Kỳ II - Ngăn chặn xâm hại tình dục trẻ em ngay từ trong gia đình
Xuất hiện ngày càng nhiều nguyên nhân dẫn đến hành vi XHTDTE
Trung tá Nguyễn Văn Vận, Phó trưởng phòng PC 45 (Công an tỉnh) cho biết: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các vụ XHTDTE. Cụ thể, trên địa bàn tỉnh ta cho thấy, do đời sống của một bộ phận người dân, nhất là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn; không có việc làm, không có thu nhập ổn định. Đặc biệt, sự bùng nổ của internet, mạng xã hội kéo theo phim ảnh đồi trụy, các trò chơi không lành mạnh ngày càng "len lỏi”; tác động đến tâm, sinh lý dẫn đến sự xuống cấp về đạo đức và có các hành vi đồi bại. Một bộ phận nhân dân hạn chế về nhận thức xã hội và các quy định của pháp luật nói chung, pháp luật về bảo vệ trẻ em nói riêng nên chưa ý thức được hết hậu quả việc làm. Một số vụ việc xảy ra sau khi đối tượng xâm hại sử dụng rượu, bia hoặc bị bệnh lý. Ngoài ra, thời gian gần đây cũng nổi lên hiện tượng "nguyên nhân là nạn nhân”, tức là các em do ăn uống tốt nên phổng phao, dậy thì sớm, ăn mặc hở hang, yêu đương sớm. Một số trường hợp do bố mẹ đi làm xa, gửi con ở nhà ông bà, người thân, không trông nom chu đáo, sát sao, là cơ hội cho những kẻ xấu có hành vi đồi bại.
Theo số liệu thống kê, 100% vụ XHTDTE khi được phát hiện hoặc có thông tin trình báo đến cơ quan chức năng đều được tiếp nhận, xử lý đúng theo quy định. Các vụ án XHTDTE xảy ra trên địa bàn tỉnh ta đã được tòa án xét xử đúng theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đáng lưu ý là có những trường hợp "ngựa quen đường cũ” khiến dư luận băn khoăn về tính răn đe của mức án. Ví dụ như đối tượng Bùi Văn Huỳnh trong vụ hiếp dâm tại xã Bảo Hiệu (Yên Thủy) đã từng có tiền án về tội hiếp dâm trẻ em với thời hạn 7 năm tù giam. Huỳnh mới ra tù cách đây khoảng 2 năm và lại tái phạm đúng tội hiếp dâm trẻ em.
Cũng theo cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh, đa số nạn nhân trong các vụ XHTDTE đều nhỏ tuổi, tâm lý hoang mang, sợ hãi nên trong quá trình điều tra, lấy lời khai, cơ quan công an gặp không ít khó khăn. Nhiều cháu sợ hãi hoặc bị XHTD nhiều lần gây tổn thất nặng nề về tinh thần, thể xác. Khi các vụ việc XHTD đưa ra xét xử, nạn nhân thường không dám xuất hiện trước công chúng vì sợ nhiều người biết, ảnh hưởng đến bản thân. Nhiều phụ huynh không dám tố cáo vì tâm lý lo sợ ảnh hưởng đến danh dự, hạnh phúc, tương lai của trẻ. Vì những lý do đó mà có thể tội phạm XHTDTE chưa được phát hiện, xử lý triệt để, gây tâm lý bức xúc, lo lắng trong nhân dân.
Làm gì để bảo vệ con?
"Cha mẹ phải có hiểu biết về ấu dâm để tránh "giao trứng cho ác”. Giúp con phân biệt một người yêu trẻ khác một kẻ ấu dâm. Đặc biệt đừng vì mưu sinh, hoàn cảnh nghèo khó hoặc tình trạng hôn nhân mà xao nhãng, bỏ mặc con cái. Cha mẹ cần chủ động dạy con kỹ năng tự bảo vệ, hướng dẫn những kiến thức cần thiết để phòng tránh bị XHTD cùng những kỹ năng sinh tồn khác. Cha mẹ cũng nên kết bạn với con để con có thể tâm sự với cha mẹ về bất cứ điều gì xảy ra với mình mà không sợ bị chê cười, trừng phạt” - đồng chí Phạm Thị Thanh Hiến, Trưởng phòng Bảo vệ chăm sóc trẻ em và bình đẳng giới, Sở LĐ-TB&XH chia sẻ.
Ngoài sự phòng vệ và trang bị kỹ năng ngay từ chính gia đình thì sự chung tay bảo vệ của xã hội, sự nghiêm minh của pháp luật đối với tội phạm XHTDTE là điều hết sức quan trọng. Trung tá Nguyễn Văn Vận, Phó trưởng Phòng PC 45 nhấn mạnh: Thực tế cho thấy hiệu quả công tác tuyên truyền mới dừng lại ở mức độ nhất định. Do đó, các ban, ngành, đoàn thể cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp tuyên truyền về phòng, chống tội phạm XHTDTE; phải xác định đây là một trong những nội dung trọng tâm trong vấn đề bảo vệ trẻ em, đảm bảo ANTT ở địa phương. Công tác tuyên truyền phải phù hợp từng đối tượng, với hình thức đa dạng, phong phú nhằm phát huy hiệu quả, chất lượng, chú trọng tại các khu vực trọng điểm, các trường học, các xã, thôn, bản vùng sâu, vùng xa… Các gia đình phải thường xuyên quan tâm, chăm sóc, bảo vệ con em, không để trẻ ở nhà một mình mà không có người tin cậy trông coi. Hướng dẫn trẻ cách báo ngay cho người thân, cho người mà trẻ tin cậy biết về sự việc bị xâm hại để có biện pháp ngăn chặn không để hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Công an tỉnh chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, quản lý chặt chẽ các đối tượng dễ phát sinh hành vi xâm hại tình dục trẻ em; quan tâm làm tốt công tác tiếp nhận, xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng trong công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm XHTDTE. Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về an ninh trật tự, nhất là quản lý nhân, hộ khẩu.
Các cơ quan chức năng khuyến cáo, khi phát hiện có biểu hiện trẻ bị xâm hại hoặc phát hiện người khác có một trong các hành vi: làm những hình ảnh, video có tính chất xâm hại trẻ em, ép buộc trẻ em tham gia hoạt động tình dục, ép buộc trẻ em quan hệ tình dục hoặc lôi kéo trẻ em vào các hành vi tình dục với trẻ em khác hoặc với người lớn thì báo ngay cho cơ quan công an, chính quyền, cơ quan, đoàn thể nơi sinh sống, cư trú biết để xử lý theo quy định của pháp luật.
Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2018 quy định rõ một số điều liên quan đến các hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Trong đó, đáng lưu ý là Điều 142 quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi như sau:
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 7 - 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 - 20 năm:
a) Có tính chất loạn luân;
b) Làm nạn nhân có thai;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31 - 60%;
d) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11 - 45%;
đ) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
e) Phạm tội 2 lần trở lên;
g) Đối với 2 người trở lên;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Có tổ chức;
b) Nhiều người hiếp một người;
c) Phạm tội đối với người dưới 10 tuổi;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
đ) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
e) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
g) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.