổ nghề, thu hút đông đảo các thế hệ nghệ sĩ.
 
4. Từ 25/8 – 1/9, tại TP. Hạ Long, Hội NSSK Việt Nam đã tổ chức LH SK Hài toàn quốc lần 1 khu vực phía Bắc. Cái lạ của LH hài lần này là phương thức tổ chức mới mẻ, phù hợp với điều kiện của cuộc sống đương đại. Đó là một LH có bán vé tới rộng rãi các tầng lớp công chúng vùng mỏ chứ không đơn thuần là sinh hoạt nội bộ mà các nghệ sĩ đóng cửa rạp hát để diễn cho nhau xem như thông lệ quen thuộc của các kỳ cuộc LH. Thành công của LH SK Hài còn ở chỗ đặt ra những vấn đề đáng báo động về thực trạng trình diễn hài trên SK nước ta hiện nay. Những vấn đề nổi cộm cần được đi sâu tìm cách tháo gỡ để có thể đóng góp hiệu quả vào quá trình đi tìm tiếng cười lành mạnh trên SK.
 
5. LHSK Chèo đề tài hiện đại tổ chức tại Thái Bình từ 26/11 – 4/12. Tuy chỉ có 13 đơn vị chèo nhưng những ngày LH cũng mang lại được không khí của một cuộc thi đầy căng thẳng, hồi hộp hưng phấn lẫn thất vọng. Các tiết mục mới hoàn toàn hoặc ít ra cũng cũ người mới ta, xoay quanh một đề tại khó khăn hóc búa - đó là chèo diễn tả con người và cuộc sống đương đại. Các đơn vị chèo đều nỗ lực hết mình để tiết mục có cải tiến mới nhưng làm sao không phai nhạt chất chèo. Nhiều làn điệu cổ có sự thay đổi nhất định được dịp cất lên nhưng người sành chèo cảm thấy có phần lạm dụng và thắc mắc phải chăng cứ nhồi nhét thật nhiều lớp hát có chèo là ra được vị chèo? Đa phần các vở diễn vẫn xoay quanh tích chuyện và những vấn đề quen thuộc đã đặt ra từ những cuộc LH, hội diễn trước và kết quả giải thưởng không thật tâm phục khẩu phục.

SK ở 2 trung tâm lớn là Hà Nội và TP. HCM vẫn giữ được phong độ. Nhưng nếu ở Hà Nội, các đoàn nghệ thuật Nhà nước vẫn độc diễn, chẳng có đối thủ cạnh tranh nên dễ rơi vào đơn điệu thì tại TP.HCM, thế thượng phong mấy năm qua thuộc về SK xã hội hóa, còn những đoàn nghệ thuật do Nhà nước quản lý, bao cấp chỉ cố duy trì sự tồn tại của mình một cách chật vật. Do vậy, bức tranh toàn cảnh SK TP.HCM năm 2011 đa sắc, đa chiều hơn.

Nhìn tổng quát hoạt động SK 2011 có thể thấy năm qua, khu vực SK truyền thống như một nét nhấn đậm trong năm. Nếu kịch hát, đặc biệt là chèo và cải lương đang gắng gỏi tìm cách bứt phá thì kịch nói vốn năng động tỏ ra chững lại. Tâm thức người Việt vốn xem trọng khoảnh khắc giao thừa, khép lại năm cũ, mở đầu năm mới. Trên tinh thần đó, động thái ngoái nhìn lại diện mạo SK cả nước 2011 hẳn sẽ rất bổ ích trong nhận thức lẫn hành động soạn sửa hành trang tiến vào năm 2012. 

 

                                                                          Theo Báo SKĐS

Các tin khác


Rộn ràng lời ca mừng ngày chiến thắng

Những ngày tháng Tư lịch sử, cùng với cả nước, từ thành thị đến nông thôn trên địa bàn tỉnh rực rỡ cờ hoa, sôi nổi các hoạt động văn hóa, văn nghệ chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước. Lời ca, tiếng hát vang vọng mừng ngày chiến thắng.

Tác giả Vân Anh của tỉnh Hòa Bình được trao huy chương vàng tại Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc

Chiều 27/4, tại thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam và Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Điện Biên phối hợp tổ chức khai mạc Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 23, năm 2024.

Huyện Đà Bắc nâng cao hiệu quả xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở

Huyện Đà Bắc có 17 xã, thị trấn với 122 xóm, tiểu khu, 5 dân tộc chủ yếu Tày, Mường, Dao, Kinh, Thái cùng chung sống đoàn kết. Những năm qua, việc xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở được quan tâm. Qua đó nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, góp phần ổn định an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Bế mạc Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang và thanh niên, sinh viên tỉnh Hòa Bình lần thứ X, năm 2024

Tối 25/4, Ban Tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân tổ chức bế mạc Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang (LLVT) và thanh niên, sinh viên tỉnh Hòa Bình lần thứ X, năm 2024. Đến dự có các đồng chí: Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức (BTC); Vũ Văn Hoài, Phó Chủ nhiệm chính trị Quân khu 3; lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh...

Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang và thanh niên, sinh viên tỉnh Hòa Bình lần thứ X, năm 2024

Tối 24/4, tại Cung Văn hoá tỉnh, Ban Tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân tổ chức khai mạc Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang (LLVT) và thanh niên, sinh viên tỉnh Hòa Bình lần thứ X, năm 2024. Đến dự có đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục