Kiểm sát thi hành án hình sự (THAHS) tại cộng đồng có vai trò quan trọng trong phòng ngừa vi phạm pháp luật, lạm quyền trong hoạt động tư pháp; đảm bảo pháp luật được tuân thủ nghiêm minh và thống nhất; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, tổ chức, cá nhân.

Trong thời gian qua, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) 2 cấp tỉnh đã thực hiện tốt công tác kiểm sát THAHS tại cộng đồng, gồm kiểm sát thi hành án treo, cải tạo không giam giữ, quản chế, thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện… Qua đó, bảo đảm việc quản lý, giám sát, giáo dục và thực hiện chế độ, chính sách đối với người chấp hành án hình sự tại cộng đồng trên địa bàn tỉnh đúng quy định của pháp luật; góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Kiểm sát THAHS tại cộng đồng là một trong những chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của VKSND nhằm bảo đảm việc THAHS, chế độ quản lý và giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng theo đúng quy định của pháp luật; quyền con người và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của người chấp hành án hình sự tại cộng đồng phải được tôn trọng và bảo vệ; bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật phải được thi hành nghiêm chỉnh; mọi vi phạm pháp luật trong THAHS tại cộng đồng phải được phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh.

Cơ quan THAHS Công an tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND cấp huyện thực hiện Kế hoạch số 163/KH-UBND, ngày 25/9/2019 của UBND tỉnh về triển khai thi hành Luật THAHS năm 2019; Chỉ thị số 41-CT/TU, ngày 03/8/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, giám sát và giáo dục người chấp hành án treo, án phạt cải tạo không giam giữ trong tình hình mới. Tham mưu Ban Giám đốc Công an tỉnh tăng cường việc kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tạm giữ, tạm giam và THAHS trên địa bàn tỉnh.

Theo thống kê, trong 9 tháng năm nay, toàn tỉnh có 101 người thi hành án phạt tù có thời hạn, trong đó, chấp hành xong 41 người, tha tù trước thời hạn có điều kiện 5 người; đang chấp hành án 55 người. Thi hành án treo 1.188 người, trong đó, chấp hành xong 276 người, chuyển sang tù giam 5 người, chết 1 người; đang chấp hành án 906 người. Cải tạo không giam giữ 83 người, trong đó, chấp hành xong 47 người, phạm tội mới 1 người; đang chấp hành án 35 người. Thi hành án quản chế 1 người, hiện đang chấp hành.

VKSND 2 cấp đã trực tiếp kiểm sát tại Cơ quan THAHS Công an huyện 16 lượt; phúc tra việc thực hiện kiến nghị của Viện kiểm sát 4 lượt; trực tiếp kiểm sát công tác quản lý người chấp hành án treo, cải tạo không giam giữ tại UBND xã, phường 83 lượt (trong đó có 27 cuộc phối hợp với Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp) trên tổng số 129 xã, phường, thị trấn có bị án (đạt 64%, vượt 34% so với chỉ tiêu của ngành); phúc tra việc thực hiện kiến nghị của Viện kiểm sát 15 lượt; ban hành 1 yêu cầu tự kiểm tra việc thực hiện kiến nghị của Viện kiểm sát, 118 kết luận kiểm sát, 47 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm (vượt 36 kiến nghị so với chỉ tiêu của ngành), 1 yêu cầu áp giải thi hành án, 2 công văn yêu cầu; tham gia kiểm sát 63 hồ sơ xét rút ngắn thời gian thử thách án treo, án phạt cải tạo không giam giữ; tham gia Hội đồng xét tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với 5 trường hợp, xét giảm án đối với 50 trường hợp. VKSND cấp huyện đã chủ trì ký kết quy chế phối hợp trong công tác kiểm sát tạm giữ, tạm giam, THAHS.

Đồng chí Mai Thị Thuỷ, Trưởng phòng 8, VKSND tỉnh cho biết: Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát THAHS tại cộng đồng, thời gian tới, VKSND 2 cấp tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm sát THAHS tại cộng đồng. Tăng cường phối hợp công tác giữa kiểm sát THAHS với các khâu công tác kiểm sát trong ngành Kiểm sát và với các cơ quan, đơn vị hữu quan có chức năng, nhiệm vụ trong việc THAHS tại cộng đồng. Tăng cường hoạt động kiểm sát định kỳ, đột xuất nhằm kịp thời phát hiện vi phạm và áp dụng các biện pháp để loại trừ vi phạm, đảm bảo chế độ, chính sách, các quyền của người phải THAHS tại cộng đồng được đảm bảo thực hiện theo quy định của pháp luật.