Niềm vui trong căn nhà mới

Ông Xa Thanh Xuân, xóm Mới, xã Đồng Chum (Đà Bắc) có hoàn cảnh rất khó khăn. Đôi chân ông bị khuyết tật không thể đi lại bình thường, tuổi cao, sức khỏe hạn chế, sống một mình trong túp lều vá víu. Nguồn mưu sinh duy nhất của ông là những bó rau từ mảnh vườn nhỏ sau nhà và khoản tiền trợ cấp xã hội ít ỏi hàng tháng. Mong ước về một ngôi nhà vững chắc là quá xa vời với ông.

Thế rồi ước mơ của ông Xuân đã thành hiện thực khi được chính quyền địa phương quan tâm, hỗ trợ 40 triệu đồng cùng với sự đóng góp, giúp đỡ của bà con xóm làng về ngày công, vật liệu đã giúp ông xây dựng ngôi nhà cấp 4 mái bằng, thỏa ước nguyện bấy lâu. Ông Xuân xúc động chia sẻ: "Nếu không có sự hỗ trợ từ các cấp, ngành, chính quyền địa phương, bà con trong xóm thì không biết bao giờ tôi mới có nhà mới để ở. Tôi rất vui mừng vì những hộ nghèo ngày càng nhận được sự quan tâm chia sẻ của toàn xã hội, cuộc sống bớt khó khăn, vất vả hơn”.

Đối với anh Hà Văn Quý, hộ nghèo ở xóm Bản Hạ, xã Mường Chiềng (Đà Bắc) niềm vui lớn cũng đã đến khi gia đình anh được hỗ trợ tiền xây dựng nhà ở từ Đề án xóa nhà tạm, dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo của tỉnh. Cuộc sống vốn rất khó khăn, căn nhà sàn ọp ẹp gia đình đang sinh sống lại gặp sự cố sạt lở, có thể sập xuống bất cứ lúc nào, nỗi lo mất nhà hiệu hữu. Được hỗ trợ nguồn vốn làm nhà ở, cùng khoản tiền vay mượn từ họ hàng, người thân, căn nhà mới khang trang được xây dựng với tổng kinh phí trên 80 triệu đồng đã đáp ứng nhu cầu cấp thiết của gia đình. Giải quyết được nỗi lo an cư, gia đình anh tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, chăn nuôi lợn, gà để nâng cao thu nhập, phấn đấu vươn lên thoát nghèo.

Niềm vui của ông Xuân, anh Quý cũng là niềm vui chung của các hộ nghèo, cận nghèo được thụ hưởng từ Đề án tại Quyết định số 541/QĐ-UBND, ngày 27/3/2023 của UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo của tỉnh thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Về định mức, mỗi hộ nghèo xây dựng mới nhà ở được hỗ trợ 40 triệu đồng, sửa chữa hỗ trợ 20 triệu đồng. Sau khi được hỗ trợ, sửa chữa, nhà ở phải có diện tích sử dụng trên 30m2, tuổi thọ 20 năm trở lên, đảm bảo tiêu chuẩn "3 cứng” của Bộ Xây dựng.

Về các xã: Tân Minh, Trung Thành, Yên Hòa, Nánh Nghê…, huyện Đà Bắc, những căn nhà tạm dần được thay thế bằng ngôi nhà tường gạch, mái bằng khang trang, vững chãi, đời sống người dân từng bước được nâng lên.

Theo Ủy ban MTTQ tỉnh, tính đến tháng 3/2024, toàn tỉnh còn 3.969 hộ nghèo có nhà tạm, dột nát cần được hỗ trợ, trong đó nhiều nhất là các huyện: Đà Bắc (1.369 hộ), Lạc Sơn (903 hộ), Kim Bôi (495 hộ), Tân Lạc (441 hộ)… Đa số là những căn lều, nhà tạm xập xệ, nhiều nơi vẫn là nền đất, tường và mái chắp vá bằng những vật liệu không đảm bảo như ván gỗ, bạt, nhựa, cót ép, mái tranh, vách đất…

Huyện Đà Bắc được tỉnh ưu tiên tập trung nguồn lực với tổng nguồn vốn 77,18 tỷ đồng để xóa nhà tạm, dột nát cho 2.157 hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn. Trong đó, xây dựng nhà ở mới cho 1.247 hộ, sửa nhà cho 910 hộ. Số hộ có nhà tạm, dột nát chủ yếu ở một số xã vùng sâu, vùng xa. Hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ cao như: Mường Chiềng (415 hộ), Trung Thành (290 hộ), Đồng Ruộng (268 hộ), Nánh Nghê (257 hộ)…

Triển khai thực hiện Đề án, đến nay, toàn tỉnh đã giải ngân nguồn vốn cho 789 hộ, trong đó 463 hộ xây mới, 326 hộ sửa chữa nhà ở với số tiền 25,04 tỷ đồng. Việc triển khai Đề án được đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ, ưu tiên sử dụng các vật liệu, lao động sẵn có tại địa phương. UBND các huyện, thành phố phân quyền, phân cấp cho các địa phương tổ chức thực hiện, đồng thời tăng cường thanh tra, giám sát thường xuyên, tránh các hành vi lãng phí, sử dụng sai mục đích, đối tượng.

