(HBĐT) - Trong căn phòng nhỏ đơn sơ chỉ có vài vật dụng thiết yếu, góc trân quý nhất đối với ông Phạm Minh Giám, tổ 25, phường Phương Lâm (TP Hòa Bình) là bức tường treo tấm ảnh đen trắng người lính cầm súng bị hoen mờ được phóng to. Bức ảnh đã được sử dụng trong nhiều tài liệu lịch sử liên quan đến chiến dịch mùa khô 1971 – 1972, và những chiến công hiển hách của quân tình nguyện Việt Nam tại mặt trận Cánh đồng Chum – Xiêng Khoảng (Lào). Bức ảnh đề nội dung: Chiến sỹ Phạm Minh Giám, c24e866 một mình đánh cao điểm 1433 (Đông nam Long Chẹng).
Dù tuổi đã cao, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Phạm Minh Giám vẫn thường xuyên tìm hiểu những tư liệu lịch sử, về cuộc chiến chống Mỹ cứu nước của Nhân dân hai nước Việt Nam - Lào.
"Trận đánh cao điểm 1433 để lại ấn tượng đặc biệt trong tôi…” – ông Phạm Minh Giám tự hào kể: "Bởi đây là thời điểm ác liệt nhất của cuộc chiến. Quân tình nguyện Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với bộ đội Lào đập tan nhiều cuộc hành quân xâm chiếm của địch ở Luông pha băng, Tây Mương Xủi – Xala Phu Khun, Đông và Nam Thà Khẹc, Nam Đường số 9, Nam Pạc Xê, bảo vệ vững chắc vùng giải phóng, và hỗ trợ mạnh mẽ phong trào đấu tranh của nhân dân Lào ở vùng địch kiểm soát…”.
Trong trận đánh cao điểm 1433, ông Phạm Minh Giám bấy giờ là Trung đội trưởng, chiến đấu trong đại đội đặc công c24, Trung đoàn 866, Quân tình nguyện Việt Nam tại mặt trận Cánh đồng Chum – Xiêng Khoảng. Đây là thời điểm chiến đấu cam go, khi địch gia tăng áp lực bằng B52 cường độ cao, còn đối với ta, lại là thời điểm khẳng định khả năng tác chiến của cấp chiến lược và bản lĩnh của bộ đội. Trong đó, các đơn vị đặc công như c24e866 bí mật làm nhiệm vụ luồn sâu, áp sát, đánh thẳng vào căn cứ đầu não của địch. Cùng với các mũi tiến công trên phòng tuyến Vàng Pao, trận đánh của c24e866 trên cao điểm 1433 thuộc khuôn khổ đợt 2 của chiến dịch Z (23/12/1971 – 6/4/1972). Trận đánh thắng lợi đã thể hiện sự tinh nhuệ, xuất sắc của bộ đội Việt Nam, ta đã xóa sổ một cứ điểm lợi hại của địch, từ đó làm chủ trận địa, phá hủy trạm điều không, và chính thức khai thông con đường phía Đông Nam để các đơn vị tiến công đánh Long Chẹng.
Kết thúc chiến dịch Z, Trung đội trưởng Phạm Minh Giám được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng nhất (1972), dũng sĩ diệt Mỹ cấp ưu tú (1972), chiến sỹ thi đua toàn quân (1972), dũng sĩ diệt Mỹ cấp II (1973), Huân chương Kháng chiến hạng ba, Huân chương Giải phóng hạng ba, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng ba… Tháng 12/1972, ông được kết nạp Đảng. Sang đầu năm 1973 được về nước dự Đại hội Chiến sĩ quyết thắng, Lễ duyệt binh 1/5, và vinh dự là 1 trong 50 đại biểu của Quân đội Nhân dân Việt Nam tham gia Đại hội Thanh niên Ba sẵn sàng toàn quốc.
Những năm tháng tòng quân ra trận đánh Mỹ trên chiến trường Lào đã khắc sâu trong ký ức của ông Phạm Minh Giám. Sau 9 tháng nhập ngũ và được huấn luyện đặc công, tháng 4/1971, ông cùng đơn vị hành quân sang chiến trường C (Lào) để góp sức làm nhiệm vụ quốc tế. Tân binh Phạm Minh Giám được nhận vào đại đội đặc công c242866, Quân tình nguyện Việt Nam tại mặt trận Cánh đồng Chum – Xiêng Khoảng. Đây cũng là đơn vị mà ông gắn bó chiến đấu, trưởng thành trong suốt những năm tháng làm người lính quân tình nguyện Việt Nam tại Lào.
