(HBĐT) -Trong những năm qua, đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh không ngừng đoàn kết, phát huy ý chí tự lực, tự cường, đóng góp tích cực vào những thành tựu quan trọng trong phát triển KT - XH của tỉnh, góp phần đổi thay diện mạo nông thôn, vùng DTTS, miền núi và củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. 

Là tỉnh miền núi có đông đồng bào dân tộc cùng chung sống, do vậy, ưu tiên đầu tư, phát triển toàn diện KT - XH và phát huy vai trò của đồng bào DTTS được tỉnh ta xác định là nhiệm vụ trọng tâm và cũng là giải pháp chiến lược nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025. Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh uỷ, trên cơ sở hướng dẫn của bộ, ngành T.Ư, nhằm phát huy nội lực, khích lệ tinh thần vượt khó vươn lên của vùng đồng bào DTTS, trong giai đoạn 2021 - 2022, các ngành và cấp ủy các cấp vùng đồng bào DTTS, miền núi trong tỉnh đã chủ động đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, tạo ra nhiều phong trào thi đua (PTTĐ) với hình thức đa dạng, phù hợp với thực tiễn của các địa phương, đơn vị. Các PTTĐ đã bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh, từng ngành, địa phương, đơn vị và gắn với thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn thi đua với lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn, các sự kiện quan trọng của tỉnh. Tiêu biểu như PTTĐ "Lao động giỏi, lao động sáng tạo”; "Chung tay xây dựng nông thôn mới”; "Vì người nghèo - không ai bị bỏ lại phía sau”… được triển khai và được đồng bào các dân tộc trong tỉnh hưởng ứng tích cực. Qua đó đã khẳng định vai trò hạt nhân của đồng bào các DTTS trong quá trình phát triển KT – XH, xây dựng bộ máy chính trị, đảm bảo AN-QP, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc trên địa bàn tỉnh. 

Thông qua thực tiễn các PTTĐ đã xuất hiện ngày càng nhiều điển hình tiên tiến trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội trong vùng đồng bào DTTS. Họ không chỉ là những tấm gương tiêu biểu có nhiều thành tích trên các lĩnh vực kinh tế, giáo dục - y tế, văn hoá - xã hội, AN-QP mà còn đại diện cho ý chí tự lực, tự cường, nỗ lực vượt khó và khát vọng phát triển. Bằng quyết tâm, sự tìm tòi sáng tạo, đồng bào DTTS là chủ nhiều đề tài, sáng kiến, giải pháp hữu ích làm lợi hàng tỷ đồng, nhiều mô hình được nhân rộng và lan toả sâu rộng trong cộng đồng.  

Trong lĩnh vực kinh tế, hiện toàn tỉnh có 586 doanh nhân, chủ HTX, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh giỏi do người DTTS làm chủ. Điểm chung của các doanh nghiệp, HTX, mô hình sản xuất trên là đã vượt qua những khó khăn, thách thức ở vùng kinh tế khó khăn trở thành cầu nối đưa sản phẩm ra thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp và tạo việc làm cho lao động vùng DTTS. Tiêu biểu như mô hình HTX của thanh niên Trịnh Thị Thanh Hòa, dân tộc Tày (Đà Bắc) trồng nấm ăn, nấm dược liệu, trồng ngô ngọt cắt khúc đóng lon, trồng và sản xuất các sản phẩm từ cây Sachi... đã đạt nhiều giải thưởng quan trọng trong sáng tạo khởi nghiệp; Chi hội phụ nữ xóm Rậm, xã Mỹ Thành (Lạc Sơn) xây dựng thành công mô hình "Nuôi ong lấy mật” với 50 tổ ong mật, hàng năm thu được khoảng 500 lít mật, trị giá 96 triệu đồng, góp phần vào phát triển kinh tế hộ gia đình trong xóm... Ngoài ra, còn nhiều cá nhân tiêu biểu là những điển hình làm kinh tế giỏi và tuyên truyền, vận động, tham gia thực hiện các phong trào phát triển kinh tế tại địa phương. 