Bên cạnh đó, đại diện chính quyền một số xã được thụ hưởng Đề án cũng phản ánh, nêu một số khó khăn, vướng mắc như: do chi phí vật liệu theo giá thị trường hiện tương đối cao, với khoản tiền hỗ trợ xây nhà mới là 40 triệu đồng/hộ thì khó hoàn thành căn nhà ở đạt chất lượng cao. Một số hộ đã được thụ hưởng từ những dự án nhà ở trước kia có nhà đã xuống cấp, tuy nhiên theo quy định thì không được đưa vào danh sách diện được hỗ trợ, sửa chữa nhà ở theo Đề án.

Đẩy nhanh tiến độ làm nhà ở cho hộ nghèo

Thời gian qua, UBND các huyện, thành phố đã chỉ đạo triển khai chủ động, hiệu quả việc xóa nhà tạm, dột nát cho người dân trên địa bàn, trong đó trọng tâm là Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo của tỉnh Hòa Bình thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Các ban, ngành, địa phương tổ chức rà soát, đối khớp đối tượng hỗ trợ kịp thời, đúng thực tế. Đồng thời đẩy mạnh kiểm tra, đôn đốc việc triển khai thực hiện trên cơ sở các tiêu chí đã thống nhất ban hành, đảm bảo về diện tích, tuổi thọ ngôi nhà được hỗ trợ, phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương. Phát huy tính tích cực, chủ động của chủ hộ, sự tham gia, giúp sức của hệ thống chính trị, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn vốn khác để xây mới, sửa chữa nhà ở, quyết tâm hướng tới việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo toàn tỉnh.

Bên cạnh nguồn vốn đầu tư của Nhà nước thông qua các chương trình, đề án, các cấp, ngành, Ủy ban MTTQ tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm tích cực tham gia ủng hộ, xây dựng quỹ Vì người nghèo các cấp, từ đó tạo nguồn lực, xây dựng nhiều căn nhà mới cho hộ nghèo trên địa bàn. Trong năm 2023, toàn tỉnh đã sửa chữa và xây mới 433 nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo, hộ cận nghèo với tổng kinh phí 20,143 tỷ đồng trích từ nguồn quỹ Vì người nghèo. Bên cạnh đó, các đơn vị, tổ chức chính trị - xã hội huy động từ nguồn xã hội hóa, xây dựng hàng chục căn nhà cho hội viên, đoàn viên nghèo, gia đình chính sách, nạn nhân chất độc da cam trong tỉnh. Các lực lượng dân quân, đoàn viên thanh niên và nhân dân cùng tham gia đóng góp ngày công lao động, vật liệu xây dựng, đào móng, đổ bê tông để hỗ trợ, sớm hoàn thành ngôi nhà mới theo đúng kế hoạch, tiến độ.

Đồng chí Trần Đức Trường, Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh cho biết: Hoạt động hỗ trợ xây dựng nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo được MTTQ các cấp quan tâm thực hiện, thu hút các cấp, các ngành và người dân tham gia. Những ngôi nhà Đại đoàn kết trao cho hộ nghèo được xây từ những tấm lòng nhân ái, hảo tâm và sự đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng là nguồn động viên lớn đối với các gia đình, giúp hộ nghèo an cư, tiếp thêm động lực để vươn lên trong cuộc sống.

Thực hiện Thông báo số 422/TB-VPCP, ngày 19/10/2023 của Văn phòng Chính phủ về việc Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã thảo luận và thống nhất phát động phong trào thi đua "Xóa nhà tạm, nhà dột nát” đến năm 2025; trên cơ sở thống nhất với các bộ, ngành, cơ quan liên quan, Ban Thường trực Uỷ ban T.Ư MTTQ Việt Nam ban hành Kế hoạch tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua "Xóa nhà tạm, nhà dột nát” trong cả nước, dự kiến tổ chức tại tỉnh Hòa Bình trong tháng 4 tới với thành phần đại biểu tham dự là các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ngành, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh và các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn. Lễ phát động được tổ chức thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, động viên, khích lệ, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các tầng lớp nhân dân, nhất là người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống.

Hiện, tỉ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn 9,2%. Mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định giảm số hộ nghèo từ 2,5 - 3%/năm, phấn đấu đến năm 2025, kinh tế tỉnh đạt mức trung bình của cả nước; đến năm 2030 trở thành tỉnh phát triển, thuộc nhóm dẫn đầu trong khu vực trung du và miền núi Bắc Bộ. Mỗi căn nhà được hoàn thành đồng nghĩa với việc một hộ nghèo có chỗ ở ổn định, không phải lo gánh nặng về nhà ở, yên tâm lao động sản xuất, vươn lên thoát nghèo. Việc tập trung xóa nhà tạm, nhà dột nát cũng duy trì và nâng cao tiêu chí về nhà ở trong bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, cụ thể hóa giấc mơ an cư cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh. 

Hoàng Anh