(HBĐT) - Theo thiết kế, dự án hồ chứa nước Cánh Tạng điều tiết nguồn nước để bảo đảm cấp nước tưới cho 6.460 ha đất canh tác của 17 xã thuộc 2 huyện Lạc Sơn, Yên Thủy; tạo nguồn cấp nước bổ sung cho các công trình ở hạ lưu trong mùa khô (tưới cho 2.500 ha ở huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa với lưu lượng 2m3/s). Đồng thời, cấp nước 200 ha khu công nghiệp Lạc Thịnh (Yên Thủy); cấp nước sinh hoạt cho 3.500 hộ dân thị trấn Vụ Bản (Lạc Sơn); tạo cơ sở cho phát triển kinh tế vùng theo định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp, góp phần ổn định đời sống nhân dân các huyện Lạc Sơn, Yên Thủy và Thạch Thành (Thanh Hóa).

Dự án hồ chứa nước Cánh Tạng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 491/QĐ-TTg, ngày 15/4/2017. Bộ NN&PTNT phê duyệt dự án tại Quyết định số 1456/QĐ-BNN-XD, ngày 26/4/2018.

Dự án xây dựng hồ chứa có dung tích khoảng 95 triệu m3, bao gồm các hạng mục: đập ngăn sông, tràn xả lũ, cống lấy nước và các công trình phụ trợ nằm trên địa phận xã Yên Phú (Lạc Sơn); hệ thống đường ống cấp nước nằm trên địa phận 2 huyện Lạc Sơn, Yên Thủy. Thời gian thực hiện từ năm 2017 - 2022, tổng mức đầu tư 3.115 tỷ đồng, gồm vốn ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác 1.165 tỷ đồng để đầu tư hợp phần đường ống dẫn nước. Vốn trái phiếu Chính phủ do Bộ NN&PTNT quản lý là 1.950 tỷ đồng; cụ thể: hợp phần xây dựng công trình 890 tỷ đồng, đầu tư xây dựng các hạng mục chính là đập chính, đập phụ, tràn xả lũ tự do kết hợp có cửa và cống lấy nước dưới đập; hợp phần bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư (TĐC) 1.059 tỷ đồng.

Theo đó, tổng diện tích giải phóng mặt bằng (GPMB) khoảng 1.238 ha, trong đó, đất cho công trình 728,5 ha, đất phục vụ TĐC 510 ha. Xây dựng 3 khu TĐC (khu TĐC Yên Phú có 2 điểm, khu TĐC Bình Hẻm 3 điểm, khu TĐC Văn Nghĩa 3 điểm). Tổng số có 652 hộ phải di chuyển, TĐC cho 630 hộ thuộc các xã: Yên Phú, Bình Hẻm, Văn Nghĩa; còn 22 hộ ở xã Lạc Sỹ (Yên Thủy) TĐC tự nguyện.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch UBND huyện Lạc Sơn cho biết: Xác định tầm quan trọng của dự án hồ chứa nước Cánh Tạng đối với phát triển KT-XH của các địa phương, thời gian qua, huyện Lạc Sơn đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, vận động giúp nhân dân nhận thức rõ về mục tiêu, ý nghĩa của dự án. Do vậy, sau một số khó khăn ở thời gian đầu thì đến nay, dự án đã nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của người dân. Hiện đã cơ bản hoàn thành GPMB điểm TĐC Đồng Xe, xã Yên Phú. Về GPMB khu công trình đầu mối tại xóm Trắng Cát, xóm Đá, xã Yên Phú, ở giai đoạn 1 (vai phải đập đầu mối) đã thực hiện bồi thường, GPMB với diện tích 62,15 ha của 154 hộ, 1 tổ chức, di chuyển xong 268 ngôi mộ, 3 ngôi nhà; giai đoạn 2 (vai trái đập đầu mối) đã phê duyệt phương án bồi thường, GPMB phần đất nông nghiệp của khu công trình đầu mối, diện tích thu hồi 56,43 ha, có 120 hộ và 1 tổ chức bị ảnh hưởng, 66 mồ mả phải di chuyển. Mỏ đất số 1 tại xã Văn Nghĩa đã phê duyệt phương án bồi thường, GPMB; diện tích thu hồi 36,6 ha của 32 hộ gia đình, cá nhân, có 68 mồ mả phải di dời. Trong tháng 11, các khu này sẽ chi trả tiền và bàn giao mặt bằng.

Ngoài ra, theo kế hoạch, đến cuối tháng 11 sẽ thực hiện GPMB một phần lòng hồ và các điểm TĐC tại xã Văn Nghĩa. Dự kiến, các điểm TĐC còn lại hoàn thành vào cuối tháng 12/2019. Các phần còn lại gồm: khu lòng hồ khoảng 610 ha, các điểm TĐC và các khu sản xuất khoảng 520 ha sẽ thực hiện kiểm đếm tài sản trên đất của các hộ bị ảnh hưởng, dự kiến hoàn thành cuối tháng 8/2020.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền, đến trung tuần tháng 11, điểm TĐC xóm Đá Mới, tại khu Đồng Xe (tiểu dự án số 1, giai đoạn 1) đã đắp xong đất nền, đủ điều kiện để các hộ về xây dựng nhà cửa. Tuy nhiên, do chưa có giá đất nơi đến nên chưa có cơ sở để thông báo bốc thăm, chia lô TĐC cho các hộ về điểm TĐC. Do vậy, chưa có cơ sở để tính đối trừ tiền bồi thường bằng đất cho các hộ công trình đầu mối (nơi đi tại vai trái đập). Các hạng mục điện đã thi công xong; hạng mục rãnh thoát nước, tuyến đường nối vào điểm TĐC, cống qua đường, khoan giếng cho các hộ dân đang được thi công, dự kiến cuối tháng 11 sẽ hoàn thành đưa vào sử dụng. Ngoài ra, việc quy hoạch xây dựng 7 điểm TĐC còn lại và giai đoạn II của tiểu dự án số 1 đang được UBND huyện Lạc Sơn và ngành chức năng gấp rút triển khai thực hiện.

Đánh giá tiến độ thực hiện bồi thường, hỗ trợ, TĐC dự án hồ chứa nước Cánh Tạng, đồng chí Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu: Các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và huyện Lạc Sơn nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm trong việc triển khai thực hiện dự án trọng điểm này. Cần tăng cường tuyên truyền, vận động, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, chú trọng tháo gỡ điểm nghẽn từ cơ sở. Đặc biệt, việc bồi thường, TĐC phải đảm bảo công khai, minh bạch, công bằng, cần tổ chức họp dân xin ý kiến để có sự đồng thuận. Các ngành chức năng xem xét vận dụng chính sách hỗ trợ TĐC phù hợp, vì đây là vùng đặc biệt khó khăn nên giá đền bù cho hộ dân phải hợp lý.