Hội thảo khoa học "Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để tạo đột phá trong xây dựng pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới".

Thứ trưởng Bộ Tư phápNguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, thời gian qua, Đảng, Nhà nước chú trọng tới việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, thể hiện ở nhiều văn bản chỉ đạo như: Thông báo số 108-TB/VPTW ngày 18/11/2024 về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp; Kết luận 119-KL/TW ngày 20/1/2025 về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật do Ban Chấp hành Trung ương ban hành.

Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đã xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) (sửa đổi) với nội dung mới, mang tính đột phá về quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL. Ngày 19/2/2025, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật này theo quy trình tại một kỳ họp và theo trình tự, thủ tục rút gọn. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2025, thay thế Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Bộ Tư pháp đang xây dựng 3 Nghị định hướng dẫn để triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả, thống nhất Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) trên toàn quốc.

Tại hội thảo, TS Phan Chí Hiếu,Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, thời gian gần đây, trong các văn kiện, báo cáo chính thức hoặc trên các diễn đàn, hội nghịthường hay nhắc đến tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy định pháp luật. Nhiều ý kiến cho rằng, những mâu thuẫn, chồng chéo trong các quy định pháp luật đã gây khó khăn trong quá trình thực hiện, tạo "điểm nghẽn” cho quá trình phát triển kinh tếxã hội.

Do đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát VBQPPL, đặc biệt khi quy trình xây dựng VBQPPL ngày càng đơn giản thì việc kiểm soát "sản phẩm” đầu ra phải càng chặt chẽ; Bộ Tư pháp có thểxem xét,báo cáo, tham mưu Chính phủ để thực hiện tổng rà soát hệ thống VBQPPL. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng xây dựng và thẩm tra các VBQPPL, khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống VBQPPL.

Theo PGS.TS. Dương Đăng Huệ, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp), trong quá trình xây dựng pháp luật, nhất là những văn bản pháp luật điều chỉnh các vấn đề mới phát sinh trong xã hội, nhà lập pháp thường gặp phải những vấn đề mới chưa được làm rõ về mặt khái niệm cũng như nội dung. Vì vậy, cácnhà lập pháp nước ta cần nghiên cứu, làm rõ các vấn đề có tính chất học thuật để sử dụng một cách chính xác, giúp chuyển tải được đúng đắn ý chí của người soạn thảo VBQPPL.

Phát biểu tại hội thảo, TS Hoàng Thị Thúy Hằng, Phó trưởng Ban Pháp chế Hội đồng nhân dânTPHà Nội đã nêu giải pháp tạo đột phá để nâng cao chất lượng, hiệu quả mối quan hệ giữa HĐND với UBND trong nhận diện và giải quyết những vấn đề, chính sách lớn của địa phương. Trong đó,cần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong nhận diện, phát hiện vấn đề quan trọng của thành phố, của HĐND; đổi mới phương thức phối hợp giữa HĐND và UBND; đẩy mạnh công khai, minh bạch trong hoạt động, tiếp nhận ý kiến của cử tri và nhân dân về các vấn đề bức xúc, dân sinh nói chung và các vấn đề, chính sách quan trọng của địa phương nói riêng.