Người dân phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình) mang xô khi đi thả cá xuống sông Đà.

Năm nay, ngày 23 tháng Chạp vào thứ Ba, ngày 25/1 dương lịch, một số gia đình đã tranh thủ ngày nghỉ thứ Bảy, Chủ nhật để đi mua sắm và cúng lễ trước. Nhiều người chọn mua đồ lễ vào chiều 22 tháng Chạp để sáng 23 làm lễ sớm và thả cá, hóa vàng trước 12 giờ trưa cho ông Công ông Táo kịp về chầu trời. Tại chợ Nghĩa Phương (TP Hòa Bình), chiều 22 và sáng 23 tháng Chạp, các quầy hàng vàng mã, cá chép sống tấp nập người mua. Chị Lê Thị Hường, tiểu thương bán vàng mã, cá chép tại chợ Nghĩa Phương cho biết: Đối với hàng mã, giá bán cơ bản như năm ngoái, dao động từ 25.000 - 40.000 đồng/bộ. Cá chép giá nhích cao hơn so với năm ngoái, giá từ 20.000 - 50.000 cho 3 con tùy loại to, nhỏ. Đại đa số người dân khi đi mua sắm chấp hành tốt việc đeo khẩu trang. Cũng có trường hợp không đeo khẩu trang hoặc đeo chưa đúng cách, tôi nhắc nhở.

Hoa quả phục vụ mua sắm lễ ông Công ông Táo phong phú, hàng hóa dồi dào, như thanh long, táo, dưa hấu, cam, quýt, nho, xoài, dưa hấu, hồng xiêm, phật thủ…,giá cũng tăng hơn so với ngày thường. Một số gia đình đơn giản chỉ chọn một loại quả để thắp hương cùng 1 lọ hoa như cúc, hồng, lay ơn... Nhưng nhiều người cũng chọn đủ mâm ngũ quả và những quả màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, ấm áp như thanh long, táo đỏ thường được chọn nhiều.

Theo tín ngưỡng của người Việt, Táo quân cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo những việc trong năm vừa qua. Sau đó, đến đêm giao thừa, các Táo mới trở lại trần gian tiếp tục công việc trông coi bếp lửa gia đình. Chính việc báo cáo thật tâm hướng nhiều người sống thiện lương, nhân văn. Đây là một phong tục đẹp nếu người dân có tâm thực hiện mà không nhất thiết phải mua sắm quá cầu kỳ, tốn kém, lãng phí; đồ lễ cúng có thể tùy tâm.

Ông Hoàng Quốc Dân, tổ 6, phường Quỳnh Lâm (TP Hòa Bình) đi mua sắm đồ lễ từ chiều 22 tháng Chạp. Ông cho biết: Năm nào gia đình cũng làm lễ ông Công ông Táo. Khi cúng sẽ báo cáo các việc đã làm được, chưa làm được trong năm như một tổng kết và ước mong về một năm mới an lành, hạnh phúc. Thông qua báo cáo cả việc tốt, chưa tốt, tôi thấy mình và gia đình hướng đến sống tốt hơn.

Sau nghi lễ cúng, người dân hóa vàng và đem cá chép ra sông, ao, hồ, suối để phóng sinh với ý niệm Táo quân sẽ cưỡi cá chép là phương tiện lên chầu trời. Đây cũng là hành động đẹp nếu được thực hiện đúng cách và văn minh, đặc biệt là nêu cao ý thức bảo vệ môi trường. MTTQ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên phường Phương Lâm đã in và treo thông điệp: "Vì một Hòa Bình xanh, sạch, đẹp, thả cá đừng thả túi ni lông” dọc lối mở đi xuống sông Đà. Một số người đã có ý thức thả cá, không thả túi; đựng cá trong các xô, hộp, không sử dụng túi ni lông; có người tự nguyện gom, dọn ni lông vương vãi bờ sông Đà. Tuy nhiên, dọc hai bên bờ sông Đà vẫn còn những hành động chưa đẹp như thả cá vứt cả túi ni lông xuống sông hoặc vứt bừa bãi trên bờ; vứt các đồ đạc khó tiêu thủy như sành sứ, bàn, đồ lễ bằng nhựa xuống sông nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Những hành động này cần phải thay đổi để ngày ông Công ông Táo thực sự ý nghĩa. 

Cẩm Lệ