Công an huyện Mai Châu tuyên truyền, phổ biến pháp luật và phương thức, thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng cho người dân xã Hang Kia.
Diễn ra phức tạp và có xu hướng gia tăng
Theo đánh giá, thời gian qua, tội phạm LĐCĐTS trên KGM diễn ra phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau, gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh trật tự và đời sống người dân. Các đơn vị chức năng đã triển khai nhiều biện pháp, giải pháp phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ nhưng tội phạm LĐCĐTS trên KGM vẫn xảy ra với chiều hướng năm sau tăng hơn năm trước. Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ năm 2019 đến tháng 7/2023, trên địa bàn tỉnh xảy ra khoảng 120 vụ LĐCĐTS trên KGM. Tổng số tiền bị chiếm đoạt khoảng 60 tỷ đồng. Các vụ LĐCĐTS trên KGM xảy ra ở tất các các địa phương trong tỉnh. TP Hòa Bình xảy ra nhiều nhất, chiếm 60,5% vụ việc.
Đáng nói, các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện và lực lượng Công an xã, khu dân cư, tổ dân phố, xóm thường xuyên tuyên truyền, cảnh báo về thủ đoạn, hoạt động của tội phạm LĐCĐTS trên KGM nhưng vẫn còn nhiều người có tâm lý chủ quan, dễ dàng "sập bẫy”. Như ngày 12/7, chị Bùi Thị V.A (SN 1991), thị trấn Bo (Kim Bôi) đến cơ quan chức năng Công an tỉnh trình báo về việc mình trở thành nạn nhân của tội phạm LĐCĐTS trên KGM với số tiền bị lừa đảo, chiếm đoạt hàng chục triệu đồng. Trước đó, các cơ quan chức năng Công an tỉnh, Công an các huyện, thành phố đã tiếp nhận nhiều tin báo, tố giác tội phạm LĐCĐTS trên KGM, có vụ việc số tiền bị lừa đảo hàng tỷ đồng.
Theo Đại tá Trần Mạnh Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh, qua nắm bắt, điều tra thì bị hại trong các vụ án, vụ việc liên quan đến tội phạm LĐCĐTS trên KGM đa dạng về thành phần. Có sử dụng tài khoản ngân hàng, điện thoại thông minh truy cập internet kết nối với các tài khoản mạng xã hội (MXH) nhưng hạn chế về kiến thức, kỹ năng tiếp thu, chọn lọc thông tin hữu ích trên MXH, một số bị hại có tâm lý nhẹ dạ, cả tin, lòng tham vật chất và sự sợ hãi... nên đã bị các đối tượng lợi dụng, thực hiện hành vi LĐCĐTS.
Đừng tự biến mình thành nạn nhân
Mặc dù số vụ LĐCĐTS trên KGM xảy ra nhiều nhưng công tác đấu tranh, làm rõ gặp nhiều khó khăn. Công tác điều tra, khám phá đạt tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 11,9% vụ việc được tiếp nhận, thụ lý điều tra. Vụ việc, vụ án tạm đình chỉ điều tra chiếm tỷ lệ cao (62/119 vụ việc), chiếm 52,26%. Từ năm 2019 đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra các cấp thụ lý, giải quyết 119 vụ việc, tính theo công thức tính đầu ra của tin báo gồm khởi tố, không khởi tố và tạm đình chỉ vụ án, vụ việc bằng 98,3%. Trong đó, ra quyết định khởi tố vụ án hình sự 84 vụ việc, bằng 56,37%; không khởi tố 1 vụ việc, bằng 0,07%; tạm đình chỉ 31 vụ việc, bằng 20,8%; đang giải quyết 2 vụ việc, bằng 0,13%. Điều tra, khám phá án: 10/84 vụ việc được khởi tố, chiếm 11,9%; tạm đình chỉ 31/84 vụ việc, bằng 36,9%; đang điều tra 44/84 vụ việc, bằng 52,38%.
Những con số trên cho thấy công tác đấu tranh, làm rõ các vụ việc LĐCĐTS trên KGM gặp khó khăn. Những khó khăn này đến từ nhiều phía. Như trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực thông tin, truyền thông còn nhiều sơ hở. Chưa có cơ chế quản lý, kiểm soát đối với các trang, nền tảng ứng dụng MXH như zalo, facebook, telegram... Các tổ chức, doanh nghiệp viễn thông, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ internet còn có những sơ hở trong việc cung cấp dịch vụ và bảo mật thông tin khách hàng; ý thức, nhận thức phòng, chống tội phạm của người dân chưa cao. Mặc dù các cơ quan chức năng, các phương tiện truyền thông đại chúng đã cảnh báo, tuyên truyền nhiều về phương thức, thủ đoạn phạm tội nhưng một bộ phận người dân vẫn không cảnh giác, hám lợi. Quá trình điều tra, bị hại gặp nhiều khó khăn trong việc cung cấp thông tin, hình ảnh, hành vi phạm tội của đối tượng; các đối tượng thường đăng ký tài khoản MXH được tạo lập, quản lý ở nước ngoài để thực hiện hành vi lừa đảo. Đối tượng thực hiện hành vi phạm tội bởi đường dây. Các đối tượng có thể ở bất cứ đâu, kể cả ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng vẫn có thể thực hiện hành vi LĐCĐTS trên lãnh thổ Việt Nam...
Xuất phát từ thực tế trên, để phòng ngừa tội phạm LĐCĐTS trên KGM, các cơ quan chức năng khuyến cáo mỗi người cần nâng cao kiến thức, kỹ năng tiếp thu, chọn lọc thông tin hữu ích trên MXH; từ bỏ lòng tham vật chất. Biện pháp phòng, chống tội phạm LĐCĐTS trên KGM hữu hiệu nhất là đừng tự biến mình trở thành nạn nhân.
Mạnh Hùng