(HBĐT) - Khi những nụ hoa trên sườn đồi bừng nở khoe sắc thắm cũng là lúc người dân ở bản Rãnh, xã Toàn Sơn ( Đà Bắc) nhộn nhịp chuẩn bị đón chào năm mới. Trên khắp các bản làng, ngõ xóm, người dân đang bận rộn hoàn tất những công việc cuối cùng của năm cũ để bước vào mùa hội Tết.
Chúng tôi đến xóm Rãnh, xã Toàn Sơn (Đà Bắc) vào những ngày áp Tết nguyên đán Tân Mão 2011. Tiết trời se lạnh, mưa xuân lất phất bay. Không khí đón Tết của người dân nơi đây đã rộn lên bởi tiếng cồng, tiếng chiêng cùng với tiếng xập xèng đã vang lên trong bản. Theo phong tục truyền thống, người Dao ở bản Rãnh thường ăn Tết nguyên đán trước ngày 30/12 âm lịch và tổ chức ăn Tết làng đầu tiên. Với tâm niệm Tết là dịp để cả gia đình nghỉ ngơi, xum họp sau một năm lao động vất vả và cũng là để báo với tổ tiên. Vì vậy, đến khoảng ngày 15 tháng chạp, hầu hết các gia đình đều gác lại công việc làm ăn để chuẩn bị đón Tết. Những ngày này, cả gia đình cùng tập trung dọn dẹp cửa nhà, vườn tược, chuẩn bị lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm để dùng trong những ngày Tết. Mọi việc phải được làm tươm tất trước ngày 30 Tết vì ngày cuối năm cả gia đình đều phải tập trung để làm lễ quét nhà và lau dọn bàn thờ tổ tiên, quét đi những điều không may mắn của năm cũ. Sau đó, gia chủ làm cơm để cúng tất niên. Mâm cỗ ngoài bánh gù đặc trưng của người Dao, thịt lợn, thịt gà, rượu, thường có thêm đĩa bánh dày hoặc bánh ống (gói bằng lá quấn chặt hai đầu)...
Phong tục đón Tết truyền thống không những là nét văn hoá đặc trưng ở bản Rãnh, xã Toàn Sơn mà còn là dịp để người dân ở đây đoàn tụ, xum vầy của dòng họ, gia đình, để các thế hệ đi trước truyền lại những kinh nghiệm trong lao động, sản xuất; giáo dục cho cháu tinh thần cách mạng của quê hương, truyền thống yêu nước của dân tộc... Với truyền thống và bản chất cần cù lao động của mỗi người, ý Đảng, lòng dân hoà quyện, tình làng - nghĩa xóm chan hoà, an ninh trật tự giữ vững, người Dao ở bản Rãnh đã, đang chung tay góp sức xây dựng bản, làng ngày càng gìau đẹp và lưu giữ những nét văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc của quê hương trong thời kỳ đổi mới.
Trong màn sương sớm se lạnh của những ngày đầu xuân, anh Triệu Duyên Hải, trưởng bản Rãnh đưa chúng tôi đi dạo một vòng quanh thôn, hồ hởi khoe những đổi thay về đời sống của nhân dân ở đây: bản Rãnh hiện có 126 hộ gia đình, trong đó 70% là người dân tộc Dao. Trước đây, đời sống của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn nhưng nhờ có những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp uỷ Đảng, chính quyền nên cuộc sống của các hộ dân ở đây đang từng ngày thay đổi. Thông qua các chương trình, dự án, cơ sở hạ tầng trong bản từng bước được cải thiện, các mô hình sản xuất, hỗ trợ đồng bào ứng dụng KH-KT vào sản xuất... đã làm thay đổi cách thức canh tác, mang lại đời sống khấm khá hơn cho đồng bào. Nếu như trước đây, tỷ lệ hộ nghèo của bản còn ở mức cao thì đến nay đã giảm xuống còn 28%. Trong bản ự 80% số hộ có phương tiện nghe, nhìn và hơn 50% số hộ có nhà xây kiên cố, ở bản không có tai - tệ nạn xã hội, không còn hủ tục lạc hậu trong ma chay, cưới xin...
Một mùa xuân nữa lại về trên mảnh đất vùng cao, nhìn lại chặng đường đã qua, người dân bản Rãnh có quyền tự hào về những gì mình đã đạt được để bước sang năm mới càng nỗ lực phấn đấu hơn nữa vượt qua khó khăn, thử thách, tiếp tục chung tay, góp sức xây dựng bản, làng ngày càng giàu đẹp,
Hoàng Huy