Xác định phát triển nguồn nhân lực là 1 trong 4 đột phá chiến lược thực hiện nhiệm vụ phát triển KT – XH, trong năm qua, công tác giáo dục dân tộc tiếp tục được quan tâm, hệ thống các trường dân tộc nội trú, trường dân tộc bán trú được mở rộng về quy mô, nâng cấp về cơ sở vật chất. Đẩy mạnh các PTTĐ "Dạy tốt, học tốt”, nhiều tập thể, cá nhân đã đóng góp quan trọng nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho tỉnh nhà, xứng đáng với niềm tin yêu gửi gắm và kỳ vọng của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Nổi bật như: Tập thể Trường PTDTNT THPT tỉnh, tập thể Trường PTDTBT Tiểu học và THCS Lạc Sỹ, huyện Yên Thủy, đạt nhiều thành tích cao trong công tác đào tạo và ứng dụng nhiều mô hình hiệu quả, góp phần bồi dưỡng học sinh phát triển toàn diện… Hiện nay, toàn tỉnh có 14.986 cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng lao động chất lượng cao là đồng bào DTTS. Nhiều năm qua, đội ngũ nhân sỹ, trí thức người DTTS luôn thầm lặng cống hiến vì mục tiêu chung của tỉnh. 

Là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, tuy nhiên, đồng bào DTTS cơ bản được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Có được kết quả đó, ngoài sự đầu tư của Đảng, Nhà nước, phát triển mạng lưới y tế còn có sự hy sinh, cống hiến thầm lặng của đội ngũ y, bác sỹ công tác tại vùng đồng bào DTTS. Đặc biệt, 2 năm qua, đại dịch Covid-19 bùng phát đã có nhiều y, bác sỹ người DTTS với tinh thần tình nguyện, xung kích tham gia các đoàn công tác hỗ trợ các tỉnh, thành phố phía Nam phòng, chống dịch. Mặc dù chịu nhiều khó khăn, vất vả nhưng thực hiện lời dạy của Bác Hồ "Lương y như từ mẫu”, nhiều tập thể, cá nhân, các y, bác sĩ người DTTS nêu cao tấm gương tận tụy, phục vụ, chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, không quản khó khăn, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác nghiên cứu, khám, chữa bệnh và tham gia phòng, chống dịch Covid-19...  

Trong lĩnh vực văn hoá, có thể khẳng định những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc được quan tâm, bảo tồn và phát huy. Các lễ hội truyền thống duy trì, bảo tồn chính là nhờ vai trò gìn giữ và trao truyền của những "nghệ nhân xứ Mường Hoà Bình”. Đến nay, toàn tỉnh có 18 nghệ nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân Ưu tú” trong các lĩnh vực di sản văn hóa DTTS, trong đó là người DTTS có 17 nghệ nhân, chiếm 94%. Toàn tỉnh có 1.482 đội văn nghệ quần chúng tại thôn, xóm, tổ dân phố với hàng chục nghìn diễn viên, nghệ nhân không chuyên. Họ chính là những hạt nhân nòng cốt tại cơ sở góp phần bảo tồn, giữ gìn để mạch nguồn văn hoá mãi chảy về sau.  

Đặc biệt, trong lĩnh vực AN-QP, những già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng đã đóng vai trò là cánh tay nối dài tuyên truyền, vận động người dân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự ở cơ sở. Tỉnh Hòa Bình có trên 9.000 trưởng bản, cán bộ cốt cán ở cơ sở, trong đó gần 7.000 người là người DTTS, trên 95% trưởng bản, cán bộ cốt cán ở cơ sở trên địa bàn tỉnh biết tiếng DTTS. Bằng uy tín, bằng các luật tục của dòng họ, gia đình, nhiều già làng, trưởng bản, người có uy tín đã vận động hàng trăm hộ dân tham gia hiến đất xây dựng nông thôn mới; xây dựng các mô hình an ninh tự quản tại cơ sở, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và phòng, chống tai, tệ nạn xã hội...

Hiện nay, còn có rất nhiều tấm gương thầm lặng vẫn tiếp tục cống hiến trên mọi mặt đời sống. Những tấm gương ấy chính là những hạt nhân nòng cốt góp phần làm cho PTTĐ của tỉnh ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và đạt kết quả cao. 

Năm 2023, tiếp tục thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, ưu tiên phát triển toàn diện, nhanh, bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi; thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi với 10 dự án, 14 tiểu dự án, 36 nội dung đầu tư khác nhau được tích hợp từ nhiều chính sách dân tộc. Với những kết quả đã đạt được cùng truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, sự nỗ lực vươn lên vượt qua khó khăn, tin tưởng rằng đồng bào các DTTS trong tỉnh tiếp tục nỗ lực phấn đấu, phát huy cao độ tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết một lòng, ra sức thi đua yêu nước, góp phần cùng các cấp ủy, chính quyền thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, kế hoạch phát triển KT-XH, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025.