Trong thời gian làm nhiệm vụ quốc tế trên chiến trường Lào, ông đã tham gia 2 chiến dịch lớn là chiến dịch mùa khô năm 1971-1972, chiến dịch phòng ngự Cánh đồng Chum mùa mưa năm 1972. Với sự góp sức của những chiến sỹ Việt Nam, cách mạng Lào ngày càng lớn mạnh. Đến năm 1973, cách mạng Lào phát triển đã hỗ trợ tích cực cho Nhân dân Việt Nam giành thắng lợi hoàn toàn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ xâm lược. Sau đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam (30/4/1975), quân và dân Lào nổi dậy giành chính quyền, thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (tháng 12/1975).
Đây là trang sử vẻ vang, thể hiện thắng lợi to lớn của quan hệ đoàn kết đặc biệt, liên minh chiến đấu thủy chung, nghĩa tình son sắt giữa 2 dân tộc Việt Nam – Lào. Góp phần viết nên trang sử vẻ vang đó là những người lính như ông Phạm Minh Giám - nguyên Trung đội trưởng, Đại đội Đặc công 24, Trung đoàn 866, Sư đoàn 31, Quân đoàn 3. Vì "đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước”, ông Phạm Minh Giám được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Đây là danh hiệu vô giá ghi nhận những năm tháng đầy tự hào của cá nhân ông, góp phần làm nên những năm tháng hào hùng của cả 2 dân tộc Việt Nam – Lào: chiến thắng sự xâm lược của đế quốc Mỹ.
Thu Trang
Đến thăm Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chúng tôi được chị Ngô Thị Lai, cán bộ Bảo tàng giới thiệu tham quan, tìm hiểu khá nhiều hiện vật quan trọng, độc đáo, góp phần làm nên chiến thắng lừng lẫy năm châu 70 năm về trước. Một trong những hiện vật ấy là chiếc xe đạp thồ huyền thoại.
Cho đến nay, sau 52 năm, trận chiến khốc liệt nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, được mệnh danh là "mùa hè đỏ lửa” với sự huy động lực lượng lớn chưa từng có trong 81 ngày đêm giằng co từng mét đất, ngôi nhà giữa bom rơi, đạn nổ vẫn còn in đậm trong ký ức quân và dân cả nước cũng như lớp thanh niên tỉnh Hòa Bình lên đường đến với chiến trường Quảng Trị, góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc trong hành trình giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng miền, dân tộc là nhiệm vụ rất quan trọng, vừa góp phần củng cố nền tảng tinh thần của xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết, khơi dậy khát vọng phát triển, vừa quảng bá du lịch, thúc đẩy phát triển KT-XH.
Sinh năm 1932, năm nay cựu chiến binh (CCB) Vũ Trọng Thuận ở tổ 3, phường Thống Nhất (TP Hòa Bình) đã ngoài 90 tuổi, nhưng khi kể về một thời binh lửa nơi chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa, giọng ông vẫn sang sảng. Thời điểm đó ông tham gia với vai trò là chiến sỹ quân y của trạm thu dung điều trị thương binh dưới tán rừng Mường Phăng. 70 năm đã trôi qua, ký ức thời thanh niên của người cựu binh như ùa về khi hoa ban nở trắng những cánh rừng Tây Bắc.
Sinh năm 1934, năm nay dù đã 90 tuổi nhưng khi kể lại những ngày cùng đồng đội tấn công Đồi A1 ở chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây tròn 70 năm, đôi mắt của cựu chiến binh (CCB) Mai Đại Xá ở tổ 7, phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình) như có lửa, giọng nói trở lên mạnh mẽ như thuở 20 tay cầm súng, bật dậy từ chiến hào hô xung phong...
LTS: Thiếu tướng Bùi Đức Tùng, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An, trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là Trung đội trưởng thuộc Đại đội 924, Tiểu đoàn 542, Trung đoàn 165, Đại đoàn 312. Thiếu tướng Bùi Đức Tùng đã kể lại những kỷ niệm tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ trong cuốn sách "Chiến sĩ Điện Biên Phủ thành phố Vinh” do Ban liên lạc chiến sĩ Điện Biên Phủ thành phố Vinh biên soạn. Báo Quân đội nhân dân Điện tử trích gửi đến bạn đọc.
