(HBĐT) -LTS:  Theo Quyết định số 772/QĐ - TTg ngày 26/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về "Tổ chức tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019”, việc tổng điều tra dân số sẽ được bắt đầu từ 0 giờ ngày 1/4/2019 và kết thúc vào ngày 25/4/2019. Đây là hoạt động quy mô được tổ chức 10 năm 1 lần nhằm thu thập các thông tin cơ bản về dân số và nhà ở.  Để hiểu rõ hơn về các vấn đề liên quan, phóng viên Báo Hòa Bình đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Bùi Văn Mức, Cục Trưởng Cục Thống kê tỉnh, Phó Trưởng ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

P.V: Xin đồng chí cho biết mục đích, ý nghĩa, nội dung của cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019?

Đồng chí Bùi Văn Mức: Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 nhằm thu thập các thông tin cơ bản về dân số, nhà ở nhằm mục đích: Tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu dân số, nhân khẩu học và nhà ở phục vụ Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, phân tích và dự báo tình hình phát triển dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước và từng địa phương. Đáp ứng nhu cầu thông tin và nhà ở phục vụ đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2011 - 2020; xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển KT- XH giai đoạn 2021 - 2030. Tổng điều tra dân số và nhà ở còn phục vụ công tác giám sát thực hiện Nghị quyết của BCH Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết. Cung cấp thông tin phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia về dân số; xây dựng dàn mẫu chủ phục vụ các cuộc điều tra hộ dân cư thời kỳ 2019 - 2029.

Nội dung của Tổng điều tra bao gồm các thông tin cơ bản về dân số như: số người, giới tính, tuổi, dân tộc, tôn giáo, tình trạng hôn nhân, mức độ sinh, chết và phát triển dân số, trình độ học vấn và trình độ nghề, kỹ năng nghề, tình trạng di cư, tình trạng khuyết tật, tình trạng lao động việc làm. Bên cạnh đó, Tổng điều tra nhà ở còn gồm các thông tin về thực trạng nhà ở của hộ như: tình trạng sở hữu nhà ở, quy mô diện tích nhà ở, năm sử dụng, kết cấu nhà và loại vật liệu xây dựng chính, nguồn nước và nhiên liệu chính đang sử dụng, một số tiện nghi sinh hoạt cơ bản của hộ dân cư.

Đồng chí Bùi Văn Mức: Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 sử dụng 2 phương pháp thu thập thông tin: Phỏng vấn trực tiếp và hộ tự cung cấp thông tin trên trang thông tin điện tử của tổng điều tra.

Đối với phương pháp phỏng vấn trực tiếp, điều tra viên sẽ đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh (gọi là phiếu điện tử CAPI). Phiếu điện tử là hình thức thu thập thông tin chủ yếu và là lần đầu tiên được áp dụng trong Tổng điều tra. 100% địa bàn điều tra sử dụng phiếu điện tử. Thông tin trên phiếu điện tử được điều tra viên hoàn thành và gửi về máy chủ của Tổng Cục Thống kê ngay trong quá trình điều tra. Với hình thức điều tra này sẽ khắc phục được những hạn chế của điều tra giấy như: kiểm soát được chất lượng phiếu điều tra; kiểm soát thời gian thu thập thông tin tại hộ; nắm bắt nhanh, kịp thời tiến độ điều tra; tổng hợp kết quả nhanh, chính xác… Khi thu thập các thông tin về nhà ở, điều tra viên hỏi người cung cấp thông tin kết hợp với quan sát trực tiếp ngôi nhà hoặc căn hộ để ghi câu trả lời vào phiếu điều tra.

Đối với phương pháp hộ tự cung cấp thông tin trên trang thông tin điện tử của Tổng điều tra, hộ sẽ được cấp tài khoản và mật khẩu để đăng nhập và tự cung cấp thông tin vào phiếu điều tra trên trang thông tin điện tử Tổng điều tra. Đây là hình thức thu thập thông tin mới để áp dụng với những đối tượng có nhu cầu khi các hộ không có điều kiện ở nhà để cung cấp thông tin cho điều tra viên.

Đồng chí Bùi Văn Mức: Ngay sau khi nhận được các văn bản hướng dẫn của BCĐ Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2100/QĐ - UBND về việc thành lập BCĐ Tổng điều tra dân số và nhà ở tỉnh năm 2019. BCĐ gồm 15 đồng chí do đồng chí Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng BCĐ. Đến ngày 15/9/2018, thành lập xong BCĐ các cấp và Văn phòng giúp việc cấp tỉnh, cấp huyện. Căn cứ vào Phương án Tổng điều tra của BCĐ Trung ương, BCĐ Tổng điều tra tỉnh đã xây dựng và ban hành Kế hoạch số 03/BCĐ - VPBCĐ ngày 31/8/2018 về tổ chức triển khai thực hiện các nội dung công việc chính của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Tính đến thời điểm này, tất cả công việc chuẩn bị cho Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh đã được tổ chức thực hiện đúng theo kế hoạch đề ra. Một số công việc trọng tâm đã thực hiện: Xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện công tác tuyên truyền Tổng điều tra dân số và nhà ở; tổ chức họp BCĐ và phân công nhiệm vụ cho các thành biên; ban hành các văn bản triển khai lập danh sách, rà soát; tổ chức tập huấn và thực hiện vẽ sơ đồ nền và phân chia địa bàn điều tra. BCĐ tỉnh và BCĐ các huyện, thành phố mở các lớp tập huấn về công tác quản lý và lập bảng kê; đội ngũ điều tra viên và tổ trưởng đã được tập huấn nghiệp vụ đảm bảo các quy định và trách nhiệm của bản thân. Kết thúc công tác lập bảng kê hộ tại địa bàn, toàn tỉnh có 1.854 địa bàn điều tra (trong đó 1.824 địa bàn điều tra thường và 30 địa bàn đặc thù) với 218.498 hộ dân cư và 832.214 người (không bao gồm những người làm trong ngành Công an, Quân đội, các cơ quan đại diện của Việt Nam tại nước ngoài) được lập bảng kê. Tổng số địa bàn điều tra CAPI là 1.854 địa bàn (đạt 100%). 

Như vậy, đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn tỉnh đã đảm bảo đúng tiến bộ, theo quy định, quy trình của BCĐ Trung ương để sẵn sàng cho cuộc Tổng điều tra.

                                                                                Thu Thủy (thực hiện)