(HBĐT) - Khắp những sườn đồi dọc các xóm Tớn, Bương, Rồ, Xôm… ở xã Vân Sơn (Tân Lạc), quýt cổ Nam Sơn sai trĩu cành, các nhà vườn phải sử dụng que chống để cây không bị gãy, đổ. Dọc theo tuyến đường liên xóm, xe tải nối đuôi nhau thu mua quýt tận vườn. Bà con phấn khởi bởi chưa năm nào giá quýt cổ Nam Sơn cán mốc 40.000 đồng/kg như hiện nay.
Hộ dân xóm Xôm, xã Vân Sơn (Tân Lạc) tập trung thu hoạch quýt cổ, giá bán ổn định 40.000 đồng/kg.
Bên đường bê tông dẫn vào xóm Xôm là những đồi quả vàng óng có hương thơm đặc trưng. Đây là vùng đất có khí hậu, thổ nhưỡng lý tưởng để trồng quýt. Dừng chân tại nhà vườn của anh Bùi Văn Tùng, có trên 1 ha với 1.000 gốc quýt, trong đó 500 gốc đang trong thời kỳ kinh doanh. Từ trung tuần tháng 11, anh Tùng và gia đình đã tập trung thu hái để đảm bảo nguồn cung cho tư thương thu mua tại vườn. Bình quân mỗi ngày gia đình xuất ra thị trường 1 tấn quýt, giá bán ổn định 40.000 đồng/ kg, tư thương chủ yếu đến từ Hà Nội, Bắc Giang, Hưng Yên.
Anh Tùng phấn khởi cho biết: "Những năm trước, giá quýt cổ Nam Sơn chỉ từ 20.000 - 30.000 đồng/kg. Nhưng đầu mùa năm nay, hầu hết các nhà vườn đều bán với giá từ 30.000 - 40.000 đồng/kg, tùy mẫu mã sản phẩm. Quýt cổ hái đến đâu tư thương thu mua đến đấy, không phải mang ra chợ phiên để tiêu thụ hoặc bày bán dọc đường”.
Anh Hà Công Hữu, hộ trồng quýt cổ tại xóm Bách chia sẻ: "Năm nay thời tiết thuận lợi, không xảy ra mưa axit nên việc chăm sóc đảm bảo đúng kỹ thuật, không có sâu bệnh. Chất lượng quả cũng đẹp hơn, quýt có vị ngọt thanh, múi mọng nước. Dự kiến đến hết tháng 12 gia đình sẽ thu hoạch xong”.
Theo chia sẻ của một số người dân, quýt cổ Nam Sơn được trồng từ trước những năm 50 của thế kỷ trước. Sau thời gian dài bị lãng quên, trong khoảng từ năm 2004 - 2008, nhiều nhà vườn trên địa bàn xã đã phục tráng giống quýt cổ, trở thành cây trồng chủ lực, giúp bà con xóa đói, giảm nghèo. Quýt cổ Nam Sơn có 2 loại chính là quýt chua ngọt và quýt dẹt bánh xe, với đặc trưng quả tròn, vỏ mỏng, màu vàng óng, mọng nước. Đến nay, trên địa bàn xã đã nhân rộng diện tích trồng cây có múi đạt gần 250 ha. Trong đó chủ yếu là các giống quýt cổ, một số diện tích mới trồng cam Canh, cam lòng vàng cũng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng. Sản lượng trên 1 ha trong thời kỳ kinh doanh có thể thu về từ 3 - 4 tấn quả.
Nhận thấy hiệu quả kinh tế đem lại từ trồng quýt cổ, hiện cây trồng này được trồng phổ biến tại 17/17 xóm trên địa bàn xã. Một số hộ đã cải tạo, xóa bỏ diện tích vườn tạp để trồng quýt cổ và chủ động học hỏi kinh nghiệm của các nhà vườn tại địa bàn để áp dụng vào quá trình trồng, chăm sóc nhằm hạn chế sâu bệnh. Bên cạnh đó, nhiều nhà vườn tạo mối liên kết với các doanh nghiệp thu mua sản phẩm, đảm bảo giá thành ổn định, không bị tư thương ép giá.
Đồng chí Hà Văn Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Sơn cho biết: Xác định quýt cổ Nam Sơn là một trong những cây trồng chủ lực, giúp người dân xóa đói - giảm nghèo, xã đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân cải tạo vườn tạp, nhân rộng diện tích. Mong muốn các sở, ban, ngành quan tâm, hỗ trợ tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ KHKT vào sản xuất để bảo tồn giống và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tạo mối liên kết với các doanh nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ với giá thành ổn định. Qua đó hướng đến xây dựng quýt cổ Nam Sơn trở thành nông sản đặc trưng chất lượng cao, giúp các hộ nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống, thúc đẩy phát triển KT-XH địa phương.
Đức Anh
